Στην κατάσταση που βρίσκεται σήμερα το Κυπριακό και στις προοπτικές που υπάρχουν, στο θέμα της εγκατάστασης των ρωσικών αντιαεροπορικών πυραύλων "S-300" και στην ενταξιακή πορεία της Κύπρου στην ΕΕ αναφέρεται ο Ανδρος Κυπριανού,μέλος του ΠΓ της ΑΚΕΛ, σε συνέντευξή του στον "902 Αριστερά στα FM" στη δημοσιογράφο Αννα Μπαλλή.Δημοσιεύουμε παρακάτω ολόκληρη τη συνέντευξη.

- Κύριε Κυπριανού, μετά τη συνάντηση τού κ. Πάγκαλου με την Κα Ολμπράιτ έχουμε ένα νέο στοιχείο στις διπλωματικές διαδικασίες για το Κυπριακό. Οπως έγινε γνωστό, η μη εγκατάσταση των αντιαεροπορικών πυραύλων "S-300" στην Κύπρο συνδέεται πλέον με την απαγόρευση πτήσεων τουρκικών αεροπλάνων πάνω από την Κύπρο και όχι με ένα συνολικό σχεδιασμό για τη σταδιακή αποστρατικοποίηση, όπως ήταν μέχρι πρόσφατα η θέση της κυπριακής και της ελληνικής κυβέρνησης. Πώς το σχολιάζετε εσείς αυτό;

- Δυστυχώς επαληθεύονται όλα αυτά που είχε προβλέψει προεκλογικά το ΑΚΕΛ και όχι εκείνα τα οποία έλεγε η κυβέρνηση Κληρίδη. Στην πολιτική είναι σημαντικό να μπορείς να προβλέπεις ποιες θα είναι οι μελλοντικές ενέργειες, οι οποίες θα γίνονται, είτε από τους "αντιπάλους", είτε από εκείνους οι οποίοι εμπλέκονται για να προωθήσουν κάποια ζητήματα. Η εκτίμηση που έκανε το ΑΚΕΛ προεκλογικά στηριζόταν πάνω σε αντικειμενική ανάλυση των δεδομένων και όχι σε ευσεβείς πόθους και σε καμία περίπτωση δεν επιδιώκαμε, δημαγωγικά, να επηρεάσουμε το εκλογικό σώμα υπέρ του κ. Ιακώβου. Σήμερα αυτό που παρατηρείται είναι η άσκηση πιέσεων ή μια προσπάθεια επηρεασμού, προς τη δική μας πλευρά, έτσι που να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για να υπάρξει κάποια προώθηση του Κυπριακού προς την επίλυσή του. Αυτά τα οποία συζήτησε ο κ. Πάγκαλος με την Κα Ολμπράιτ θα έλεγα ότι θα έπρεπε να είναι λίγο πολύ αναμενόμενα από τη δική μας την πλευρά. Βέβαια, θα είναι πολύ ενδιαφέρον το πώς η κυβέρνηση Κληρίδη θα αντιμετωπίσει αυτές τις προθέσεις των Αμερικανών, διότι να υπενθυμίσω ότι προεκλογικά, ένα από τα κύρια στοιχεία, που είχε χρησιμοποιήσει σε βάρος της υποψηφιότητας του κ. Ιακώβου, ήταν ότι ο κ. Ιακώβου θα δεχόταν, όπως ερμήνευε το επιτελείο του κ. Κληρίδη, να μην έρθουν οι πύραυλοι στην Κύπρο, με αντάλλαγμα κάποια πρωτοβουλία των Αμερικανών στο Κυπριακό. Εκείνοι επέμεναν τότε, σαφέστατα και έντονα, ότι εάν δεν υπάρξει πλήρης αποστρατικοποίηση της Κύπρου ή αν δεν υπάρξει μία σοβαρή προσπάθεια στην επίλυση του Κυπριακού και αν δε δημιουργηθούν εκείνες οι προϋποθέσεις που θα μας επέτρεπαν να πούμε ότι επίκειται επίλυση του Κυπριακού, τότε οι πύραυλοι θα ερχόντουσαν στην Κύπρο.Σήμερα, λοιπόν, το ερώτημα μπαίνει μπροστά από την κυβέρνηση Κληρίδη.

