Σε νέες πιέσεις και εκβιασμούς προχωρεί η Ευρωπαϊκή Ενωση, θέτοντας ευθέως θέμα αλλαγών - δυσμενέστερων για τη χώρα μας - του τρόπου λειτουργίας των διαρθρωτικών ταμείων, μέσω των οποίων συγχρηματοδοτούνται σήμερα οι επενδύσεις του Β Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης (ΚΠΣ). Αυτό προκύπτει από τη χτεσινή ομιλία της κοινοτικής επιτρόπου για θέματα περιφερειακής πολιτικής, Μ. Ματίες, η οποία σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας παρουσίασε την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη λεγόμενη "οικονομική και κοινωνική συνοχή". Η επίτροπος, ούτε λίγο - ούτε πολύ, έθεσε θέμα σωστής αξιοποίησης των χρημάτων που λαμβάνει η Ελλάδα από την ΕΕ μια και - όπως ανέφερε - θα πρέπει να υπάρχει μεγαλύτερος σεβασμός προς τον Ευρωπαίο φορολογούμενο, που καταβάλλει τα χρήματα αυτά. Αποδεικνύεται δηλαδή ότι η πολιτική του "γιες μεν", που ακολουθούν οι ελληνικές κυβερνήσεις απέναντι στις Βρυξέλλες, όχι μόνο δεν ενισχύει τη διαπραγματευτική θέση της χώρας - όπως επίμονα ισχυρίζονται οι κυβερνώντες - αλλά αντίθετα οδηγεί στην πλήρη αμφισβήτηση ακόμα και στη χορήγηση και αυτών των πενιχρών ανταλλαγμάτων, για το άνοιγμα της ελληνικής αγοράς στις πολυεθνικές και την εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας. Η ίδια, επίσης, η έκθεση δεν αφήνει και πολλά περιθώρια αμφισβήτησης και παρερμηνείας των αλλαγών, που προωθούν οι κυρίαρχες δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης στο θέμα των διαρθρωτικών ταμείων.

Οι αντιδράσεις του υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Γ. Παπαντωνίου, που έλαβε το λόγο αμέσως μετά την κοινοτική επίτροπο, το μόνο που πιστοποιούν είναι ότι ο "μονόδρομος" προς τους στόχους του Μάαστριχτ είναι τελικά αδιέξοδος, ακόμα και με τα δικά τους κριτήρια.

Η αποτελούμενη από 150 σελίδες έκθεση "Για την οικονομική και κοινωνική συνοχή" δίνει μία πλήρη εικόνα των αλλαγών που θέλουν να επιφέρουν οι κυρίαρχες δυνάμεις της ΕΕ σε ό,τι αφορά στον προσανατολισμό των χρηματοδοτικών ροών.

Στα πλαίσια αυτά προετοιμάζονται αλλαγές του τρόπου λήψης των αποφάσεων για τη χρηματοδότηση των ασθενέστερων χωρών. Η έκθεση αναφέρει συγκεκριμένα ότι "ο κανόνας που απαιτεί ομοφωνία μεταξύ των κρατών - μελών για την υιοθέτηση του καταλόγου των επιλέξιμων περιοχών καθιστά την αυστηρή επιβολή κριτηρίων οικονομικής επιλεξιμότητας στα όρια προσδιορισμού. Γι' αυτό - συνεχίζει η έκθεση - η Επιτροπή στις προτάσεις που κατέθεσε στη Διακυβερνητική Διάσκεψη, ενισχύοντας την πολιτική ένωση και προετοιμάζοντας τη διεύρυνση, πρότεινε το πλειοψηφικό σύστημα ως το γενικό κανόνα". Το πλειοψηφικό, όμως, σύστημα λύνει τα χέρια στις ισχυρές χώρες, με πρώτη και καλύτερη τη Γερμανία, να επιλέγουν τις χώρες που οι ίδιες εκτιμούν ότι θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν από τα ταμεία.

