Η περιοδολόγηση της προστασίας, ο γενικός ορισμός "πολιτιστικά αγαθά", η χαλαρότητα για συλλέκτες και κατόχους, η συναρμοδιότητα ΥΠΠΟ - ΥΠΕΧΩΔΕ είναι σημεία του νομοσχεδίου, του "Αρχαιολογικού νόμου", για τα οποία ο υπουργός Πολιτισμού ζητάει "εύσημα ανανέωσης" και αποτελεσματικότερης προστασίας.

Για τα ίδια ακριβώς, στη χτεσινή ημερίδα, που έγινε στο ΥΠΠΟ, εκφράστηκαν διαφωνίες, επιφυλάξεις, ανησυχίες και γενικότερα αναπτύχθηκε γόνιμος διάλογος,για τον οποίο όμως πολλοί ανησυχούν ότι δε θα βρει αντανακλάσεις στο τελικό σχέδιο νόμου.

Οι χρονικές περίοδοι που χρησιμοποιεί το εν λόγω σχέδιο "προστατεύουν", ισχυρίζεται ο υπουργός. "Δε θωρακίζονται οι αρχαιότητες πέρα του 1453" λένε οι αρχαιολόγοι, διά του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, αφού εκεί σταματάει η "νομή και κυριότητα" του κράτους.

Από το 1453 και εξής δεν ισχύει η αυτόματη κήρυξη σε πολλές περιπτώσεις, ίσως χρειαστεί να επαναξιολογηθούν οι κηρύξεις και δε θίγονται ιδιοκτησιακά δικαιώματα.Μάλιστα εξαιρείται από την προστασία μία ολόκληρη κατηγορία μεταβυζαντινών αντικειμένων. που δεν είναι εκκλησιαστικά, λατρευτικά (εικόνες κ. ά.).

Οι συλλογές είναι το άλλο μείζον θέμα, για το οποίο όλοι σχεδόν οι ομιλητές, εντός και εκτός Υπηρεσίας, μίλησαν για "εξαιρετική χαλαρότητα του σχεδίου". Σημεία αιχμής: Η απάλειψη από το σχέδιο, που είχε συνταχθεί το 1996, ότι η άδεια συλλογής δεν κληρονομείται, αλλά κρίνεται εκ νέου.Επίσης, ελαστικότητα ως προς την υποχρέωση του συλλέκτη να αποδείξει την προέλευση των αντικειμένων,που εντοπίζεται κυρίως στη διάταξη που παραχωρεί την κατοχή αρχαίου πριν το 1453,που εισαγάγεται εάν δεν εξήχθη παράνομα τα τελευταία 50 χρόνια.Δηλαδή, όπως είπε ο πρώην γενικός γραμματέας του ΥΠΠΟ, αν εισαγάγει κάποιος ως "κάτοχος" τα Μάρμαρα του Παρθενώνα, που εξήχθησαν παράνομα πριν από περισσότερα από 50 χρόνια, θα αναγνωριστεί ως "κάτοχος" (!!!), αφού θα αποδεικνύεται ότι δεν πρόκειται για προϊόν κλοπής ή λαθρανασκαφής.

Τέλος το σημαντικότερο που επισήμανε ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Προϊστορικών και Κλασικών Μνημείων, Γιάννης Τζεδάκις είναι ότι "με το νόμο του 1932 για μία Ελλάδα πληγμένη από τον πόλεμο οι συλλέκτες επιτελούσαν έργο διάσωσης των αρχαίων.

Σήμερα δεν ισχύει αυτό, γιατί το κράτος μπορεί και μόνο του",απαντώντας εμμέσως σε άλλο ομιλητή, που εξήρε το "κοινωνικό έργο" των συλλεκτών διά της συναλλαγής τους με αρχαιοκάπηλους. Σημειώνεται ότι ο αριθμός των συλλεκτών φτάνει τους 58 και η αξία των συλλόγων σε 4 τρισ."Εάν υπάρχουν αρχαιόφιλοι",είπε ο Γ. Τζεδάκις, "ας συμβάλουν σε ένα Ταμείο του κράτους".

Δεν έλειψε και πρόταση "για πώληση αρχαίων από το κράτος, όταν πρόκειται για πολλαπλά ίδια ευρήματα μικρής σημασίας" (!) από τον καθηγητή Χρ. Ντούμα, με την οποία οι αρχαιολόγοι εξοργίστηκαν, αλλά ο υπουργός φάνηκε να το σκέφτεται...

Δ. ΜΥΡΙΛΛΑ