Η γλώσσα - όπως επισημάνθηκε στο «άνοιγμα» της ημερίδας από τον Γιάννη Παπακώστα, μέλος του ΕΣΡ - αποτελεί κυρίαρχο μέσον επικοινωνίας και συνδέεται ευθέως με τον πολιτισμό, διαμορφώνει συνειδήσεις και συντελεί στην πνευματική και αισθητική ανάπτυξη των νέων. Στο «τραπέζι» της συζήτησης έθεσε στη συνέχεια ο πρόεδρος του ΕΣΡ Ιωάννης Λασκαρίδης τους προβληματισμούς όπως αν η εκφορά του λόγου από τους ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς επιδρά στη διαμόρφωση της γλώσσας του ελληνικού λαού, αλλά και αν οι εκπομπές που προβάλλονται θα πρέπει να αποδίδουν την υφισταμένη κατάσταση κατά την εκφορά του λόγου ή πρέπει να προβάλλουν ωραιοποιημένη εικόνα της εκφοράς αυτού.

«Η γλώσσα αποτελεί το δρόμο πρόσβασης στην κοινωνική πραγματικότητα, το δρόμο πρόσληψης και κατανόησης του περιεχόμενου και της ουσίας των ανάλογων φαινομένων και προβλημάτων. Και, βέβαια, στο πλαίσιο της καπιταλιστικής μας κοινωνίας, ο δρόμος αυτός είναι σφραγισμένος από πολύμορφη ταξική πάλη, που σημαδεύει κάθε πλευρά της κοινωνικής πραγματικότητας», τόνισε στην παρέμβασή του ο Τάκης Τσίγκας, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και διευθυντής του «902». Μια χαρακτηριστική έκφραση του γεγονότος αυτού αποτελεί, όπως επισήμανε, και ο τρόπος που χρησιμοποιούν τη γλώσσα τα ηλεκτρονικά ΜΜΕ, που ανήκουν στους κατέχοντες τον πλούτο και την εξουσία, είτε άμεσα είτε έμμεσα, ως ιδιοκτησία του καπιταλιστικού κράτους. Είτε ακόμα «αυτά δηλώνουν την ανάλογη ταξική και ιδεολογική τους τοποθέτηση, είτε προσπαθούν να την αποκρύψουν, προβάλλοντας, συνήθως, προσχήματα ειδησεογραφικής αμεροληψίας και αντικειμενικότητας ή αφορισμούς για "ξύλινη γλώσσα"».

«Οι σχετικές αποδείξεις είναι πολλές και καθημερινά γίνονται και περισσότερες, αφού τα τηλεοπτικά ειδησεογραφικά δελτία - και όχι μόνον αυτά - βρίθουν από τις ανάλογες γραμματικές και λεξικές επιλογές. Και δεν αναφέρομαι μόνο στις συνήθεις περιπτώσεις υπερτονισμού ή υποβάθμισης πολιτικών γεγονότων ή κοινωνικών φαινομένων, μέσω των ανάλογων μορφών της λεγόμενης "δημοσιογραφικής ή τηλεοπτικής γλώσσας", αλλά και στον κυριολεκτικό εξοβελισμό σειράς λέξεων ή τη βάναυση και ολοκληρωτική παραποίηση της σημασίας και των εννοιών που αυτές έχουν και δηλώνουν», υπογράμμισε ο Τ. Τσίγκας.

Καταλήγοντας, υπογράμμισε ότι στο κυρίαρχο σήμερα τηλεοπτικό τοπίο η γλώσσα, ως φορέας πολιτικού και ιδεολογικού λόγου, έχει σε μεγάλο βαθμό μετατραπεί σε εργαλείο συσκότισης της κοινωνικής και αντικειμενικής πραγματικότητας, απόκρυψης του ταξικού περιεχομένου και της ουσίας των κοινωνικών φαινομένων. «Σε τελευταία ανάλυση», τόνισε ο Τάκης Τσίγκας, «έχει σε μεγάλο βαθμό μετατραπεί σε εργαλείο χειραγώγησης των συνειδήσεων, προς όφελος των κυρίαρχων δυνάμεων και των συμφερόντων τους».

Ο υπουργός Επικρατείας Θοδωρής Ρουσόπουλος στο χαιρετισμό του απέφυγε να μπει στην ουσία του προβλήματος. Σημείωσε ότι τα ΜΜΕ είναι ο χώρος όπου οι ιδέες και τα επιχειρήματα εκτίθενται, συγκρούονται και αξιολογούνται. Χαιρετισμό απηύθυναν επίσης ο εκπρόσωπος Τύπου του ΠΑΣΟΚ Πέτρος Ευθυμίου και ο Νίκος Βούτσης από τον ΣΥΝ.

Στη συνέχεια οι εισηγητές ανέλυσαν την ιδεολογική χρήση της γλώσσας, τα πρότυπα της γλωσσικής επικοινωνίας, αλλά και τις γλωσσικές αποκλίσεις, όπως αυτές παρουσιάζονται στη διαφήμιση και τη σάτιρα. Παρουσιάστηκε, επίσης, ο ρόλος των ΜΜΕ, τα οποία όπως τονίστηκε σήμερα δυστυχώς έχουν ενεργό, καθημερινό, εκπαιδευτικό ρόλο, αλλά και πώς η γλώσσα των «μίντια», η οποία συνεχώς «κακοποιείται» και διαστρεβλώνεται, επηρεάζει τη γλώσσα του ελληνικού λαού. Εγινε λόγος επίσης για την ενσωμάτωση ξένων λέξεων και εκφράσεων, καθώς και για στερεότυπα και ιδεολογήματα. Οι τηλεθεατές, όπως αναφέρθηκε, βιώνουν την πραγματικότητα όπως τους την προσφέρουν τα κανάλια. Η πολιτική προσεγγίζεται ως «προϊόν» και ο πολίτης ως «καταναλωτής». Οσον αφορά τη σάτιρα, ειπώθηκε ότι είναι «καθαρό είδος», που δε διασυνδέεται με την εξουσία.