Σε άλλο σημείο η έκθεση προλειαίνει το έδαφος για μελλοντικές περικοπές στις δαπάνες των ταμείων. Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι "το ύψος της βοήθειας της ΕΕ, σε όρους κατά κεφαλήν δαπάνης, ίσως θα πρέπει να προσδιοριστεί με μεγαλύτερη ακρίβεια, ανάλογα με τη θέση των επιλέξιμων περιφερειών,ώστε να διασφαλίσει ότι οι πόροι που διατίθενται αντανακλούν τις αντικειμενικές ανάγκες. Ωστόσο, αυτό θα πρέπει να σταθμιστεί με την ανάγκη να αποφευχθούν απότομες μεταβολές στο επίπεδο χρηματοδοτικής βοήθειας στα κράτη - μέλη και τις περιφέρειες. Επίσης, αυτό θα συνεπαγόταν ότι, όταν οι κατάλογοι των ενισχυόμενων περιφερειών επανεξετάζονται, θα έπρεπε να υπάρξει μία σταδιακή μείωση της ενίσχυσης (παρά να σταματά απότομα)". Το πρόβλημα δηλαδή είναι αν ο περιορισμός των δαπανών γίνει απότομα ή σταδιακά...

Αν όμως οι δύο παραπάνω αναφορές έχουν γενικό χαρακτήρα, αυτές που ακολουθούν στη συνέχεια κυριολεκτικά "φωτογραφίζουν" την Ελλάδα.

Στο σημείο της έκθεσης που γίνεται λόγος για ζητήματα απορροφητικότητας αναφέρεται επί λέξει: "Η επιτυχής συγκέντρωση της χρηματοδοτικής στήριξης εξαρτάται από την ικανότητα των κρατών - μελών να απορροφήσουν τα κονδύλια. Δεν υπάρχει νόημα να διατίθενται πόροι εάν για τον ένα ή τον άλλο λόγο τα κράτη - μέλη δεν είναι σε θέση να τους αξιοποιήσουν".

Εκτός όμως από τα κριτήρια απορροφητικότητας επιχειρούν να συνδέσουν τη διάθεση πόρων με την πορεία "σύγκλισης" των οικονομιών στα κριτήρια του Μάαστριχτ, κάτι που σήμερα ισχύει μόνο για το Ταμείο Συνοχής.

Η έκθεση όχι μόνο μας εξηγεί ότι εξετάζεται σοβαρά η διακοπή των λεγόμενων χρηματοδοτικών ροών από τα διαρθρωτικά ταμεία, μας υποδεικνύει και το δρόμο για την εξεύρεση κεφαλαίων. Οι νέες πηγές χρηματοδότησης είναι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, "οι δραστηριότητες της οποίας φαίνεται ότι έχουν περιοριστεί από την πολύ εύκολη διαθεσιμότητα χορηγήσεων της ΕΕ". Προτείνουν επίσης τη διεύρυνση της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα μέσω εμπορικών σχέσεων δημόσιου - ιδιωτικού.

Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας στη διάρκεια της ομιλίας του "προειδοποίησε" την κοινοτική επίτροπο "ότι κάθε σκέψη περιορισμού των διαρθρωτικών πόρων θέτει σε κίνδυνο τη σύγκλιση". Σε στιγμή μάλιστα μιας ανέξοδης "έκρηξης", ανέφερε ότι η επιτάχυνση της απελευθέρωσης στον αγροτικό τομέα θα επιδεινώσει τα προβλήματα των Ελλήνων αγροτών, ενώ εξέφρασε το παράπονό του πως η ΕΕ δε λαμβάνει υπόψη τον υψηλό αριθμό απασχολούμενων στον αγροτικό τομέα που υπάρχουν στη χώρα μας. "Πώς θα συνεχίσουν να παραμείνουν οι νέοι αγρότες στα χωράφια τους;" διερωτήθηκε ο Γ. Παπαντωνίου. Πρόκειται για το ίδιο ερώτημα που είχαν θέσει και θέτουν οι εξεγερμένοι αγρότες της Θεσσαλίας στην κυβέρνηση Σημίτη, όταν οι εκπρόσωποι της τελευταίας έστειλε τα ΜΑΤ.