Σάββατο 17 Απρίλη 1999
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 27
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Αφιέρωμα σ' έναν ήρωα ποιητή

"Γρεβενοσέλι",τιτλοφορείται το περιοδικό για την ιστορία, τη λαογραφία και τον πολιτισμό των Τζουμέρκων,που έφτασε στα χέρια μας, το 22ο τεύχος του οποίου έχει αφιερωθεί στον ήρωα αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης και ποιητή Νίκο Παπακόγκο,με την ευκαιρία των πενήντα χρόνων από τη θυσία του. Το αφιέρωμα, εκτός από βιογραφικό σημείωμα του πρόωρα χαμένου ποιητή, το οποίο υπογράφει η Βάγια Παπακόγκου,περιλαμβάνει εισαγωγικό σημείωμα του περιοδικού για τον Ν. Παπακόγκο, κείμενα του Δημοσθένη Γ. Κόκκινου και του Μπάμπη Κλάρα (αδελφού του Αρη Βελουχιώτη, αγωνιστή και κριτικού) και δεκαέξι ανέκδοτα ποιήματα του Ν. Παπακόγκου.

Ο Ν. Παπακόγκος γεννήθηκε το 1918 στο χωρίο Δραμίζι των Τρικάλων Θεσσαλίας, στο οποίο υπηρετούσε ο πατέρας του, Κωνσταντίνος Κόγκος, σα δάσκαλος και παπάς.

  • Δύο πατέρας του μετατίθεται στο χωρίο του, το Παχτούρι, στην κεντρική Πίνδο, τοοποίο είναι περιτριγυρισμένο από βράχια, αλλά και δασωμένα με οξιές και έλατα βουνά. Τοπίο που επηρέασε την ποίηση του Ν. Παπακόγκου.

Ανυπότακτος χαρακτήρας από παιδί ο ποιητής, αποβλήθηκε αρκετές φορές από το σχολείο, συνήθως γιατί έγραφε σατιρικά στιχάκια για τους καθηγητές και τη βίαιη μέθοδό τους. Λόγω αποβολών πέρασε από πέντε γυμνάσια, με προτελευταίο το 4ο Γυμνάσιο Πειραιά, όπου το 1933 οργανώθηκε στην ΟΚΝΕ. Το 1940 μπήκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά με την εισβολή των Ιταλών γύρισε στο χωριό του για να αγωνιστεί και στη διάρκεια της Εθνικής Αντίστασης στην περιοχή Πίνδου - Κόζιακα. Μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας ήρθε στην Αθήνα και εντάχθηκε στο βοηθητικό προσωπικό του "Ριζοσπάστη".Το Δεκέμβρη του '46 ξαναβγήκε στο βουνό (στον Κόζιακα). Τον Απρίλη του 1947 πιάστηκε από τμήμα του τάγματος Γαλάνη, βασανίστηκε επί τρεις μέρες στη Μεσοχώρα Τρικάλων και στις 27 του Απρίλη εκτελέστηκε από τους Μάυδες, στη θέση Αρμύρες. Να σημειώσουμε ότι ο γιος του ήρωα, ο Κωστής Ν. Παπακόγκος, είναι επίσης ποιητής και πεζογράφος.

Η ποίηση του Ν. Παπακόγκου, ποίηση αυθεντική, αισθαντική, ορμητική, κινήθηκε σε ένα ευρύ θεματικό και μετρικό, ομοιοκατάληκτο φάσμα. Αλλοτε λυρική, θυμίζει τη χάρη του Κρυστάλλη. Αλλοτε λεβέντικα δεκαπεντασύλλαβη, θυμίζει τη δημοτική μας ποίηση. Αλλοτε σαρκαστική οχτασύλλαβη θυμίζει το σατιρικό Βάρναλη.

Δίνουμε λίγα δείγματα της ποίησης του Ν. Παπακόγκου: "Η πλάση κλαίει και θλίβεται. / Γλυκιά, ανοιξιάτικη βροχή. / Από βαθιά συγκίνηση/ να μου λυγάει νιώθω η ψυχή (...) " (από το "Η πλάση κλαίει"). "Δυο αθώα ζητιανάκια/ όμορφα και ταπεινά, / τα κακόμοιρα κρυώνουν, η καρδιά μου τα πονά. (... ) " (από το"Ζητιανάκια").

"Πέταξε δόξα ελληνική ψηλά στην Ελασσόνα, / χαιρέτησε την κλεφτουριά, τους θρυλικούς αντάρτες, / στεφάνωσε τον άφταστο κι ηρωικόν αγώνα, / που κάνουν με τους φασιστές και με τους λαογδάρτες/. (... ) Για πέταξε ψηλότερα, προς τα Τζουμέρκα τράβα, / στο ηρωικό Τετράκωμο τη μάχη ν' αγναντέψεις, / μέρες ο ανταρτοπόλεμος όλο φωτιά και λάβα, / της νίκης της περίλαμπρης διξόδεντρα να δρέψεις" (από το "Η μάχη του Τετρακώμου").

"Ελα, φίλε Κοθωνιάτη, / να μιλήσουμε κομμάτι, / να τα πούμε ένα ένα/ τωρινά και περασμένα/. Πάντοτε φτωχός γυρνούσες/ και με βάσανα περνούσες, / δούλευες για την μπομπότα/ δίχως γίδια, δίχως πράτα/. Μες στις τρώγλες κατοικούσες / κι όταν μαύρε, αρρωστούσες/ σ' έδιωχνε σα να 'σουν σκύλος/ ο αφεντικός ο φίλος... / Για να λείψουν τα δεινά σου/ και να ζήσουν τα παιδιά σου/ σε καινούρια κοινωνία, / δίχως ψέμα κι αδικία / πάλεψε με τον εργάτη, / γκρέμισε τον πλουτοκράτη, / πάρε τ' άρματα στο χέρι/ κι όρμησε σαν το ξεφτέρι/. Γίνε πια θεριό κι αγρίμι/ να μη σε θαρρούν ψοφίμι. / Η λαϊκή δημοκρατία είναι η μόνη σωτηρία!" (από το "Ο Κοθωνιάτης", που το απάγγελλαν οι ΕΠΟΝίτες σε γιορτές και λαϊκές συνάξεις στα ελεύθερα χωριά της Πίνδου).


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