"Η Κυριακή των παπουτσιών"

Πολύπλευρου "κέρδους" θεατρικό γεγονός αποτελεί "Η Κυριακή των παπουτσιών" του Λάκη Λαζόπουλου."Κέρδος" πρώτο: η Αθήνα απέκτησε το νέο, λιτά καλαίσθητο παντού και με υπέροχη αμφιθεατρική αίθουσα θέατρο "Ηβη",στην υποβαθμισμένη επί δεκαετίες γειτονιά του Ψυρρή, για της οποίας τη μορφή αξιοποίησης είθε να εισακουστούν από τους αρμόδιους και οι επισημάνσεις του Λ. Λαζόπουλου. "Κέρδος" δεύτερο: ο Λαζόπουλος με μόνιμη στέγη πια(προανήγγειλε και πειραματική σκηνή και σχολή - εργαστήρι για την κωμωδία), θα έχει, πλέον, το κύριο "μέσον" για να ασκήσει συστηματικά το ιδιοφυές, ανήσυχο, συνεχώς εξελισσόμενο, συγγραφικό και σκηνικό του δαιμόνιο. "Κέρδος" τρίτο: με την "Κυριακή των παπουτσιών" καλλιέργησε σε βάθος την πρωτότυπη δραματουργική σύνθεση που "εισηγήθηκε", ξεκινώντας με τη "μετεπιθεώρηση" όπως την αποκαλούσε ("Ελλάς κατόπιν... αορτής"), προχωρώντας με το "Ηταν ένα μικρό καράβι", και εμπλουτίζοντάς τη - μορφολογικά και θεματολογικά - με τους(κατ' ουσίαν θεατρικής σύλληψης, αισθητικής, δομής) τηλεοπτικούς "Μήτσους". Μια δραματουργική σύνθεση που αντλεί χυμούς από τις λαοτραφείς ρίζες και τη δομή της παλιάς επιθεώρησης. Οιστρηλατείται από την ελευθερία της κωμωδίας, τον ανατρεπτικό χαρακτήρα της σάτιρας, την υπερβατικότητα του σουρεαλισμού. Λιπαίνεται από την ατομική ζωή, την κοινωνική πραγματικότητα και επικαιρότητα (και την πολιτική). Οξυγονούται με τα μικρά πάθη, τους μικρούς πόθους, τις ταπεινές ανάγκες, τις ανεκπλήρωτες επιθυμίες, τους φόβους, την ψυχοπαθολογία, τις συνήθειες, τις συμπεριφορές, τα λογής λογής κουσούρια, το λεξιλόγιο, τον πνιγηρό, μιζεριασμένο καθημέραν βίο του απλού, ανώνυμου, ταλαίπωρου, όλο και πιο πολύ εξαθλιούμενου ανθρώπου, αλλά και από την ενστικτώδη κοινωνική αντίληψη για τη ζωή και τον κόσμο. Μπολιάζεται με οργιαστικό χιούμορ, για να μην είναι δραματικοί, κατάπικροι οι "καρποί" του. Για να μην γίνει αβάσταχτη η ζωή και ανυπόφορη η εικόνα της κοινωνικής μας τοιχογραφίας. Για να "πνιγεί" το δάκρυ με παρηγορητικό γέλιο και την ελπίδα ότι υπάρχει κάπου, κάποια διέξοδος. Μακριά από τη φθορά της μίζερης καθημερινότητας. Της ενδημούσας, διάχυτης παντού. Στα πράγματα, στην οικογένεια, στη γειτονιά, στη δουλιά, στις σχέσεις, στη σκέψη, στην ψυχή κάθε φουκαρά βιοπαλαιστή στην κάθε λαϊκή γειτονιά. Ντόπιου ή ξεριζωμένου ξένου, που του πετάξαν τη ζωή σαν να 'ταν στραβοπατημένα, άχρηστα παπούτσια, να ζει σ' ένα σπίτι - κλουβί, με είσοδο, θέα και αυλή στον ακάλυπτο χώρο δύσμορφων πολυκατοικιών και να 'χει για ουρανό μια τρύπα, ίσα για να μην πνιγεί ακαριαία. Αυτό το μυρμηγκολόι της φτωχολογιάς, είναι ο κόσμος της "Κυριακής των παπουτσιών". Και ο Λαζόπουλος τον αποκαλύπτει ατόφιο. Με κατανόηση, συμπάθεια, αλλά και θλίψη κατά βάθος. Θλίψη, που τη μεταστρέφει σε καταιγιστικό χιούμορ, σε άμεσο σκώμμα και για τα πρόσωπα του έργου, έμμεσο για το θεατή.

