"Για να αντιμετωπίσουμε τα άμεσα προβλήματα του υπουργείου μας - όπως είναι η αύξηση στο ΕΚΑΣ, οι εφημερίες των γιατρών, ο ιατρικός εξοπλισμός και οι προμήθειες - οι οικονομικές μας υπηρεσίες εκτιμούν ότι τα κονδύλια για το 1999 θα πρέπει να είναι αυξημένα κατά 20%.

Κατανοούμε το πρόβλημά σας, αλλά - επειδή το 1999 είναι το κρίσιμο έτος για τη σύγκλιση της οικονομίας - αυτά που μπορούμε να σας δώσουμε είναι αυξήσεις 6%, το πολύ 7%".

Αυτό ήταν περίπου, σε ελεύθερη μετάφραση, το περιεχόμενο του διαλόγου μεταξύ του υπουργού Υγείας Κ. Γείτονα και του υπουργού ΟικονομικώνΓ. Παπαντωνίου στη συνάντηση που είχαν την προηγούμενη Τρίτη, με θέμα τον προϋπολογισμό του υπουργείου Υγείας για το 1999 και στην οποία ο υπουργός Υγείας ζητούσε να αυξηθούν με τον προϋπολογισμό του 1999 κατά 20% οι πιστώσεις για το υπουργείο του.

Και φυσικά αυτό το πνεύμα "σωφροσύνης" πρυτανεύει στο υπουργείο Οικονομικών, σε ό,τι αφορά τις κοινωνικές δαπάνες του νέου κρατικού προϋπολογισμού, οι οποίες θυσιάζονται για μια ακόμη χρονιά στο βωμό της "σύγκλισης" και της "δημοσιονομικής προσαρμογής". Για την επίτευξη των περιβόητων κριτηρίων, ο ελληνικός λαός θα πρέπει το 1999 να έχει ακόμα χειρότερη δημόσια παιδεία, υγεία, πρόνοια, συγκοινωνίες, αλλά και χειρότερη αθλητική - πολιτιστική δραστηριότητα. Η "αναμόρφωση της κοινωνικής πολιτικής" με ιδιωτικά κριτήρια, είναι σημείο - κλειδί και βασική φιλοσοφία του προγράμματος "σύγκλισης".

Η κατάσταση αυτή, όπως είναι φυσικό, έχει φέρει μεγάλη γκρίνια στα υπουργεία. Η πολιτική τους ηγεσία από τη μία πλευρά βγάζει πύρινους λόγους υπέρ της "σύγκλισης με την Ευρώπη". Από την άλλη, όμως, ζώντας τα καθημερινά και χρόνια προβλήματα του τομέα ευθύνης τους, πάνε στο υπουργείο Οικονομικών και τους αραδιάζουν τα διάφορα προβλήματα που έχουν. Και η συνήθης απάντηση που παίρνουν είναι ότι "κατανοούμε το πρόβλημά σας, αλλά δε θα μπορέσουμε να το ικανοποιήσουμε. Στραφείτε προς τον ιδιωτικό τομέα, πουλήστε ακίνητα, λειτουργήστε με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια".

Σύμφωνα με πληροφορίες του "Ρ", η μέση ονομαστική αύξηση που θα δοθεί σε όλα τα υπουργεία κατά το 1999, είναι όλη κι όλη 4%! Ολα τα υπουργεία θα μοιραστούν μεταξύ τους, περίπου 7,6 τρισ. δραχμές, από τα οποία 3,3 τρισ. δραχμές θα δοθούν για μισθούς και συντάξεις. Η αύξηση του 4% στις πιστώσεις των υπουργείων, είναι πολύ μικρή, λιλιπούτεια θα έλεγε κάποιος, για να αντιμετωπίσει τα εκρηκτικά και συσσωρευμένα χρόνια κοινωνικά προβλήματα. Πάρα πολύ μικρή για να ξεκολλήσει την Ελλάδα από την τελευταία θέση της Ευρωπαϊκής Ενωσης, σε ό,τι αφορά τις κοινωνικές της δαπάνες. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι, ενώ ο μέσος ευρωπαϊκός όρος για κοινωνικές δαπάνες είναι το 28,5%, στην Ελλάδα διατίθεται μόνο το 21% του ΑΕΠ. Δηλαδή, 7,5 εκατοστιαίες μονάδες λιγότερο από το μέσο κοινοτικό όρο και 14 ολόκληρες ποσοστιαίες μονάδες από την πρώτη Δανία, η οποία διαθέτει το 35% του ΑΕΠ για κοινωνικές υπηρεσίες.

