«Προς αποφυγήν παρανοήσεων πρέπει προ παντός άλλου να ειδοποιήσωμεν τον αναγνώστην ότι, ομιλούντες περί της τιμής των γυναικών, δεν μεταχειριζόμεθα την λέξιν καθ' ην έχει σημασίαν όταν λέγωμεν η τιμή ζαχάρεων, των σιτηρών ή και των ψήφων εν Υδρα ή Ερμουπόλει.»

Η Σύρος και ιδιαίτερα η πρωτεύουσά της Ερμούπολη υπήρξε το 19ο αιώνα οικονομική πρωτεύουσα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Η οικονομική ευρωστία της και η πρωτοποριακή για τα ελλαδικά δεδομένα κοινωνική σύνθεση δημιούργησαν μια εξαιρετική πνευματική δραστηριότητα. Δραστηριότητα που διατηρήθηκε με τη μορφή μιας αυθεντικής παράδοσης που ακολούθησε τα χρόνια της οικονομικής της άνθησης. Στα πλαίσια της πρώτης γνήσια αστικής ελληνικής κοινωνίας που δημιουργήθηκε στη Σύρο, αναπτύσσεται μια εκπαιδευτική, κοινωνική πνευματική δράση. Μέσα σ' αυτό το κλίμα ο Ροΐδης εισάγει το κριτικό του πνεύμα, μετατοπίζοντας το κέντρο βάρους του αφηγηματικού του λόγου από τους ήρωες των μεγάλων λόγων και έργων στους κοινούς, συνηθισμένους ανθρώπους μιας καθημερινότητας, άλλοτε ταραγμένης και σκληρής, άλλοτε ήρεμης. Η Σύρα δε γλυτώνει από το σατυρικό οίστρο του Ροΐδη. Χαρακτηριστικά είναι τα διηγήματα που περιλαμβάνονται σ' αυτή τη συλλογή «Συριανά διηγήματα». Τέτοια είναι η «Ψυχολογία Συριανού συζύγου», «Το παράπονο του νεκροθάπτου», «Ιστορία ενός σκύλου», «Ιστορία μιας γάτας», «Ιστορία ενός αλόγου» κ.ά. Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή.