Η ΓΕΛΑΣΤΗ συντρόφισσα. Ετσι ξεκινούσε ένα ρεπορτάζ στην εφημερίδα μας, ένα ολοσέλιδο αφιέρωμα στην 19χρονη Κνίτισσα ΣΩΤΗΡΙΑ ΒΑΣΙΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, που δολοφονήθηκε άγρια εδώ και είκοσι χρόνια μπροστά στην πόλη του γκέτο της ΕΤΜΑ. ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ εν ψυχρώ από τους μπράβους της εργοδοσίας...

ΗΤΑΝ αστροπελέκι η είδηση που έφτανε στη σύνταξη του «Ρ» για το χαμό της Σωτηρίας. Κι ήταν για το δημοσιογράφο, που δεν ήταν αμάθητος από παρόμοια οδυνηρά χρέη, δύσκολο, πικρό να βρεθεί στο σπίτι της να καταγράψει μέσα στη σιωπή της μάνας και της αδελφής το σπαραγμό και τον πόνο.

ΠΩΣ να διαβείς την πόρτα του σπιτιού, που το 'χει χτυπήσει αναπάντεχα μια τέτοια συμφορά κι όπου μια μάνα μέσα στο ατέλειωτο βουβό κλάμα και τ' αναφιλητά, μας έδινε με το μητρικό χρωστήρα της Σωτηρίας το πορτρέτο, όπως το 'χε πλάσει τρυφερά από την πρώτη ως την ύστατη στιγμή;

ΗΤΑΝ - μας έλεγε η μάνα - το παιδί, που αγκάλιαζε μ' αγάπη τον κάθε άνθρωπο. Που χαμογελούσε σε όλο τον κόσμο. Το συγκρατημένο παιδί, που σαν άνοιγε την καρδιά του γινόταν χείμαρρος. Και σκόρπιζε καλοσύνη, αισιοδοξία και πίστη σ' όλους γύρω της.

ΘΥΜΑΜΑΙ εκείνο το μοναδικό απόγευμα, που δε χρειάστηκε τεφτέρι για να κρατάς σημειώσεις ούτε καταγραφές μαγνητόφωνου για να συγκρατήσει τα λόγια. Μια καταγραφή αλλιώτικη, που ποτέ δε σβήνει από της καρδιάς την πλάκα, που μένει πάντα ενεργή, ολοζώντανη, μοναδική.

ΕΝΑ μεγάλο τραπέζι μπροστά μας, γεμάτο τηλεγραφήματα, που φτάνουν ασταμάτητα. Είναι συγγενείς, είναι φίλοι, είναι ο απλός άνθρωπος, που θέλει στην ώρα της υπέρτατης αυτής δοκιμασίας να 'ναι δίπλα, κοντά, συμπαραστάτης στην οικογένεια. Ενα τηλεγράφημα από τη Γερμανία λέει: «...Κλαίω μαζί σας για τη γλυκιά μας Σίσσυ. Το χρυσό μας κορίτσι. Μας φαίνεται απίστευτο. Και κλαίμε, που αυτές τις ώρες δεν είμαστε κοντά σας».

ΣΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ σημειωματάριο, οι εγγραφές, οι εκτιμήσεις, οι στόχοι της νεαρής Κνίτισσας, που, καθώς θυμίζει κι η αδελφή της, τίποτε δεν το άφηνε στην τύχη, δεν αυτοσχεδίαζε, όλα τα μελετούσε και όλα τα προγραμμάτιζε ως τη λεπτομέρεια. Ολα αυτά μαρτυρούνε πως η νέα αγωνίστρια Σωτηρία δούλευε συστηματικά κι αυτό ακριβώς φαίνεται σε όλες τις εγγραφές της. Ηξερε πού θα 'πρεπε να προσπαθήσει. Τι θα έπρεπε ν' αλλάξει. Ποιες καινούριες προσπάθειες έπρεπε να κάνει. Και δίχως άργητες, με προγραμματισμό και βούληση, το συνεσταλμένο κλειστό παιδί αναδεικνυόταν συνεχώς σε μια δυνατή, μαχητική αγωνίστρια της ΚΝΕ.

ΣΤΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑΡΙΟ της, οι εγγραφές και για το 5ο Φεστιβάλ της ΚΝΕ, «που η πορεία του θα πρέπει να είναι μια δυναμική πορεία προβολής των αιτημάτων της νέας γενιάς και κύρια της εργαζόμενης και της σπουδάζουσας». Ανοιχτές, άγραφες, λευκές, έμειναν οι σελίδες για το 6ο Φεστιβάλ. Δεν πρόλαβε να γράψει, όπως το συνήθιζε, τις αγωνιστικές καταγραφές και τις εκτιμήσεις της.

Η ΕΛΛΗ ΑΛΕΞΙΟΥ, μιλώντας τότε για τη Σωτηρία, έδινε γι' αυτήν και για τη θυσία της τούτα τα λόγια, που έχουν και σήμερα, 20 χρόνια ύστερα από το έγκλημα, την αλήθεια τους, στο χρέος και στον αγώνα. Και, φυσικά, μπορούνε επίκαιρα να ξαναδιαβαστούνε. Και να φρεσκάρουν τη μνήμη μας.

« ...ΩΡΑΙΟ πλάσμα, Σωτηρία Βασιλακοπούλου, γράφει η Ελλη Αλεξίου, που τα βήματά σου, δε θ' ακουστούνε πια στα πλακόστρωτα της Παντείου, αφυπνίζοντας τους είλωτες, πλήρωσες με το αίμα σου. Μέσα στον κόσμο της αμαρτίας, αυτή είναι η τύχη των εκλεκτών. Η αγάπη μας, η μεγάλη πανελλήνια αγάπη, θα συνοδεύει στον αιώνα την ύπαρξή σου».

ΕΙΚΟΣΙ χρόνια από τότε, το απόγιομα της περασμένη Πέμπτης, έξω από την πύλη του κάτεργου, εκεί, στον τόπο της θυσίας της νεολαίισσας Σωτηρίας, εκατοντάδες νέοι και νέες, εργάτες, εργάτριες, φοιτητές, σ' ένα πλατύ αγωνιστικό, μαχητικό μέτωπο, βεβαίωσαν με την παρουσία τους πως η ΣΩΤΗΡΙΑ ζει όχι μέσα από μνημόσυνα και κούφια λόγια. Η χαμογελαστή συντρόφισσά μας ζει στους δρόμους του αγώνα. Αυτό ήταν το μήνυμα της θυσίας της.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Για το γκέτο της ΕΤΜΑ και τη μαύρη ματοβαμμένη παλιά ιστορία - για τον «κόσμο της αμαρτίας» - θα ακολουθήσει ένα ακόμη σημείωμα, με βάση πάντα τις έρευνες και τα στοιχεία της εφημερίδας μας.