(Αποκατάσταση μνήμης και τιμής)

Του Νίκου ΚΑΡΑΝΤΗΝΟΥ

ΟΤΑΝ φέρνουμε στο νου την εφημερίδα μας, εδώ και 54 χρόνια, καθώς τέτοιες μέρες - τον Οκτώβρη του 1944 - με την απελευθέρωση της Αθήνας ο "Ριζοσπάτης" έβγαινε από τα λαγούμια της παρανομίας στο φως της μέρας, θυμόμαστε όλες εκείνες τις μορφές των αγωνιστών δημοσιογράφων, που με πάθος έπεφταν στη μάχη, για να την οργανώσουν. Να 'ναι παρόντες στην καθημερινή έπαλξη.

ΣΤΗΝ αναδρομή αυτή μας φέρνει σήμερα η επανεγγραφή στα μητρώα της ΕΣΗΕΑ- POST MORTEM, μετά θάνατο - έξι δημοσιογράφων της Εθνικής Αντίστασης που στη διάρκεια του Εμφύλιου είχαν διαγραφεί με τις γνωστές διαδικασίες και που πέθαναν, εδώ και χρόνια, χωρίς να γίνει η αποκατάστασή τους όπως έπρεπε.

ΚΙ ΑΥΤΟ παρ' όλες τις προσπάθειες, που έγιναν από την πλευρά των οικογενειών τους, που δεν έπαψαν να ζητάνε την αποκατάσταση ύστερα μάλιστα από τους νόμους, που μ' αυτούς εξαφανίζονταν όλες οι συνέπειες, που είχαν προκύψει με τον εμφύλιο πόλεμο.

ΕΙΝΑΙ ο Κώστας Καραγιώργης, ο διευθυντής του "Ρ", μεγάλος δάσκαλος της δημοσιογραφίας. Πένα δυνατή και εύστοχη, άρθρο σύντομο, χυμώδες αλλά και φλογερό. Οπως ο ίδιος σημειώνει στην αίτηση εγγραφής, που είχε κάνει το Νοέμβρη του 1944, είχε δουλέψει για πολλά χρόνια ανταποκριτής του "Ρ" σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες (Βερολίνο, Παρίσι, Μόσχα) με τα ψευδώνυμα "Κώστας Γρίπος" και "Δ. Λιάσκοβας". Μετά την απόδραση από τα νησιά της εξορίας, στην αρχή της Κατοχής, είχε αναλάβει τη διεύθυνση του παράνομου "Ρ" μέχρι το 1942.

ΣΤΑ χρόνια της Εθνικής Αντίστασης θα 'ναι ο διευθυντής και αρθρογράφος του αντάρτη "Ρήγα". Τα γραφτά του σε πολλά αντιστασιακά έντυπα, κείμενα,μένουν και σήμερα ντοκουμέντα ύφους, αλλά και δημοσιογραφικής διδαχής.

ΜΑΖΙ στον αγώνα αλλά και στην ώρα της επαναγγραφής και αποκατάστασης ο Γιώργος Ζωιτόπουλος (Γ. Ζιούτος), που δούλεψε αρκετά χρόνια στο "Ρ" και σε δυο περιόδους ήταν για σύντομο διάστημα και αρχισυντάκτης. Πάθος του ήταν η έρευνα και η δημοσιογραφία, μεγάλη αγάπη του το βιβλίο.

Ο Γ. Δ. ΖΙΟΥΤΟΣ θα βρεθεί στην Ελεύθερη Ελλάδα και με την ίδρυση της ΠΕΕΑ θα είναι από τα βασικά στελέχη της. Γραμματέας, συντονιστής των υπηρεσιών της και της νομοτεχνικής λειτουργίας της. Μετά την απελευθέρωση, αφού δούλεψε για λίγο στο "Ρ", ανέλαβε τη διεύθυνση του εκδοτικού "Τα Νέα Βιβλία" και μέσα σε σύντομο χρόνο θα δώσει μια εκπληκτική σειρά προοδευτικών εκδόσεων.

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ πολλών σημαντικών βιβλίων για την επιστήμη του Τύπου. Το 1947 θα βρεθεί στο Παρίσι κι οι περιστάσεις θα τον υποχρεώσουν να μείνει εκεί ως τον πρόωρο θάνατό του το 1967, μέσα στο βαθύ σκοτάδι της δικτατορίας μακριά από την πατρίδα, την οικογένειά του και τους συντρόφους του.