Και ερχόμαστε στα κέρδη της παράστασης. "Κέρδος", μέγιστο, "σταθμός" στην ιστορία του θεάτρου μας, αληθινό θαύμα της ελληνικής σκηνογραφίας, το "μνημειακό" (και θεόρατο), εκπληκτικής ζωντάνιας σκηνικό που "έχτισε" ο Διονύσης Φωτόπουλος.Ο Φωτόπουλος αποθέωσε την αλήθεια και πόντο τον πόντο και την παραμικρή λεπτομέρειά της. Και την πλέον ασύλληπτη, ακόμα και από τους παρατηρητικούς, λεπτομέρεια στην πολυεπίπεδη εικόνα ενός ακάλυπτου χώρου μιας συστάδας πολυκατοικιών. Εχοντας μαθητέψει κοντά στον Τσαρούχη, έκανε μεγάλη τέχνη με υλικό του σκουπίδια. Απαθανάτισε, με ύψιστο αισθητικό γούστο, με αυθεντικά, άχρηστα αντικείμενα, την όψη της φθοράς, την πατίνα του χρόνου, τη ρυπαρότητα του μολυσμένου περιβάλλοντος στα πράγματα. Σε κτίρια και αντικείμενα. Μια φθορά που σαν αόρατη κολλητική ουσία επικάθεται και στην ψυχή του ανθρώπου, καθώς βλέπει τη ζωή του να παλιώνει όπως τα αντικείμενα και να πετιέται στη "χωματερή" της κοινωνίας μας. Και μόνο το σκηνικό του Φωτόπουλου, με τις χιλιάδες του λεπτομέρειες, να είχε να δει κανείς, θα άξιζε να πάει στο θέατρο "Ηβη". Είναι όμως και τα κοστούμια του που θ' άξιζε να δει, τις τεχνικές του λύσεις, και τους φωτισμούς του Φίλιππου Κουτσαφτή,που όλα μαζί κάνουν μαγικό το σκηνικό περιβάλλον.

"Κέρδος" και η μουσική και τα τραγούδια του Θάνου Μικρούτσικου.Εχουν τη σπάνια πια "προίκα", εκείνη που είχαν η μουσική, κυρίως τα τραγούδια, της παλιάς επιθεώρησης, του μουσικού θεάτρου. Τραγούδια που ενώ είχαν θεατρική αφετηρία και χαρακτήρα, με τη μελωδική τους καθαρότητα, αμεσότητα, γλυκύτητα, με το στίχο τους που είχε κάτι να πει - άμεσα, έμμεσα, ή προκαλώντας συνειρμούς - υπερέβαιναν τη θεατρική τους λειτουργία και γίνονταν δημοφιλέστατα και τραγουδιούνταν καθημερινά από το λαό.

Η εύφορη, ευφρόσυνη παράσταση, σκηνοθετημένη από τον Λ. Λαζόπουλο με έμπνευση, ώστε να ακροβατεί μεταξύ ρεαλισμού, νατουραλισμού, σουρεαλισμού, γκροτέσκου και αποστασιοποίησης (με άμεσα και έμμεσα σχόλια και τραγούδια), χορογραφημένη εύρυθμα από τον Κωνσταντίνο Ρήγο,προσφέρει ως "δωρεά" τη μοναδική ικανότητα του Λαζόπουλου να "κοινωνεί" με τον απολαυστικό του λόγο το θεατή, αλλά και ένα πολύ καλό ερμηνευτικό σύνολο, νέων κυρίως ηθοποιών. Εξοχη φιγούρα, κωμικά οικεία από τους "Δέκα μικρούς Μήτσους", ο Τάσος Παλαντζίδης.Τον θέλει η σκηνή τον Μάνο Πραματευτάκη.Εκφραστικός και αισθαντικός ο νέος ηθοποιός, μπορεί να έχει καλή εξέλιξη. Εύπλαστες υποκριτικά, με σκηνική εμβέλεια, είναι οι ερμηνείες των Βασιλικής Δέλιου, Ματθίλδης Μαγγίρα, Αλέξανδρου Κούκου, Γιώργου Χρανιώτη, Βάσως Ιατροπούλου, Γωγώς Μπρέμου.

ΘΥΜΕΛΗ