Μνήμες. Διάλογος. Καταγραφή συναισθημάτων. Πραγματικότητα και όνειρο. Ταξίδι. Αναπνοή... είναι οι λέξεις - «οδηγοί» στην εικαστική περιπλάνηση της Ερικας Δουραλή. Δημιουργίες, «πλημμυρισμένες» από το άγγιγμα και τις «ευωδιές» της ανθρώπινης ζωής, από τη μνήμη και τα βιώματα, παρουσιάζονται αυτές τις μέρες στην γκαλερί «Π.37» (Πειραιώς 37, Μοσχάτο, τηλ. 210.4818.386). Εικόνες και τοπία «βυθισμένα» στη σιωπή, καταστάλαγμα γλυκό από όλα όσα ζήσαμε και ζούμε. Μικρές ιστορίες από το μαγικό ταξίδι σ' αυτόν τον «κόσμο το μικρό, το μέγα», ξεδιπλώνονται μπροστά μας, όταν ο χρόνος σταματά και η ματιά ακουμπά για να ανασάνει στον ουρανό και το χορτάρι, στο χώμα και στα ακατοίκητα χαμηλά σπίτια της ζωής μας.

Το έργο της, ειλικρινές και τίμιο, «αιωρείται», όπως σημειώνει χαρακτηριστικά η δημιουργός, «μεταξύ αφαιρετικότητας και πραγματικότητας, καθημερινού, ονειρικού, ψεύτικου, πραγματικού, τετριμμένου και απρόοπτου. Διάλεξα να βρίσκομαι διαρκώς στην κόψη του ξυραφιού, καθώς το επίκεντρο της δουλιάς μου, συνήθως, στρέφεται γύρω από τη συμφιλίωση των δυαδικών αντιθέσεων. Ο κίνδυνος κάνει το όριο, το όριο κάνει το έργο, ο χώρος την αναπνοή...».

Σαράντα περίπου έργα είναι η ζωγραφική κατάθεση της Ε. Δουραλή σ' αυτήν την τρίτη ατομική της έκθεση στη χώρα μας. Τα περισσότερα φιλοτεχνήθηκαν τον τελευταίο χρόνο. Ο εκθεσιακός χώρος της γκαλερί «Π.37» δίνει τη δυνατότητα στο θεατή να γνωρίσει και αντιπροσωπευτικές στιγμές από την προηγούμενη ζωγραφική πορεία της, αφού, παράλληλα, εκτίθενται ορισμένα έργα από την ενότητα με τα σπίτια, θέμα που απασχόλησε ιδιαίτερα τη ζωγράφο στο παρελθόν.

«Τα σπίτια», μας λέει η δημιουργός, «αποτελούν σημείο αναφοράς της δουλιάς μου από το 1998 μέχρι σήμερα. Είναι η αφορμή για να "μιλήσω". Στην πρώτη ατομική μου έκθεση στην Ελλάδα, το 2001, στις "Αποπλανήσεις χώρων" στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών, παρουσίασα έργα ζωγραφικής που είχαν σημείο αναφοράς τις κατασκευές. Οικοδομικά μεγάλα κτίρια, από τα οποία έπαιρνα ένα κομμάτι και εστίαζα πάνω του, το επεξεργαζόμουν. Αυτές οι γραμμές που μου έδιναν τα κτίρια, ήταν η αφορμή. Μου άρεσε η "κατανομή" του χώρου και τα μικρά κομμάτια ουρανού ανάμεσα...».

Η ενότητα αυτή δουλεύτηκε στο Παρίσι, την πόλη που φιλοξένησε την κυνηγημένη οικογένειά της από την αρχή της δικτατορίας. Ο πατέρας της, Γιάννης Δουραλής, ήταν αγωνιστής και μέχρι τον πρόωρο θάνατό του πιστός στις αρχές και τις αξίες του κομμουνισμού. Αξίες που όλη της τη ζωή υπερασπίζεται και η μητέρα της, η κυρία Τούλα, η «ψυχή» του ξακουστού εστιατορίου «Τηλέμαχος», που έστησαν και λειτούργησαν στο Παρίσι αρκετές δεκαετίες. Ενας τόπος συνάντησης διανοουμένων και καλλιτεχνών, που έγινε «σχολείο» για την Ερικα και τη διαμόρφωση της καλλιτεχνικής της ενασχόλησης.