- Το γεγονός ότι κάποιοι από αυτούς που συνεργάζονται με την κυβέρνηση Κληρίδη, όπως ο κ. Λυσσαρίδης και ο Σπύρος Κυπριανού, αντέδρασαν αρνητικά σε μία τέτοια εκδοχή, πώς το βλέπετε;

- Είναι γεγονός ότι ο κ. Λυσσαρίδης έχει ήδη αντιδράσει αρνητικά, όμως να πω ότι δεν είναι το πρώτο θέμα στο οποίο ο κ. Λυσσαρίδης παρουσιάζεται να διαφωνεί με τους χειρισμούς του κ. Κληρίδη, αλλά από την άλλη εξακολουθεί να παραμένει στη συγκυβέρνηση. Να υπενθυμίσω ότι ο κ. Λυσσαρίδης είχε εκφράσει και κάποια ερωτηματικά αναφορικά με τη δήλωση την οποία είχε κάνει πρόσφατα ο κ. Κληρίδης, στο Λονδίνο, όταν καλούσε τους Τουρκοκύπριους να συμμετάσχουν στην, όπως την ονόμαζε, κυπριακή ομάδα, που θα έκανε τις διαπραγματεύσεις με την ΕΕ.

Εχει αντιδράσει ο κ. Λυσσαρίδης, έχει αντιδράσει και ο πρόεδρος της Βουλής, ο κ. Σπύρος Κυπριανού, δεν έχει όμως αντιδράσει ακόμα ο κ. Κληρίδης και θα είναι πολύ ενδιαφέρον, όπως είπα, να δούμε ποια θα είναι η αντίδραση που θα έχει η κυβέρνηση προς όλα αυτά που συζητούνται αυτές τις ημέρες.

- Η δική σας θέση για τους "S-300" και τις πιέσεις που ασκούνται για την ακύρωση της παραγγελίας, ποια είναι;

