Οι πρόσφατες τοποθετήσεις, από το βήμα της Βουλής μάλιστα, του υπουργού Εξωτερικών, Θ. Πάγκαλου, για το θέμα των Σκοπίων ήταν αρκετές για να πυροδοτήσουν έναν ακόμη γύρο μικροπολιτικής αντιπαράθεσης, εσωκομματικών και ενδοκυβερνητικών μαχαιρωμάτων, γεγονός που απέδειξε πως ελάχιστοι διδάχτηκαν από αυτή την επώδυνη, για την εξωτερική πολιτική της χώρας, υπόθεση.

Ο υπουργός Εξωτερικών, μιλώντας στη Βουλή, διαπίστωσε το αυτονόητο: Πως όσο ο χρόνος περνά περιορίζονται οι δυνατότητες για την υιοθέτηση μιας κοινά αποδεκτής - συμβιβαστικής λύσης στο πρόβλημα της ονομασίας του νέου κράτους. Ο Θ. Πάγκαλος διαπίστωσε επίσης, πως η ενδιάμεση συμφωνία, η "μεγάλη επιτυχία" της κυβέρνησης Παπανδρέου για της οποίας τη συνομολόγηση - όπως θέλησε να υπενθυμίσει ο Θ. Πάγκαλος - δεν αναμείχθηκαν καθόλου ούτε ο σημερινός πρωθυπουργός ούτε ο σημερινός υπουργός Εξωτερικών, είναι ετεροβαρής σε βάρος της Ελλάδας.

Ποιοι ήταν οι λόγοι για τους οποίους ο υπουργός Εξωτερικών επιχείρησε να εξάψει τα πνεύματα, σε μια στιγμή μάλιστα κατά την οποία η κυβέρνηση αντιμετωπίζει έντονα προβλήματα; Στον "αυθορμητισμό" του και μόνο πρέπει να αποδοθεί η "κρίση ειλικρίνειας" με την οποία μίλησε;

Οπως εκτιμούν παράγοντες του υπουργείου Εξωτερικών, ο Θ. Πάγκαλος υποχρεώθηκε σε "ξεκάθαρες" διατυπώσεις στην ομιλία του στη Βουλή για δύο λόγους: Κατ' αρχήν γιατί, σύμφωνα με αξιόπιστες διπλωματικές πηγές, η ελληνική κυβέρνηση έλαβε πρόσφατα μήνυμα από τον Σ. Βανς, σύμφωνα με το οποίο ο κύκλος της διαμεσολάβησης συμπληρώνεται. Κατά συνέπεια, από εδώ και στο εξής είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο ο Σ. Βανς να καταθέσει την εντολή του στον ΓΓ του ΟΗΕ και να δρομολογηθούν οι εξελίξεις για την αναγνώριση του κράτους των Σκοπίων με τη Συνταγματική του ονομασία, δηλαδή Δημοκρατία της Μακεδονίας. Ο δεύτερος λόγος που οδήγησε τον υπουργό στις - ορθές, πρέπει να σημειωθεί - επισημάνσεις του, είναι τα μηνύματα που λαμβάνει από τον βαλκανικό περίγυρο. Η έκρυθμη κατάσταση στη Γιουγκοσλαβία, το Κόσσοβο, την Αλβανία και τη Βουλγαρία δημιουργούν ένα περιβάλλον που μπορεί να επηρεάσει δυσμενώς τις εξελίξεις στο νεαρό και ασταθές κράτος.Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, σε έκθεση που έχει αποστείλει στο υπουργείο Εξωτερικών ο επικεφαλής του ελληνικού γραφείου στα Σκόπια, μεταφέρεται η εκτίμηση πως η υποβόσκουσα κρίση και η ένταση που εμφανίζεται στο Κόσσοβο, έχει ήδη μεταφερθεί στα Σκόπια, όπου, δεν πρέπει να παραγνωρίζεται, πως το 40% του πληθυσμού του κράτους, αποτελείται από αλβανικής συνείδησης άτομα.

Στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών κοινή είναι η εκτίμηση, πως με την τοποθέτησή του ο Θ. Πάγκαλος θέλησε να "μετρήσει" αντιδράσεις και τις δυνατότητες της κυβέρνησης να απαγκιστρωθεί από την ανελαστική θέση, σύμφωνα με την οποία "η Ελλάδα δεν πρόκειται να αναγνωρίσει κράτος με το όνομα Μακεδονία ή παράγωγα του όρου". Η υποδοχή που συνάντησε η τοποθέτηση του υπουργού Εξωτερικών στο κυβερνών κόμμα, (Τσοχατζόπουλος, Καψής, Παπαθεμελής κ.ά.) προφανώς δεν ικανοποίησε την κυβέρνηση, η οποία συνειδητοποιεί πόσο δύσκολο είναι να απαγκιστρωθεί από μια πολιτική που "αξιοποίησε" με συστηματικό τρόπο από την πρώτη στιγμή που εμφανίστηκε στη διεθνή σκηνή η Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας.

Η ελληνική κυβέρνηση, φαίνεται πως αντιλαμβάνεται ότι ήρθε η ώρα για να εξοφλήσει το βαρύ χρέος μιας κοντόφθαλμης πολιτικής. Παρ' όλα αυτά, αντί να αναλάβει το κόστος και να προχωρήσει προς τη διέξοδο, είναι έτοιμη να προσφύγει σε νέο "δανεισμό" από τα κεφάλαια της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής.

Πράγματι, όπως εκτιμούν διπλωματικοί κύκλοι, η αναταραχή στα Βαλκάνια αξιοποιείται από την Ουάσιγκτον προκειμένου να υπενθυμίσει στην Αθήνα το "χρέος" της στην υπόθεση των Σκοπίων. Δεν είναι τυχαίο, σημειώνουν οι ίδιοι κύκλοι, πως η "υπομονή" του Σ. Βανς... εξαντλήθηκε ακριβώς τη στιγμή που η Ουάσιγκτον δρομολογεί εξελίξεις στο Κυπριακό και τα ελληνοτουρκικά. Προφανώς, αυτό το πιεστικό περιβάλλον, οδήγησε την περασμένη βδομάδα τον υπουργό Εξωτερικών Θ. Πάγκαλο να κατηγορήσει, εμμέσως πλην σαφώς, την Ουάσιγκτον ότι αναζητά προσχήματα και δικαιολογίες για να εμποδίσει την ένταξη της Γιουγκοσλαβίας στη Διεθνή Κοινότητα. Με άλλα λόγια, ο υπουργός Εξωτερικών κατηγόρησε τις ΗΠΑ ότι με τη στάση που κρατούν έναντι της Γιουγκοσλαβίας δημιουργούν συνθήκες αστάθειας στην περιοχή. Οι συνθήκες αστάθειας, προφανώς, δημιουργούν εκνευρισμό στην Αθήνα, η οποία οδηγείται σε μια συνολική διαπραγμάτευση με την Τουρκία, με ανοιχτό ένα ακόμη σοβαρό μέτωπο στο Βορρά.

Το σκηνικό, λοιπόν, στο οποίο είναι υποχρεωμένη να κινηθεί η ελληνική διπλωματία, είναι γνωστό. Από την αρχή της εμφάνισης του προβλήματος των Σκοπίων, είχε επισημανθεί από παράγοντες του υπουργείου Εξωτερικών, το πιθανότατο ενδεχόμενο η χώρα να οδηγηθεί σε μια συνολική διαπραγμάτευση των προβλημάτων της εξωτερικής της πολιτικής, με αμερικανική επιδιαιτησία.Αυτό το ενδεχόμενο, σήμερα, τείνει να αποτελεί την πραγματικότητα που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση, καθώς δεν είναι σε θέση, ούτε να απαγκιστρωθεί από την επικίνδυνη πολιτική της ονοματολογίας, ούτε - πολύ περισσότερο - να διαρρήξει τους δεσμούς υποτέλειας που σέρνουν τη χώρα πίσω από το άρμα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής.

Ετσι, λοιπόν, με μαθηματική ακρίβεια, η χώρα οδηγείται, από την Ουάσιγκτον, στην Προκρούστεια Κλίνη της Νέας Τάξης και η κυβέρνηση, απλώς "διαπραγματεύεται" το τμήμα και το μέγεθος του "ακρωτηριασμού" της εθνικής κυριαρχίας.

Δ. Μ.