Η αναμόρφωση του ασφαλιστικού συστήματος, που αντιμετωπίζει έντονα προβλήματα και προσφέρει χαμηλό επίπεδο παροχών στους ασφαλισμένους, συνέπεια της πολιτικής που έχει ακολουθηθεί, είναι απαραίτητη. Αυτό που δεν είναι απαραίτητο να γίνει, είναι η αναμόρφωση όπως τη θέλει η κυβέρνηση.

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα ασφαλιστικά Ταμεία, οι ιδιαίτερα χαμηλές συντάξεις, οι αγώνες των συνταξιούχων για την αύξησή τους, η άρνηση της κυβέρνησης να λύσει έστω και μέρος αυτών των προβλημάτων, σύμφωνα με τις προτάσεις των ανθρώπων που υποφέρουν και η πολιτική των αυξήσεων "μαϊμού" που ακολουθεί, σκιαγραφούν ένα μέρος της σημερινής κατάστασης της κοινωνικής ασφάλισης. Ενόψει του περιβόητου "κοινωνικού διαλόγου" και των διαφόρων "σεναρίων" που ακούγονται και που οδηγούν στην ανατροπή του κοινωνικού χαρακτήρα της ασφάλισης, μιλήσαμε με τον Β. Τιρτιράκη,υπεύθυνο του Συνδικαλιστικού Τμήματος της ΚΕ του ΚΚΕ.

- Ολοι μιλούν για τα προβλήματα της κοινωνικής ασφάλισης. Ποια είναι αυτά τα προβλήματα και ποιοι ευθύνονται γι' αυτά;

- Τα κύρια προβλήματα της κοινωνικής ασφάλισης είναι, για μας, οι χαμηλές παροχές συντάξεων και υγείας και τα ελλείμματα σε ορισμένα Ταμεία που συνεχώς μεγαλώνουν. Οσον αφορά το ποιοι ευθύνονται: Η ευθύνη βρίσκεται στις πολιτικές που ακολουθήθηκαν μέχρι σήμερα απ' όλες τις κυβερνήσεις. Πολιτικές καταλήστευσης των πόρων της κοινωνικής ασφάλισης προς όφελος των καπιταλιστών, εκμετάλλευσης αποθεματικών, εισφοροαπαλλαγών, εισφοροδιαφυγής, παγωμένων οφειλών κλπ. Αυτός ο μηχανισμός καταλήστευσης των πόρων της κοινωνικής ασφάλισης, παρά τις προσπάθειες εργαζομένων και συνταξιούχων, παραμένει άθικτος. Και συγχρόνως, οι κυβερνήσεις αρνούνται να συμβάλουν στη χρηματοδότηση της κοινωνικής ασφάλισης. Κάποια χρήματα που δίνουν σε 2 - 3 Ταμεία το κάνουν για να μην καταρρεύσουν οικονομικά. Βεβαίως, επιδρούν αρνητικά στα οικονομικά των Ταμείων οι πολιτικές λιτότητας που ακολουθούν όλα αυτά τα χρόνια οι διάφορες κυβερνήσεις, η αύξηση της ανεργίας και το γεγονός ότι εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι είναι ανασφάλιστοι.

- Τι μέτρα σκοπεύει να πάρει η κυβέρνηση, με πρόφαση την αντιμετώπιση των προβλημάτων της κοινωνικής ασφάλισης;

- Πολύ σωστά λέτε ότι θα πάρουν μέτρα, με πρόφαση την αντιμετώπιση των προβλημάτων. Η προηγούμενη κυβέρνηση της ΝΔ, στο όνομα της αντιμετώπισης των προβλημάτων, πήρε μια σειρά από αντιασφαλιστικά μέτρα. Η σημερινή κυβέρνηση, και αυτή στο όνομα της αντιμετώπισης των προβλημάτων, θέλει να πάρει νέα αντιασφαλιστικά μέτρα. Οχι φυσικά για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα της κοινωνικής ασφάλισης, αλλά για να υλοποιηθούν οι κατευθύνσεις του ΟΟΣΑ, του ΔΝΤ και της Ευρωπαϊκής Ενωσης ("Λευκή Βίβλος"), που ζητούν να μειωθούν οι κοινωνικές δαπάνες του κράτους και να απαλλαγούν οι επιχειρήσεις από τις ασφαλιστικές επιβαρύνσεις. Αυτό λοιπόν που σχεδιάζει η κυβέρνηση, και που έχει δημοσιευτεί και στον Τύπο, είναι να αυξήσει τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης για όλους τους εργαζόμενους, άνδρες και γυναίκες. Αλλά και να χειροτερέψει τον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων, αντί δηλαδή να υπολογίζεται η σύνταξη στο μέσο μισθό της πενταετίας, θα την υπολογίζει στο μέσο μισθό της δεκαετίας, έτσι θα προκύψει σοβαρή μείωση των συντάξεων. Θέλει να μειώσει τις επικουρικές συντάξεις στο 20% - οι ανώτερες - της κύριας σύνταξης. Να αυξήσει τις εισφορές των εργαζομένων, μειώνοντας παράλληλα αυτές των εργοδοτών.