- Να μου επιτρέψετε να πάω λίγο πίσω, στο παρελθόν, για να ερμηνεύσω πώς φτάσαμε ως εδώ και ποιες ήταν οι θέσεις του ΑΚΕΛ σε όλα αυτά τα στάδια. Εμείς από την πρώτη στιγμή, που η κυβέρνηση προωθούσε την αγορά των πυραύλων, το Σεπτέμβριο του 1996, είχαμε πει ότι σίγουρα είναι δικαίωμα της κυπριακής κυβέρνησης να κάνει τις αγορές που θέλει στον αμυντικό τομέα, ότι επιβάλλεται να ενισχυθεί η αμυντική θωράκιση του Νησιού και αυτό γιατί υπάρχουν 35.000 τουρκικά στρατεύματα απέναντι και η Τουρκία είναι πολύ κοντά και ανά πάσα στιγμή θα μπορούσε να χτυπήσει το Νησί, αλλά ταυτόχρονα λέγαμε στον κ. Κληρίδη ότι θα έπρεπε να είμαστε πολύ προσεκτικοί σε ό,τι αφορά το στάδιο στο οποίο θα προχωρούσαμε σε αυτά τα βήματα και στον τρόπο που θα εξαγγέλαμε την αγορά των πυραύλων. Λέγαμε, τότε, στον κ. Κληρίδη ότι η περίοδος, την οποία περνούμε, που ήταν περίοδος κατά την οποία προσπαθούσαν να εξελιχθούν κάποιες πρωτοβουλίες, θα έπρεπε να μας κάνει πολύ προσεκτικούς. Ο κ. Κληρίδης, κατά την άποψή μας για δημαγωγικούς λόγους, προχώρησε τότε στην αγορά των πυραύλων και μάλιστα στον τρόπο που εξάγγειλε αυτήν την αγορά. Ηταν μία καθαρή προσπάθεια να επηρεάσει το εκλογικό σώμα. Την ίδια ακριβώς περίοδο γινόντουσαν συζητήσεις επίσης για μορατόριουμ πτήσεων και είχαμε και τότε διατυπώσει ως ΑΚΕΛ την άποψη, ότι κάτω από κάποιες προϋποθέσεις, το μορατόριουμ των πτήσεων θα μπορούσε να συμβάλει στη δημιουργία ενός καλού κλίματος και να φτάσουμε έτσι σε ένα στάδιο που θα υπήρχαν καλύτερες προϋποθέσεις για την προώθηση του Κυπριακού. Η κυβέρνηση τότε προτίμησε να ακολουθήσει μία εντελώς διαφορετική πολιτική, λέγοντας ότι εκείνο που θα ακολουθούσε θα απέδιδε. Ετσι, φτάσαμε στο σημείο ενάμιση χρόνο μετά το Σεπτέμβρη του '96, όχι απλώς να μην έχει προωθηθεί το Κυπριακό, αλλά να έχουμε μία μεγάλη οπισθοδρόμηση και αντί τα μέτρα που πήρε η κυβέρνηση να χρησιμοποιούνται ως μοχλός άσκησης πιέσεων πάνω στην Αγκυρα και τον Ντενκτάς, να συζητούμε όλο αυτό το διάστημα το θέμα των πυραύλων και να ασκούνται πιέσεις πάνω στη δική μας πλευρά. Αντιλαμβάνεστε ότι δημιουργούνται αδιέξοδα, δημιουργούνται με κάποια μορφή τετελεσμένα και καλούμαστε εμείς σήμερα να πάρουμε κάποιες αποφάσεις.

Η δική μας θέση είναι ότι σίγουρα, σε καμία περίπτωση, δεν πρέπει να δεχτούμε την άσκηση πιέσεων πάνω στη δική μας πλευρά, δεν πρέπει να κάνουμε περαιτέρω υποχωρήσεις σε ζητήματα αρχών. Από κει και πέρα, πρέπει να στείλουμε ένα μήνυμα, σαφέστατο, προς όλους εκείνους οι οποίοι ενδιαφέρονται για την επίλυση του Κυπριακού. Πρέπει να στείλουμε το μήνυμα ότι δεν είμαστε έτοιμοι για νέες υποχωρήσεις, ότι δεν είμαστε εμείς οι υπεύθυνοι για τα αδιέξοδα που παρατηρούνται στο Κυπριακό, ότι υπεύθυνοι είναι η Αγκυρα και ο Ντενκτάς και θα πρέπει προς τα εκεί να ασκήσουν πιέσεις για να επιδειχτεί καλή θέληση. Οταν η άλλη πλευρά επιδείξει καλή θέληση και κάνει όλα τα βήματα που χρειάζονται, τότε να είναι βέβαιοι ότι και εμείς θα εργαστούμε για να υπάρξει και από τη δική μας την πλευρά ανταπόκριση.

- Εκτός από το θέμα των πυραύλων και σε ό,τι αφορά την πορεία της ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ, λέγεται ότι υπάρχει μία νέα γραμμή, σύμφωνα με την οποία θα διασφαλιστεί πρώτα η είσοδος στην ΕΕ του ελεύθερου τμήματος της Κύπρου και στη συνέχεια θα υπάρξει νομική κάλυψη για την ένταξη και των κατεχομένων. Τι θα σημαίνει κάτι τέτοιο και αν ήταν αναμενόμενη μία τέτοια πορεία;

