Επ' ωφελεία του Δημοτικού Θεάτρου Βόλου και του Κέντρου Μουσικού Θεάτρου Βόλου,επ' ωφελεία της τέχνης και των ανθρώπων που την υπηρετούν, ήταν η ιδέα να τιμηθούν τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Μπρεχτ,με μια σειρά καλλιτεχνικές συμπαραγωγές (θεατρικές και μουσικές), αν κρίνει κανείς από τις δύο που είδε η υπογράφουσα στην Αθήνα, φιλοξενούμενες στη σκηνή του Μεγάρου Αθηνών η μία και της Λυρικής η άλλη.

Μετά την παρουσίασή του στο Βόλο, φιλοξενήθηκε στην αίθουσα "Δ. Μητρόπουλος" του ΜΜΑ ένα ενδιαφέρον, πρωτότυπο - ασύνηθες για το ελληνικό κοινό - καθαρά πειραματικού χαρακτήρα θέαμα, βασισμένο στο διήγημα του Μπρεχτ ""Τέσσερις άνδρες και μια παρτίδα πόκερ" ή αλλιώς "Η πολλή τύχη δε φέρνει τύχη"". Διήγημα, γραμμένο στη δεκαετία του '20, που με τη μέθοδο της αναλυτικής παρατηρητικότητας, της "νέας αντικειμενικότητας" αφηγείται τη χαρτοπαιξία του Τζόννυ και της παρέας του, ταξιδεύοντας από την Αμερική στην Κούβα και το αντίστροφο (τότε που η Κούβα ήταν για τους Αμερικανούς κεφαλαιοκράτες και μαφιόζους ιδανικό θέρετρο - πορνείο - χαρτοπαίγνιο. Το διήγημα παρουσιασμένο με τον τίτλο "Τζόννυ ο τυχεράκιας", παραπέμπει σαφώς σ' ένα όνομα - ρόλο, που, επεξεργασμένος, συναντάται και με άλλες μορφές στο θεατρικό έργο του Μπρεχτ. Το θέαμα - μια σύνθεση βίντεο, χορού, μουσικής και αφήγησης, σε μετάφραση - δραματουργική επεξεργασία του μπρεχτικού κειμένου Ελένης Βαροπούλου), πρωτοπαρουσιάστηκε στη Φραγκφούρτη (5/1998). Συντελεστές του: Η Ελένα Βάλντμαν (της ανήκει η ιδέα, ενώ η δραματουργική επεξεργασία είναι της Σουζάνε Βίνακερ), έκανε τη σκηνοθεσία και τον απολύτως αφαιρετικό σκηνικό χώρο. Χώρος αποτελούμενος από λευκές πάνινες "οθόνες", όπου προβάλλονται βιντεοσκοπημένες, επαναλαμβανόμενες "διηγηματικές" εικόνες, ολόκληρες ή "τεμαχισμένες" σε λεπτομέρειές τους (βίντεο Αννα Σάουπ) και παράλληλα κάνουν ορατά επιλεγμένα μέρη του σώματος του χορευτή (Φρίντερ Μπάκμαν) και των λεπτομερειών του χορού του, με τη "μαγική" τεχνική του "μαύρου θεάτρου". Δηλαδή, τη χρήση δέσμης φωτός που φωτίζει επιλεκτικά μέρος μόνο του κορμιού, ή μια λεπτομέρεια της κίνησης, της στάσης του επί σκηνής καλλιτέχνη, αφήνοντας όλα τα άλλα στο σκοτάδι (φωτισμοί Χέρμπερτ Κουμπούλσκα). Στην ελληνική παρουσίαση του θεάματος, την υποβλητική, μεικτού χαρακτήρα συμφωνικών και μοντέρνων ακουσμάτων, μουσική υπογράφει ο Δημήτρης Μαραγκόπουλος.Την αφήγηση έκανε με τη θερμή, ασκημένη φωνή του ο Κώστας Γαλανάκης.

Ατμοσφαιρικό, καλαίσθητο το θέαμα πρόσφερε νύξεις, "πινελιές", "αποχρώσεις" της μπρεχτικής θεματικής γύρω από τον κόσμο του περιθωρίου και του υποκόσμου και των "κανόνων του παιχνιδιού" τους με βάση πάντα, τη δύναμη του κάθε φορά ισχυρότερου.