- Οι συνταξιούχοι κάνουν σκληρούς και επίμονους αγώνες για την αύξηση των συντάξεων. Πώς τοποθετείται το ΚΚΕ απέναντι στα αιτήματα και στον αγώνα τους;

- Ας αρχίσουμε από τους αγώνες. Εμείς όχι μόνο είμαστε αλληλέγγυοι στους αγώνες των συνταξιούχων, αλλά οι κομμουνιστές πρωτοστατούν σε αυτούς τους αγώνες. Σε μας είναι καθαρό ότι η γενική επίθεση που γίνεται κατά των κατακτήσεων και δικαιωμάτων των εργαζομένων και συνταξιούχων μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με τον ενωμένο και αποφασιστικό αγώνα εργαζομένων και συνταξιούχων. Το πρόβλημα της κοινωνικής ασφάλισης αφορά όλους, και τους συνταξιούχους και αυτούς που εργάζονται και τα μέλη των οικογενειών τους, γιατί θα ξέρετε ότι το ΙΚΑ, για παράδειγμα, έχει 1.830.000 ασφαλισμένους, αλλά καλύπτει ιατροφαρμακευτικά 5,5 εκατομμύρια ανθρώπους. Το θέμα της αύξησης των συντάξεων αφορά όχι μόνο τους συνταξιούχους αλλά και τους άλλους εργαζόμενους, αφού και αυτοί αργά ή γρήγορα θα είναι συνταξιούχοι. Οσον αφορά στα αιτήματά τους, τα στηρίζουμε γιατί είναι πέρα για πέρα δίκαια, εξάλλου μπορώ να πω ότι οι θέσεις του ΚΚΕ με αυτές του ταξικού συνταξιουχικού κινήματος ταυτίζονται.

Ποια είναι η πρόταση του ΚΚΕ για την αναμόρφωση του ασφαλιστικού συστήματος.Σε ποιες βάσεις στηρίζεται και ποια αντίληψη ενισχύει;

- Εμείς πιστεύουμε ότι ο χαρακτήρας της ασφάλισης πρέπει να είναι κοινωνικός, δημόσιος και υποχρεωτικός.Να ασκείται από το δημόσιο, ή ΝΠΔΔ και να στηρίζεται στις αρχές αλληλεγγύης μεταξύ των εργαζομένων σήμερα, και μεταξύ των γενεών των εργαζομένων, καθώς και στην ανταποδοτικότητα (καμία σχέση με την ανταποδοτικότητα που προβάλλει η κυβέρνηση). Είμαστε ριζικά αντίθετοι σε κάθε προσπάθεια ιδιωτικοποίησης της κοινωνικής ασφάλισης. Ακόμα διαφωνούμε με τη δραστηριότητα ασφαλιστικών εταιριών σε τομείς που καλύπτει η κοινωνική ασφάλιση. Η κοινωνική ασφάλιση, όπως εμείς την πιστεύουμε, πρέπει να εξασφαλίζει στους εργαζόμενους αξιοπρεπείς συντάξεις και ανθρώπινη περίθαλψη.

Πιστεύουμε και παλεύουμε τα κατώτερα όρια των συντάξεων του ΙΚΑ να είναι ίσα με 20 ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη. Πέρα από τα κατώτερα όρια συντάξεων, πρέπει να εξασφαλίζονται στους εργαζόμενους αυξημένα ποσά σύνταξης, ανάλογα με το χρόνο ασφάλισης και τις εισφορές που έχουν δώσει. Με 35 χρόνια ασφάλισης ή 10.500 ημέρες ασφάλισης να δίνεται κύρια σύνταξη ίση με το 80% των αποδοχών. Δεν μπορεί να συνεχιστεί η σημερινή απαράδεκτη κατάσταση, το 80% και πάνω των συνταξιούχων του ΙΚΑ να παίρνουν συντάξεις κάτω από το όριο φτώχειας. Μιλάμε δηλαδή για περισσότερους από 570.000 συνταξιούχους που παίρνουν συντάξεις από 20 έως 100 χιλ. δραχμές. Θα ήθελα να προσθέσω ότι επιβάλλεται οι κατώτερες συντάξεις που δίνουν τα ασφαλιστικά Ταμεία επαγγελματιών, όπως το ΤΕΒΕ, το ΤΣΑ κλπ., να εξομοιωθούν σταδιακά με τις κατώτερες συντάξεις του ΙΚΑ. Επίσης, πιστεύουμε ότι άμεσα θα πρέπει να διπλασιαστούν οι συντάξεις του ΟΓΑ και σταδιακά να φθάσουν τα κατώτερα όρια των συντάξεων του ΙΚΑ. Επιβάλλεται φυσικά η κατάργηση όλων των αντιασφαλιστικών νόμων.