Η δεύτερη ατομική έκθεση της Ε. Δουραλή με τίτλο «Απο-πλανήσεις τοπίων μνήμης», πραγματοποιήθηκε το 2004 στη Δημοτική Πινακοθήκη Θεσσαλονίκης. Ενα χρόνο πριν, η ζωγράφος είχε ήδη εγκατασταθεί μόνιμα στην Ελλάδα, στο χωριό του πατέρα της, στον Παντελεήμονα Πιερίας. «Για δύο δεκαετίες, ερχόμουν κάποια διαστήματα εδώ, σαν ταξιδιώτης. Πηγαίναμε πάντα στο χωριό. Τα περισσότερα σπίτια ήταν πια μισογκρεμισμένα. Ετσι, άφηναν να φαίνεται το εσωτερικό τους, η "ζωή" τους. Ο αέρας και τα σύννεφα έμπαιναν μέσα και "έπαιρναν" το χώρο. Σ' αντίθεση με τη μεγαλούπολη, τα σπίτια αυτά, τα έφτιαχναν οι ίδιοι οι κάτοικοί τους. Γεννιόνταν από τη γη και όταν κατέρρεαν ξαναγυρνούσαν στη γη. Εχουν και αυτά τη ζωή τους, όπως και οι άνθρωποι...».

«Αισθάνεται κανείς μία εσωτερική γαλήνη μέσα από τα έργα της», σημείωνε η Τζένη Τσουμπρή στον κατάλογο της έκθεσης στη Θεσσαλονίκη. «Ζωγραφική όμορφη, άτυπα αφηρημένη, με δική της ζωή και αρμονία... Συχνά διακρίνεται ένα αλλότριο σημείο, από κάθετες και οριζόντιες γραμμές. Αποσπάσματα στιγμών, αποτέλεσμα του μορφωτικού της ταξιδιού ανάμεσα στη Γαλλία και την Ελλάδα. Κράμα περιέργειας, αποκαλύψεων, πεπρωμένου. Επιθυμίες και νοσταλγίες μέσα από χρώματα. Ψυχική ενδοχώρα. Κρυφά διέξοδα. Ζωντάνια και αφηγηματικότητα. Η γεωμετρία της είναι το κλειδί του σχεδίου κι έτσι ξεκινά το παιχνίδι της με τη σύνθεση. Με την κατανομή του χώρου σε σχήματα και όγκους».

Στην τωρινή της έκθεση, «Εγκατεστημένες αποπλανήσεις» στην «Π.37», τα τοπία μεγαλώνουν και τα σπίτια - εστίες μικραίνουν. Πολλές φορές δύο, τρία, ή και τέσσερα έργα λειτουργούν ως σύνολο. «Σπάζοντας την εικόνα δεν την αποδυναμώνεις. Της δίνεις υπόσταση, μοναδικότητα στο ομαδικό αποτέλεσμα. Αέρα, ρυθμό...».

«Εχω έγνοια το θεατή», συνεχίζει η ζωγράφος. «Θέλω να συμμετέχει σ' αυτό που κάνω. Να του διηγούμαι ιστορίες και να μπορεί εκείνος να τις συνεχίσει... Με λίγες γραμμές, με φως, σκιά... Θέλω να 'χει "αναπνοή" το έργο, να παρασύρει κι εκείνον στο ταξίδι...». Σ' αυτό το πνεύμα και η χρήση του άσπρου, αφού «το άσπρο χρώμα είναι και της φύσης και της ζωγραφικής. Είναι το χρώμα που φέρνει φως και ισορροπία. Βρίσκω λύσεις για να μπορέσω να επέμβω χωρίς "χαλινάρια" στη φαντασία μου. Το άσπρο μου δίνει μία αίσθηση ελευθερίας και αφήνει μια όμορφη αναπνοή στη σύνθεση. Μία έξοδο για την αφήγηση της εικόνας».

«Οι υψηλοί μα ήρεμοι ουρανοί - σα σταματημένοι, που είναι γλαυκοί, ούτε καταγάλανοι ούτε αστραφτεροί, ελαφρά γκριζωποί - καθημερινοί και τα κτίρια σταματημένα και αυτά, ακατοίκητα και όμως γεμάτα ζωή, γεννούν μία ηρεμία και μία στοιχειωμένη αίσθηση όλων των χρόνων που πέρασαν και αυτών που θα περάσουν», γράφει στον κατάλογο της τωρινής έκθεσης η Τζ. Τσουμπρή. Αλλωστε, το παρελθόν με το μέλλον έχουν μια μέρα διαφορά...