Η Εκκλησία της Ελλάδας ανακοίνωσε την ίδρυση ξεχωριστή αντιπροσωπείας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή

ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ (Του ανταποκριτή μας ΒΗΣ. ΓΚΙΝΙΑ). -

Η Εκκλησία της Ελλάδας, με επίσημο διάβημα, εντάχθηκε από χτες στον "κατάλογο των εκπροσωπουμένων θρησκειών" της Κομισιόν, τονίζοντας την "αυτόνομη παρουσία" της στις Βρυξέλλες, σε αντίθεση με την πολιτική του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Την επισημοποίηση της διάστασης μεταξύ Εκκλησίας της Ελλάδας και Φαναρίου σημάδεψε η επίσκεψη τη Δευτέρα του διευθυντή του"Γραφείου της αντιπροσωπείας" της Αθήνας πατρός Νικόλαου Σαββόπουλου στον σύμβουλο για τα θέματα των θρησκειών της Κομισιόν Τόμας Γιάνσεν. Με τη συνάντηση αυτή επισημοποιήθηκε και η ίδρυση του "Γραφείου" της Εκκλησίας της Ελλάδας ξεχωριστά από το "Γραφείο της Ορθοδόξου Εκκλησίας παρά τη Ευρωπαϊκή Ενωση", που λειτουργεί σαν αντιπροσωπεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου στις Βρυξέλλες από τον Γενάρη του 1995. Η "αυτόνομη" ένταξη της Εκκλησίας της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή περιπλέκει ακόμη περισσότερο τις σχέσεις του Φαναρίου με Αθήνα και Βρυξέλλες, ενώ αφορά το σύνολο των σχέσεων της Ορθοδοξίας με την Ευρωπαϊκή Ενωση - ιδιαίτερα την πολιτική της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας και της Ρουμανίας. Επιπλέον, θίγει και πάλι το"καθεστώς των Εκκλησιών" στην Ευρωπαϊκή Ενωση που δεν έγινε κατορθωτό να διαμορφωθεί επαρκώς με τη Συνθήκη του Αμστερνταμ (Μάαστριχτ 2) και εκκρεμεί ενόψει ενός νέου γύρου πολιτικών διαπραγματεύσεων.

Με την απόφαση 2994/13.7.1998 της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδας ιδρύθηκε "Αντιπροσωπεία" στην Ευρωπαϊκή Ενωση, με στόχο την "ενεργό συμμετοχή" στα ευρωπαϊκά δρώμενα. Η "Αντιπροσωπεία" της Αθήνας στις Βρυξέλλες αποτελεί την απάντηση του νέου αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χριστόδουλου στην πολιτική του Φαναρίου. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, από τον Γενάρη του 1995, ίδρυσε "Γραφείο της Ορθοδόξου Εκκλησίας" στις Βρυξέλλες, που κατοχυρώθηκε νομικά ως "Σύλλογος" τον Ιούνη 1997, και που εκπροσωπούσε "το Οικουμενικό Πατριαρχείο και την Ορθόδοξη Εκκλησία γενικώς", χωρίς όμως να συμπεριλαμβάνεται η Εκκλησία της Ελλάδας. Το καταστατικό του "Συλλόγου" περιλαμβάνει ως μέλη τις Μητροπόλεις του "Οικουμενικού Θρόνου" στην Ευρώπη καθώς και τις Μητροπόλεις των Δωδεκανήσων και της Κρήτης. Η Αθήνα αντέδρασε, ζητώντας ταυτόχρονα αυτόνομη παρουσία στις Βρυξέλλες και "οργανισμό ενιαίας ορθοδόξου εκφράσεως ώστε να μη δίδεται η εικόνα διηρημένης Ορθοδοξίας". Το Φανάρι επέμενε ότι θα 'πρεπε να είναι ο μοναδικός εκφραστής της Ορθοδοξίας στις Βρυξέλλες, φοβούμενο πιθανά απώλεια της "οικουμενικότητας". Την περασμένη Δευτέρα ο πατήρ Ν. Σαββόπουλος, αντιπρόσωπος του Χριστόδουλου στο "αυτόνομο" γραφείο των Βρυξελλών ζήτησε και πέτυχε: (1) Την ένταξη της Ελλαδικής Εκκλησίας σ' έναν κατάλογο 21 εκπροσώπων διαφόρων θρησκειών και θρησκευτικών οργανώσεων της Κομισιόν. Στον κατάλογο αυτό η ελλαδική Εκκλησία είναι η τρίτη "εθνική" Εκκλησία κράτους - μέλους που εντάσσεται μετά τους Διαμαρτυρόμενους της Γερμανίας και τους Καθολικούς της Αυστρίας. Παραμένει αδιευκρίνιστο ποιοι άλλοι "εκπροσωπούνται" και στη βάση ποιων κριτηρίων ένταξης.(2) Την από τούδε και στο εξής συμμετοχή της ελλαδικής Εκκλησίας, με πρόσκληση της Κομισιόν, σε όλες τις διαθρησκευτικές συναντήσεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ολα αυτά αναμένεται να συζητηθούν περαιτέρω κατά την επίσημη επίσκεψη του αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου στις Βρυξέλλες (11 - 13 Νοέμβρη).

Το θρησκευτικό "καθεστώς" στην Ευρωπαϊκή Ενωση αποτελεί ένα φλέγον ζήτημα, που έχει θιγεί μέχρι τώρα μόνο επιφανειακά. Εξάλλου τόσο το Βατικανό όσο και το Φανάρι βρίσκονται τυπικά εκτός Κοινότητας. Στα πλαίσια της πολιτικής διαπραγμάτευσης (Μάαστριχτ 2) η Γερμανία είχε υποβάλει πρόταση για σεβασμό του συνταγματικού καθεστώτος των θρησκευτικών ενώσεων στα κράτη - μέλη, ενώ Ιταλία και Αυστρία ζητούσαν μνεία της θρησκείας στα άρθρα που αφορούσαν τα θεμελιώδη δικαιώματα. Τελικά, υπογράφτηκε μια μη δεσμευτική "δήλωση", με την οποία εξισώνονται εκκλησίες και "φιλοσοφικές" (μασονικές) ενώσεις. Σύμφωνα με τη δήλωση "η Ευρωπαϊκή Ενωση σέβεται και δεν προδικάζει το σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο καθεστώς των Εκκλησιών και των θρησκευτικών ενώσεων ή κοινοτήτων στα κράτη - μέλη. Σέβεται με τον ίδιο τρόπο το καθεστώς των φιλοσοφικών και μη ομολογιακών ενώσεων". Η ελληνική κυβέρνηση υπενθύμισε με ξεχωριστή δήλωση μόνο την "κοινή δήλωση για το Αγιον Ορος", όπως έχει προσαρτηθεί στη συνθήκη προσχώρησης στην ΕΟΚ.