ΜΕΣΑ στην αίθουσα του "Ρ" κι ο Θόδωρος Δογάνης. Διακεκριμένος δημοσιογράφος από τα πρώτα στελέχη της δημοσιογραφίας. Είχε δουλέψει σε πολλές αθηναϊκές εφημερίδες και τελικά για πολλά χρόνια θα βρεθεί ανταποκριτής του "Ρ" στο Λονδίνο και έπειτα της "Αυγής". Πλούσια η αγωνιστική του προσφορά σε πολύ δύσκολα χρόνια. Εκεί και θα τελειώσει τη ζωή του, διαγραμμένος κι αυτός από το σωματείο του.

ΣΤΑ επίλεκτα στελέχη της ελληνικής δημοσιογραφίας, μέλος της ΕΣΗΕΑ κι ο Σεραφείμ Μάξιμος, πανελλήνια γνωστός και με το ψευδώνυμο "Βόρειος". Από το 1936 ανταποκριτής της "Βραδυνής" συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση και με την απελευθέρωση βασικό στέλεχος της "Ελεύθερης Ελλάδας".

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ πολιτικών και οικονομικών μελετών. Ανάμεσα στα βιβλία του και το πολύ γνωστό εκλαϊκευτικό "Πού βαδίζουμε" που βγήκε το 1945 και στο οποίο σημειώνει: "Το ΕΑΜικό κίνημα ανέπλασε την Ελλάδα. Ητανε η ορμή του λαού της η πορεία της προς τη Δεύτερη Ελληνική Δημοκρατία. Χωρίς αυτό θα είχαμε εθνικό εξευτελισμό και κοινωνικό ξεπεσμό".

Ο Σ. ΜΑΞΙΜΟΣ για πολλά χρόνια εξόριστος κυνηγημένος και διαγραμμένος. Θα κλείσει κι αυτός τη ζωή του μακριά από την Ελλάδα το 1962, στη Βιέννη.

ΣΤΗΝ ξενιτιά ακόμη θα τελειώσει τον κύκλο της δημοσιογραφικής του δράσης κι ο Στρατής Πρίμπας (Στ. Γεράνης) ένας δραστήριος ρεπόρτερ, που είχε κι αυτός πάρει μέρος στην Αντίσταση και είχε δουλέψει στο "Ρ" και στην"Ελεύθερη Ελλάδα".

ΞΕΧΩΡΙΣΤΗ ήταν η περίπτωση του αξέχαστου συντρόφου και δασκάλου μας Τάσου Χαϊνογλου. Εμπειρος δημοσιογράφους από τη Θεσσαλονίκη, αρχισυντάκτης στη "Φωνή του εργάτη" είχε αναδειχτεί σε ηγετικό συνδικαλιστικό στέλεχος της Ενωσης Συντακτών Θεσσαλονίκης. Με πολλούς αγώνες για να βελτιωθούν οι μεσαιωνικοί όροι της δουλιάς των δημοσιογράφων.

ΣΤΑ χρόνια της βασιλομεταξικής δικτατορίας καθαιρέθηκε από το αξίωμά του και κυνηγήθηκε. Ηρθε στην Αθήνα, πήρε μέρος στην Αντίσταση, αλλά η αίτησή του, ποτέ δεν έγινε δεκτή, δε συζητήθηκε από τις τότε διοικήσεις της ΕΣΗΕΑ. Ο Τάσος Χαϊνογλου πέθανε χωρίς να έχει γραφτεί στο σωματείο του, που το 'χε καταξιώσει και τιμήσει. Η εγγραφή του νωπή, προχθεσινή έφτασε ύστερα από 55 χρόνια.

ΑΛΛΑ εμείς σήμερα - 54 χρόνια από τότε - ας διαβούμε μέσα στη μεγάλη αίθουσα του "Ρ". Εκεί που δουλεύουν σε πυρετικούς ρυθμούς, για να ετοιμάσουν τα φύλλα της λευτεριάς. Αυτά που κατά χιλιάδες θα γίνουν ανάρπαστα από τη λαοθάλασσα, που τρικυμίζει στην αδούλωτη πολιτεία της Αθήνας.

ΝΑ καλημερίσουμε δασκάλους και συντρόφους μας: τον Κώστα Βιδάλη, τον Τάκη Φίτσο, τον Μήτσο Καραντώνη, τον Γιώργη Λαμπρινό κι άλλους πολλούς. Που δεν είναι πια κοντά μας. Και μαζί τους και τα νιάτα της δημοσιογραφίας, ξεπεταρούδια που εξορμούσαν με πολλά όνειρα για τα πρώτα ρεπορτάζ. Στο "Ριζοσπάστη" το μεγάλο εκείνο σχολείο της αγωνιστικής δημοσιογραφίας.