- Θα έλεγα ότι εμείς φορτικά, και μάλιστα με τρόπο που να μας κατηγορούν οι άλλοι ότι είμαστε ενάντια σε αυτήν την ευρωπαϊκή πορεία της Κύπρου, είχαμε επισημάνει αυτούς τους κινδύνους εδώ και μερικά χρόνια. Προειδοποιούσαμε ότι υπάρχει το ενδεχόμενο, όλη αυτή η ενταξιακή πορεία να οδηγήσει είτε στο δίλημμα: πρώτα λύση και μετά ένταξη, είτε στο δίλημμα: ένταξη μόνο των ελεύθερων περιοχών στην ΕΕ. Να μου επιτρέψετε να διαφωνήσω με αυτούς οι οποίοι λένε ότι θα ενταχθεί πρώτα το ελεύθερο μέρος και στη συνέχεια θα δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για ένταξη και των κατεχομένων. Κάθε άλλο παρά απλή θα είναι μία τέτοια εξέλιξη και πολύ φοβούμαι ότι η ερμηνεία, η οποία δίνεται από κάποιους ηγετικούς κύκλους στο χώρο της ΕΕ, αλλά και από κάποιους νομικούς κύκλους, είναι ότι η ένταξη της Κύπρου, με τη μία ή την άλλη μορφή, θα είναι ταυτόχρονα και η τελική μορφή την οποία θα έχει η ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ. Δηλαδή, αν θα ενταχθεί μόνο το ελεύθερο μέρος στην ΕΕ, μας στέλνουν σαφέστατα μηνύματα, ότι θα πρέπει να δεχτούμε ή να αναγνωρίσουμε ότι τα "σύνορά μας" θα είναι εκείνα τα "σύνορα" τα οποία θα καθορίζονται από το μέρος της Κύπρου το οποίο θα έχει ενταχθεί στην ΕΕ.

- Επισημοποίηση δηλαδή της διχοτόμησης;

- Ακριβώς. Η δική μας θέση είναι σαφέστατα αντίθετη. Δεν πρόκειται, σε καμιά περίπτωση, να δεχτούμε την ντε φάκτο αναγνώριση της διχοτόμησης για χάρη της ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ. Βέβαια, θα ήθελα να πιστεύω ότι ούτε η ελληνική κυβέρνηση, ούτε η κυπριακή θα οδηγήσουν τα πράγματα προς αυτήν την κατεύθυνση. Μάλιστα, ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου, την περασμένη βδομάδα δήλωνε ότι αν τεθεί μπροστά μας ένα τέτοιο δίλημμα, τότε η απάντησή μας θα είναι αρνητική. Η δική μας η θέση είναι ότι σε αυτήν την πορεία προς την ΕΕ πάλι θα έχουμε προβλήματα. Κάνοντας υποχωρήσεις πάνω σε ζητήματα αρχών, δεν πρόκειται να βοηθήσουμε στη σωστή αντιμετώπιση του όλου προβλήματος που υπάρχει σήμερα. Αντίθετα, δημιουργούμε προηγούμενα τα οποία θα αξιοποιήσει η Αγκυρα και ο Ντενκτάς, για να έρθουν σε κάποιο μεταγενέστερο στάδιο να ζητούν ακόμα περισσότερα ή δημιουργούμε προηγούμενα για να είμαστε όμηροι των δικών μας ενεργειών σε όλη αυτή τη διαδικασία της ενταξιακής πορείας.

Σε αυτά τα ζητήματα η δική μας η άποψη είναι ότι θα πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι, θα πρέπει να κάνουμε τοποθετήσεις στηριζόμενες πάνω σε αρχές, πάνω στα ψηφίσματα του ΣΑ του ΟΗΕ,πάνω στα πλαίσια που έχουν καθοριστεί από τις συμφωνίες κορυφής μεταξύ των ηγετών των δύο κοινοτήτων. Μόνο με αυτόν τον τρόπο, θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τους κινδύνους που υπάρχουν και είναι πραγματικοί.

Το να προχωρούμε σε κινήσεις οι οποίες στοχεύουν στον εξευμενισμό, είτε των Αμερικανών, είτε των Βρετανών, δεν εξυπηρετεί καθόλου την υπόθεση της Κύπρου.