Το συνεχές σφίξιμο των κοινωνικών δαπανών τα τελευταία χρόνια, είναι η αιτία της δυσαρέσκειας και των συγκρούσεων (σε λεκτικό επίπεδο) μεταξύ του υπουργείου Οικονομικών και των υπόλοιπων υπουργείων. Στη συνάντηση που είχε την προηγούμενη βδομάδα, ο υπουργός Υγείας Κ. Γείτονας με τον υπουργό Οικονομικών Γ. Παπαντωνίου,ο πρώτος ζήτησε αύξηση κονδυλίων κατά 200 δισ. δραχμές σε σχέση με το 1998, ενώ το υπουργείο Οικονομικών ξεκαθάρισε ότι δεν μπορεί να δώσει περισσότερο από 50 - 55 δισ. δραχμές, δηλαδή μια αύξηση 6 - 7%. Την Τετάρτη το πρωί, ο Γείτονας επισκέφτηκε τον πρωθυπουργό για να του εκθέσει τα παράπονά του...

Τα ίδια προβλήματα ανακύπτουν και με τα υπόλοιπα βασικά υπουργεία. Το υπουργείο Παιδείας επικαλείται αυξημένα κονδύλια από τους νέους διορισμούς, μια μικρή πραγματική αύξηση στις επιχορηγήσεις για τα ΤΕΙ και τα ΑΕΙ, την υλοποίηση των νέων προγραμμάτων. Πρόκειται, δηλαδή, για αιτήματα συντήρησης μιας κατάστασης, η οποία τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει συνεχή επιδείνωση. Το υπουργείο Εθνικής Αμυνας επικαλείται τα εξοπλιστικά προγράμματα, αλλά και τις αυξημένες λειτουργικές ανάγκες που συνεπάγεται η συντήρηση των τριών στρατιωτικών σωμάτων. Και για τα εξοπλιστικά προγράμματα, τα οποία υλοποιούνται με βάση τις ΝΑΤΟικές ανάγκες, αν δεν εγκριθεί η αύξηση που ζητάνε, μάλλον καλό παρά κακό θα είναι για τους εργαζόμενους.

Η λιτότητα όμως πλήττει και τους άλλους τομείς, όπως τις δαπάνες για συσίτια των στρατιωτών, τις δαπάνες για αθλητικές - πολιτιστικές δραστηριότητες. Και η συνολικότερη υποβάθμιση της ζωής των στρατευμένων όλο και κάποια σχέση θα έχει με τα ναρκωτικά που κάνουν θραύση στα ελληνικά στρατόπεδα... Σε όλα αυτά τα αιτήματα το υπουργείο Οικονομικών αντιτείνει τις δεσμεύσεις του "προγράμματος σύγκλισης", οι οποίες απαιτούν περιορισμό των δαπανών... Τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών μάλιστα που είναι υπεύθυνα για την κατάρτιση του προϋπολογισμού, παραπονιούνται ότι συνήθως τα μεγάλα υπουργεία κάτι παραπάνω παίρνουν, σε βάρος όμως των μικρότερων.

Αν π.χ. αναφέρουν, δώσουμε 50 δισ. επιπλέον στο υπουργείο Υγείας, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να περικόψουμε ισόποσα κονδύλια από το υπουργείο Αιγαίου, το Μακεδονίας - Θράκης ή άλλα μικρά υπουργεία, τα οποία αναγκαστικά φυτοζωούν. Από το συνολικό ποσό των 7,6 τρισ. δραχμών, περίπου τα 4,2 τρισ. δραχμές θα δοθούν σε τέσσερα βασικά υπουργεία (Παιδείας, Υγείας, Εργασίας - Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Αμυνας) και τα υπόλοιπα 3,4 τρισ. δραχμές σε όλα τα υπόλοιπα.

Θ. Κ.