Το μεγάλο όφελος από το αφιέρωμα στον Μπρεχτ, ήταν η συνεργασία του Κέντρου Μουσικού Θεάτρου Βόλου και του Δημοτικού Περιφερειακού Θεάτρου Βόλου (αυτό κυρίως σήκωσε το βάρος της παραγωγής), με τη Λυρική Σκηνή για την παράσταση της "Οπερας της πεντάρας". Μια παράσταση υψηλότατης καλλιτεχνικής ποιότητας - μια παράσταση που σεβάστηκε αληθινά το έργο και τη σκηνική μέθοδο του Μπρεχτ, γονιμοποιήθηκε από αυτήν και απέδειξε ότι, όχι μόνο η μπρεχτική δημιουργία, αλλά και η μπρεχτική θεωρία, αντέχουν δραματουργικά και αισθητικά στο χρόνο. Εχουν πολλά να διδάξουν τους ανθρώπους του θεάτρου και της τέχνης γενικότερα. Εχουν πολλά να διδάξουν και το κοινό, όπως απέδειξαν οι αντιδράσεις του κοινού, που την παρακολούθησε στη Λυρική σε διάφορες σκηνές του έργου και ο ενθουσιασμός του στο τέλος της παράστασης, αλλά και η χαρακτηριστική ενόχληση μιας αστής κυρίας που έλεγε στην παρέα της, μετά την παράσταση: "Τι ήταν αυτό! Εμένα με αηδιάζει όταν μια παράσταση όπερας δεν έχει μεγαλειώδη σκηνικά και κοστούμια". Αν ο Μπρεχτ ζούσε και άκουγε την κριτική αυτής της σημερινής κυρίας, θα χαιρόταν που η θεωρητική και αισθητική σύλληψή του για μια αντι-όπερα, που να αντιπαρατίθεται στα γούστα της αστικής τάξης και στην αστική αισθητική της όπερας και να ξυπνά με το θέμα και τη σχολιαστική δομή της το λαϊκό κοινό, αντέχει και σήμερα, είναι αναγκαία και σήμερα.

Θα χαιρόταν πραγματικά ο Μπρεχτ και με την παράσταση, και την ευτυχή δημιουργική συνεύρεση όλων των συντελεστών της: Σωτηρία Ματζίρη - θεατρικά εύστοχη και ρέουσα μετάφραση. Συμεών Κογκάν - έξοχη διεύθυνση της ορχήστρας, πιστή σε ήθος και ύφος της μουσικής του Πάουλ Ντεσσάου.Νίκος Βασιλείου - εξαιρετικών αποτελεσμάτων μουσική διδασκαλία των ηθοποιών στα αποστασιοποιητικά τραγούδια - σχόλια, κατά το μπρεχτικό πρότυπο ερμηνείας τους. Κώστας Βελινόπουλος - ευρηματικά, ατμοσφαιρικά, λειτουργικά στις εναλλαγές τους σκηνικά και θαυμάσια κοστούμια, τα οποία αναδεικνύονται και με τους φωτισμούς του Κώστα Τατάκου.Αλίκη Καζούρη - εκφραστική χορογραφία, χαρακτηρίζουσα και σχολιάζουσα τα πρόσωπα κινησιολογία.

"Καθοδηγητής", "ψυχή" αυτής της ευτυχούς μουσικοθεατρικής συνεύρεσης, που υπηρέτησε τα μέγιστα, καθ' όλα δημιουργικά για τους καλλιτέχνες της διανομής και απολαυστικά για το κοινό, το σπουδαίο, δυσκολότατο, πολύπλευρων απαιτήσεων έργο του Μπρεχτ, ο Θέμης Μουμουλίδης.Η σκηνοθεσία δεν επιδίωξε το εύκολο, το εντυπωσιακό. Δεν ξεστράτισε από το ιδεολογικό - αισθητικό ήθος που απαιτείται από μια ουσιαστική μπρεχτική ανάγνωση αυτού του έργου - "καθρέφτη" της αστικής, αδυσώπητα εκμεταλλευτικής, σάπιας σ' όλες τις κρατικές δομές της, στους νόμους της, στα ήθη της, κοινωνίας. Η παράστασή του "ευλογήθηκε", κυριολεκτικά, από τη σπουδαία ερμηνεία του Αλέξανδρου Μυλωνά - ερμηνεία επίτευγμα,που επιβεβαιώνει περίτρανα τον πολύτιμο και πολύπλευρο υποκριτικό πλούτο αυτού του ηθοποιού, αλλά καθώς συνέθεσε, δουλεύοντας λεπτομερειακά με όλους τους ηθοποιούς ένα συνολικά καλό ερμηνευτικό αποτέλεσμα, κατόρθωσε να αποσπάσει και αρκετές εξαιρετικές ερμηνείες, όπως των καλλίφωνων και εκφραστικότατων θεατρικά λυρικών καλλιτεχνών Παναγιώτη Αθανασόπουλου και Ελένης Σταμίδου,του μεταμορφώσιμου Γιάννη Κοτσαρίνη,του άξιου Νίκου Αλεξίου (χρειάζεται να ξαναδουλέψει την άρθρωση και φωνή του), αλλά και από νεότατους ή και εντελώς "απαίδευτους" στο μπρεχτικό θέατρο, ταλαντούχους όμως αποδείχνεται ηθοποιούς: Ευαγγελία Μουρμούρη, Κερασιά Σαμαρά, Αλέξανδρος Αθανασίου, Δημήτρης Βογιατζής, Κατερίνα Γιαμαλή, Θόδωρος Μπουζικάκος, Θάνος Δερμάτης, Δημήτρης Ντάτσιος.

ΘΥΜΕΛΗ