Η ΔΕΗ βιώνει τα τελευταία χρόνια μια - επώδυνη για τα λαϊκά στρώματα - μετατροπή του χαρακτήρα λειτουργίας της, προκειμένου να συμμορφωθεί με τις επιταγές του μεγάλου κεφαλαίου, όπως αυτές εκφράζονται από τις ντιρεκτίβες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Στην πορεία αυτή, η διοίκησή της επιδιώκει να εκμεταλλευτεί τα «δικαιώματα» του μονοπωλίου, αλλά και να απολαύσει ταυτόχρονα τα υπερπρονόμια που εξασφαλίζει η κυβερνητική πολιτική για τους ιδιώτες στο χώρο της ενέργειας! Η τακτική αυτή εξυπηρετεί απόλυτα τις κερδοσκοπικές προσδοκίες των μετόχων της. Μόνο που η κυβέρνηση προσβλέπει, για την ώρα, σε ένα άλλο κέρδος: Tη διαμόρφωση της «απελευθερωμένης» αγοράς ενέργειας, στη βάση των συνολικών κατευθύνσεων και αποφάσεων σε επίπεδο ΕΕ, η οποία δε «χρωστάει» τίποτα περισσότερο στους μετόχους της ΔΕΗ, απ' ό,τι και στους υπόλοιπους «επενδυτές», που συνωστίζονται ξελιγωμένοι έξω από την «πόρτα» της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Ετσι, η ανάπτυξη και ο εκσυγχρονισμός της ΔΕΗ εμποδίστηκαν τα προηγούμενα χρόνια, με στόχο να δημιουργηθεί το ενεργειακό κενό, που θα έκανε «απαραίτητη» την έλευση των ιδιωτών. Μόνο που οι νομοθετικές ρυθμίσεις για την εξασφάλιση της «βιωσιμότητας» των ιδιωτικών επενδύσεων καθυστέρησαν και η ΔΕΗ, από το πολύ «κράτημα», παραλίγο να μην μπορέσει να ανταποκριθεί στις ανάγκες ηλεκτροδότησης της χώρας. Τώρα, αντιμετωπίζει μια νέα ...πρόκληση. Πριμοδοτεί εμμέσως τους ιδιώτες - τους πρώτους ανταγωνιστές της - μέσω της υποχρεωτικής απορρόφησης, με υψηλές τιμές, της ενέργειας που παράγεται από Ανανεώσιμες Πηγές, αυτής που εισάγεται και αυτής που παράγει η πρώτη μεγάλη ιδιωτική ηλεκτροπαραγωγός μονάδα, αυτή των ΕΛΠΕ στη Θεσσαλονίκη, (προφανώς και της μικρότερης μονάδας των 120MW της «ΗΡΩΝ Θερμοηλεκτρικής»).

Το γεγονός αυτό μειώνει τα κέρδη της - παρ' όλο που παραμένουν σε ένα υπολογίσιμο ύψος - και κάνει τους μετόχους της να απαιτούν ...αποζημίωση, μέσω και της αύξησης των τιμολογίων, αλλά και με άλλους τρόπους, όπως με το αίτημα να της δοθούν 1,4 δισ. ευρώ που της «οφείλει» το κράτος για την άσκηση πολιτικής «κοινής ωφέλειας». Η κυβέρνηση με την πολιτική απελευθέρωσης κάνει σαφές ότι δεν μπορεί η «Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού ΑΕ» να είναι ταυτόχρονα και ιδιωτική και σχεδόν μονοπώλιο. Οφείλει να περιορίσει το μερίδιό της στην αγορά για να μπουν κι άλλοι σ' αυτή. Γι' αυτό και η περαιτέρω ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ θα προωθηθεί, αφού πρώτα «εξισορροπηθεί» η αγορά, ώστε να ξέρουν οι υποψήφιοι αγοραστές την ακριβή θέση της επιχείρησης στο νέο τοπίο. Τότε είναι που θα εκδηλωθεί σε όλο της το μεγαλείο και η «φρίκη» του πανάκριβου ηλεκτρικού ρεύματος για τις εργατικές οικογένειες, ακόμη περισσότερο απ' ό,τι τώρα.

Η λειτουργία της ΔΕΗ από το 1950 που ιδρύθηκε ώστε να ξεκινήσει ο συστηματικός εξηλεκτρισμός της χώρας, αποτέλεσε την αδιαπραγμάτευτη συνθήκη για τη βιομηχανική ανάπτυξη της Ελλάδας. Η ύπαρξή της σηματοδοτήθηκε από την αναγκαιότητά της στο πλαίσιο του κρατικομονοπωλιακού καπιταλισμού. Μέσα σε αυτά τα όρια έπαιξε έναν βασικό αναπτυξιακό ρόλο για το μεγάλο κεφάλαιο, δημιούργησε με δημόσιο χρήμα - με το χρήμα του λαού - τις ασφαλείς και αναγκαίες προϋποθέσεις για να στήσουν τις επιχειρήσεις τους οι μεγαλοβιομήχανοι. Σήμερα, σε συνθήκες υπερσυσσώρευσης κεφαλαίων και αναζήτησης νέων τομέων κερδοφόρας δράσης για τους επιχειρηματικούς ομίλους, η ενέργεια - και η ΔΕΗ - με πολιτικές από την κυβέρνηση της ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ παραδίνεται στο ιδιωτικό κεφάλαιο. Με τη διαφορά ότι η απαραίτητη υποδομή έχει ήδη δημιουργηθεί από το υστέρημα του ελληνικού λαού, ο οποίος αντιμετωπίστηκε από την άρχουσα τάξη ως «εθελοντής αιμοδότης»: Αρχικά χρηματοδότησε την τιτάνια επιχείρηση εξηλεκτρισμού, καλύπτοντας τις σύνθετες ανάγκες της εκβιομηχάνισης και της δημιουργίας εσωτερικών αγορών. Τα τελευταία χρόνια, τον μετέτρεψαν εμμέσως και σε ζωτικό χρηματοδότη της υποδομής που απαιτείται για την επικερδή είσοδο των ιδιωτών στην ηλεκτροπαραγωγή. Η πελατεία έχει δημιουργηθεί, όπως και τα δίκτυα διανομής, η ίδια η ΔΕΗ οδεύει στην περαιτέρω ιδιωτικοποίηση, ακόμη και το θεσμικό πλαίσιο που εγγυάται στους ιδιώτες ότι θα κερδοσκοπήσουν ασύστολα έχει διαμορφωθεί σε σημαντικό βαθμό. Αυτό που μένει τώρα είναι να ρυθμιστούν οι τελικές λεπτομέρειες.

Το «παιχνίδι», όμως, έχει ήδη αρχίσει, («παίκτες» συνηθίζεται εξάλλου να ονομάζουν τις μεγάλες επιχειρήσεις και επιχειρηματίες στο χώρο της ενέργειας), κάτι που φάνηκε και στα πρόσφατα οικονομικά αποτελέσματα του 9μήνου της ΔΕΗ, όπου η δαπάνη για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας εκτοξεύτηκε στα 365,9 εκατ. ευρώ από 169,1 εκατ. ευρώ, το αντίστοιχο 9μηνο του 2005, (αύξηση 116,4%). Τα συνολικά έσοδά της αυξήθηκαν πάνω από 10% και ανήλθαν σε 3,58 δισ. ευρώ από 3,24 δισ. ευρώ, το 9μηνο του 2005. Τα κέρδη της ΔΕΗ διαμορφώθηκαν στα 72,2 εκατ. ευρώ από 154,8 εκατ. ευρώ. Κι αυτό, ενώ τα τελευταία χρόνια αυξάνονται σε ετήσια βάση τα τιμολόγια και τα δύο τελευταία χρόνια οι αυξήσεις, με το τέχνασμα της κλιμακωτής χρέωσης και των ανέξοδων... «μηδενικών» αυξήσεων στις κατώτερες καταναλώσεις, ξεπερνούν σημαντικά το ύψος του πληθωρισμού. Τα συγκεκριμένα οικονομικά αποτελέσματα έκαναν τον διευθύνοντα σύμβουλο της ΔΕΗ Δ. Μανιατάκη να «ξεσπαθώσει» πριν από λίγες μέρες. Κατηγόρησε την κυβέρνηση για τη μείωση των κερδών της ΔΕΗ, έθεσε ουσιαστικά την παραίτησή του στη διάθεσή της, (αν και η κυβέρνηση προφανώς θεωρεί ότι το έχει έτσι κι αλλιώς αυτό το δικαίωμα) και άσκησε κριτική στον τρόπο «απελευθέρωσης» της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, λέγοντας ότι «με ρυθμιζόμενα τιμολόγια δεν μπορεί να γίνει». Επιπρόσθετα, σχολίασε ότι «υπάρχει μεγάλο άγχος από την πλευρά του ελληνικού δημοσίου για να επιτύχει την απελευθέρωση και να προσελκύσει ιδιώτες και αυτό τα προκαλεί όλα».

Τα πρόσφατα «προβλήματα» στα οικονομικά αποτελέσματα της ΔΕΗ δεν είναι τίποτα άλλο από την πριμοδότηση των νέων παραγωγών. Τα προηγούμενα, του 2005, σχετίζονται με την υποχρέωσή της να αγοράζει δικαιώματα εκπομπής ρύπων, συμμορφούμενη προς το Πρωτόκολλο του Κιότο, σε συνδυασμό με την αύξηση της τιμής των καυσίμων. Το κόστος λειτουργίας των μονάδων παραγωγής που χρησιμοποιούν πετρέλαιο αυξήθηκε, όπως και εκείνων με φυσικό αέριο, το οποίο ακολουθεί τεχνητά την τιμή του πετρελαίου. Παράλληλα, το φυσικό αέριο έχει μικρή απόδοση (στην καλύτερη περίπτωση 55%). Το γιατί πριμοδοτείται αυτό το καύσιμο σε βάρος και του εγχώριου φτηνού λιγνίτη, είναι μια άλλη υπόθεση που σχετίζεται με τα συμφέροντα του ευρωπαϊκού κεφαλαίου.