Μπορεί το ΙΚΑ να δώσει τις συντάξεις που προτείνει το ΚΚΕ, αφού το Ιδρυμα έχει ελλείμματα;

- Για τα ελλείμματα φυσικά δε φταίνε ούτε οι εργαζόμενοι, ούτε οι συνταξιούχοι. Φταίνε οι πολιτικές των κυβερνήσεων και η εκάστοτε πλειοψηφία των διοικήσεων του ΙΚΑ, που όπως ξέρετε διορίζονται από την εκάστοτε κυβέρνηση. Το αποτέλεσμα της πολιτικής τους φαίνεται και από ορισμένα στοιχεία που θα σας πω. Αυτή τη στιγμή οι καθυστερούμενες οφειλές των εργοδοτών προς το ΙΚΑ, μαζί με τα πρόσθετα τέλη, φτάνουν τα 650 δισ. δραχμές και δεν τα εισπράττουν. Η εισφοροδιαφυγή ξεπερνά τα 200 δισ. δραχμές. Προσθέστε και τα ποσά που χάνει το ΙΚΑ από τους ανασφάλιστους, προσθέστε και τα ποσά που χάνονται από εισφοροαπαλλαγές των εργοδοτών, που έχει επιβάλλει η κυβέρνηση. Μιλάμε δηλαδή για διαφυγόντα έσοδα που ξεπερνούν το 1 τρισ. δραχμές.

Αν αυτά τα προβλήματα αντιμετωπιστούν και γίνει δεκτή η πρόταση του Κόμματός μας για τριμερή χρηματοδότηση του ΙΚΑ, δηλαδή να δίνουν στο σύνολο των εξόδων, οι ασφαλισμένοι τα 2/9, οι εργοδότες τα 4/9 και το κράτος τα 3/9, τότε τα προβλήματα αντιμετωπίζονται. Μόνο που αυτή η πολιτική της κυβέρνησης κινείται σε ριζικά διαφορετική κατεύθυνση από τις θέσεις του Κόμματός μας, που είναι και θέσεις του ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος. Η κυβέρνηση μέσα από τη χειροτέρευση της κοινωνικής ασφάλισης που προσπαθεί να πετύχει, επιδιώκει να σπρώξει τους εργαζόμενους στην αγκαλιά των ασφαλιστικών εταιριών.

- Αυτές τις μέρες η κυβέρνηση πέρασε στη Βουλή τροπολογία με την οποία επιδιώκει να καθορίσει τον τρόπο διαχείρισης των αποθεματικών των ασφαλιστικών Ταμείων. Πώς κρίνετε αυτή την παρέμβαση;

- Πρέπει να πούμε κατ' αρχήν ότι από το 1950 μέχρι και το 1990 τα αποθεματικά των Ταμείων τα διαχειρίζονταν οι κυβερνήσεις. Κατασπατάλησαν έτσι τα χρήματα των Ταμείων δίνοντάς τα στους καπιταλιστές για επενδύσεις που υποτίθεται ότι θα έκαναν. Το αποτέλεσμα είναι να χάσουν τα ασφαλιστικά Ταμεία πάνω από 1 τρισ. δραχμές. Τα προβλήματα που έχουν ορισμένα ασφαλιστικά Ταμεία είναι ακριβώς γιατί οι κυβερνήσεις κατασπατάλησαν τα αποθεματικά τους. Μετά το 1990, ορισμένα μόνο χρήματα μπορούν να διαχειρίζονται τα ίδια τα Ταμεία. Με την τροπολογία που ψήφισε η κυβέρνηση θέλει να πάρει τα αποθεματικά, να τα επενδύσει με χαμηλό επιτόκιο στα κρατικά ομόλογα για να καλύψει τα ελλείμματα του δημοσίου. Ο καθένας καταλαβαίνει ότι τα ασφαλιστικά Ταμεία θα χάσουν από αυτή τη διαχείριση πολλά δισ. δραχμές και φυσικά στην πορεία θα τους δημιουργηθούν οικονομικά προβλήματα. Την κυβέρνηση, όπως είπα και προηγούμενα, δεν την ενδιαφέρει η αντιμετώπιση των προβλημάτων της κοινωνικής ασφάλισης, αλλά η διάλυσή της. Το ΚΚΕ τι λέει: Τα Ταμεία είναι των εργαζομένων και συνταξιούχων, άρα αυτοί πρέπει να είναι και πλειοψηφία στα Διοικητικά Συμβούλια των Ταμείων. Αυτοί πρέπει να διαχειρίζονται τα αποθεματικά όπως νομίζουν καλύτερα. Η τροπολογία κατατέθηκε λίγες μέρες πριν αρχίσει ο περιβόητος "κοινωνικός διάλογος". Εμείς έχουμε πει ότι αυτός ο διάλογος είναι απάτη, είναι προσπάθεια κάλυψης των αντεργατικών μέτρων που θέλει να πάρει η κυβέρνηση και η ψήφιση της τροπολογίας επιβεβαιώνει τη θέση μας. Τα προβλήματα των εργαζομένων και των συνταξιούχων δε θα τα λύσει κανένας διάλογος. Θα λυθούν στο βαθμό που θα αναπτυχθούν ενωμένοι και αποφασιστικοί αγώνες, στο βαθμό που ο πολιτικός χάρτης της χώρας μας αλλάξει υπέρ του ΚΚΕ.

Γιώργος ΦΛΩΡΑΤΟΣ