ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ (Του ανταποκριτή μας ΒΗΣ. ΓΚΙΝΙΑ). -

Η ελληνική διπλωματία άρχισε τις υποχωρήσεις πριν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Βιέννης και τη Δευτέρα, αργά το βράδυ, το Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών των Βρυξελλών συμφώνησε ομόφωνα ότι "συμμερίζεται εν γένει την ανάλυση της Κομισιόν, σχετικά με την Τουρκία", και τη διεύρυνση, παρά τις περί του αντιθέτου δηλώσεις του ΑΝΥΠΕΞ Γ. Παπανδρέου, αργά το απόγευμα. Το "συνοπτικό κείμενο", που υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο και πρέπει να εγκριθεί από τους 15 αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων στη Βιέννη, συμφωνεί και "καλωσορίζει" την πρώτη τακτική ετήσια έκθεση της Κομισιόν για τη διεύρυνση, επιβεβαιώνοντας με τη συνυπογραφή της ελληνικής κυβέρνησης 1ον, τη ριζική ανατροπή των προτεραιοτήτων της Ευρωπαϊκής Ενωσης σχετικά με τησημασία των υποψηφίων για ένταξη χωρών και την ιδιαίτερη βαρύτητα που αποδίδεται στη "διεύρυνση προς Βορρά", αφού προτείνεται έναρξη διαπραγματεύσεων ένταξης με Λετονία - από 1999 - και με Λιθουανία και Σλοβακία και 2ον την πολιτική αναβάθμιση της Αγκυρας, στην οποία αναφέρεται μια ολόκληρη παράγραφος του μόλις δισέλιδου κειμένου, και στη διάκριση της Κύπρου από το "πρώτο κύμα" διεύρυνσης και τις 5 πρωτεύουσες χώρες της ΚΑ Ευρώπης.

Το δισέλιδο κείμενο που υιοθετήθηκε ομόφωνα και πρέπει να εγκριθεί στη Σύνοδο Κορυφής της Βιέννης "καλωσορίζει" την έκθεση της Κομισιόν για τη διεύρυνση, κάνει αναφορά στα "αντικειμενικά κριτήρια αξιολόγησης της Κοπεγχάγης και της Μαδρίτης", τονίζει τη διαφορική προσέγγιση σε κάθε υποψήφια χώρα, αφού "η υιοθέτηση του κεκτημένου ποικίλλει" και κάνει ιδιαίτερη μνεία σε Λετονία, Λιθουανία και Σλοβακία, χώρες που δεν ανήκουν στο "πρώτο κύμα" διεύρυνσης. Αμέσως μετά ακολουθεί ολόκληρη παράγραφος για την Τουρκία, σύμφωνα με την οποία "το Συμβούλιο συμμερίζεται εν γένει την ανάλυση της Κομισιόν σχετικά με την Τουρκία. Το Συμβούλιο σημειώνει την ανάγκη για ιδιαίτερες προσπάθειες εκ μέρους της Τουρκίας, για τη διασφάλιση κράτους δικαίου σε μια δημοκρατική κοινωνία, σύμφωνα με τα κριτήρια της Κοπεγχάγης και τα σχετικά συμπεράσματα των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων. Τόνισε επίσης τη σημασία της περαιτέρω ανάπτυξης σχέσεων με τη χώρα αυτή σε υγιή και εξελικτική βάση. Σ' αυτή τη διαδικασία, το Συμβούλιο επαναβεβαιώνει τη σημασία της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για την Τουρκία". Η επόμενη παράγραφος κάνει μια γενικόλογη επίκληση "στη μεγάλης σημασίας αντιμετώπιση των μειονοτήτων", ως έμμεση αναφορά στο Κουρδικό. Ακολουθεί μια εκτεταμένη αναφορά σε τεχνικά θέματα της διεύρυνσης όπου παρεμβάλλεται και "η ειδική προενταξιακή στρατηγική για την Κύπρο". Οι 15 ΥΠΕΞ κάνουν ιδιαίτερη αναφορά στην Ευρωπαϊκή Διάσκεψη για τη διεύρυνση, όπου η Τουρκία αρνήθηκε να συμμετάσχει, τη χαρακτηρίζουν "πετυχημένο πολυμερές βήμα" και ενδέχεται να συμμετάσχουν σ' αυτή νέες χώρες όπως π.χ. η Ελβετία. Θα υπάρξει, αρχές του 1999, νέα θετική γνωμοδότηση της Κομισιόν για επανένταξη της Μάλτας ως "πλήρους" υποψήφιας χώρας για ένταξη, γεγονός που ενδέχεται να "συνομαδώσει" και πάλι την Κύπρο μαζί της ως "ειδικές" περιπτώσεις. Πάντως, για τη Βιέννη, οι 15 ΥΠΕΞ προτείνουν να μην υπάρξει καμία περαιτέρω πρόταση για επέκταση των διαπραγματεύσεων προσχώρησης.

Αργά το βράδυ της Δευτέρας, ο ΑΝΥΠΕΞ Γ. Παπανδρέου έκανε και νέες δηλώσεις, μετά τη συμφωνία εντός του Συμβουλίου, ανατρέποντας προηγούμενες δηλώσεις της ίδιας μέρας ("δεν έχουμε κανένα πρόβλημα να αναλάβουμε την ευθύνη να παγώσουμε το όλο θέμα"). Σύμφωνα με τον Γ. Παπανδρέου, το κείμενο είναι "θετικό", γιατί δεν αναβαθμίζει την Τουρκία σε υποψήφιο μέλος για ένταξη και "δεν έχει τίποτε το αρνητικό για την Κύπρο".Η απόδειξη της μη αναβάθμισης της Τουρκίας, σύμφωνα με τον ΑΝΥΠΕΞ, βρίσκεται στο γεγονός ότι "η Τουρκία περιλαμβάνεται σε ξεχωριστή φράση, ενώ οι "φίλες χώρες" προσπάθησαν να βάλουν την Τουρκία πρώτη πάνω από όλες τις άλλες, σε παράγραφο μπροστά (...) η τελική πρόταση της αυστριακής προεδρίας ήταν να μην υπάρχουν παράγραφοι στο κείμενο. Το δεχθήκανε αυτό. Εμείς το δεχθήκαμε αμέσως αυτό, γιατί επί της ουσίας έχουμε όλα όσα θέλουμε". Η συντριπτική (...) ήττα των εχθρών της χώρας μετά την (... ) απάλειψη των παραγράφων, θα λάβει την οριστική της μορφή στα "συμπεράσματα" της Συνόδου Κορυφής της Βιέννης.