Περιηγητές και σήμερα σε δύο ακόμη καταπληκτικά θεσπρωτικά μέρη. Η Ηπειρώτικη γη μας καλοδέχεται με τις εναλλαγές του τοπίου και το παραδοσιακό χρώμα.

Η επίσκεψη στο ιστορικό Σούλι και τα μνημεία του, ταξιδεύουν τον επισκέπτη σε άλλες εποχές. Η εγκατάλειψη από την πολιτεία είναι οφθαλμοφανής, αλλά εμείς θα επιμένουμε με την παρουσία μας να δίνουμε ζωή σε τέτοιους τόπους, και θα βροντοφωνάζουμε ότι αξίζουν καλύτερη τύχη...

Ας θυμηθούμε πρώτα κάποια ιστορικά στοιχεία για τη θρυλική περιοχή του Σουλίου: Από το 1570 ως το 1803 που έπεσε από προδοσία, κοντά 80 χωριά της δύσβατης περιοχής ήταν ανεξάρτητο, ανυπόταχτο κράτος (το 1750 τα χωριά είχαν 25.000 κατοίκους). Ο καλόγερος Σαμουήλ που τινάχτηκε στο Κούγκι, οι Τζαβελαίοι που δε δίστασαν να θυσιάσουν τα παιδιά τους για την πατρίδα, οι Μποτσαραίοι, οι Ζερβαίοι, οι Σουλιώτισσες που πολεμούσαν σαν άντρες και προτίμησαν το χορό του Ζαλόγγου από την αιχμαλωσία των Τούρκων, είναι μερικά μόνο από τα φωτεινά παραδείγματα της ιστορίας του τόπου.

Το Σούλι βρίσκεται σε μια μικρή πεδιάδα, στην κορυφή ενός απότομου υψώματος, 600 μέτρα πάνω από την κοίτη του Αχέροντα. Ενα επικίνδυνο μονοπάτι κατεβαίνει στο ποτάμι. Ο Αχέροντας περνάει ορμητικός και βλέποντάς τον διερωτάται κανείς, εάν όλο αυτό το νερό κατάφερε να περάσει από τις πύλες του Αδη και να ξεγλιστρήσει στο πέρασμά του καμιά ψυχή από τον Κέρβερο που τις φυλάει... Εδώ ο νους ταξιδεύει και η μυθολογία ζωντανεύει έστω και για λίγο.

Πίσω από το Σούλι υψώνεται μια επιβλητική αλυσίδα βουνών. Η περιοχή, που προσπαθεί να πάρει ανάσα από τα ψηλά βουνά που την κυκλώνουν, τα χαλάσματα των ιστορικών σπιτιών, τα 50 από τα 400 πηγάδια που έχουν απομείνει και οι λιγοστοί κάτοικοι που μένουν όπως - όπως εκεί, συνθέτουν θα λέγαμε, ένα σκηνικό σε άκουσμα μινόρε...

Το παλιότερο τετραχώρι (Σούλι, Σαμονίβα, Αβαρίκο και Κιάφα) μπορεί σήμερα να κείτεται σε χαλάσματα, αφήνοντας τον αλύπητο χρόνο να αποδεκατίζει τη μνήμη των ανθρώπων, αλλά ό,τι γράφει η Ιστορία δύσκολα ξεγράφεται από την καρδιά και το νου.

Διαδρομές γεμάτες φύση και αυτή την Ιστορία θα ζήσουν οι ταξιδιώτες που θα επισκεφτούν τη Σκάλα της Τζαβέλαινας, θα περπατήσουν κατά μήκος του Αχέροντα, θα διαβούν (έστω με δυσκολία) την πέτρινη γέφυρα της Ντάλας, θα θαυμάσουν το Κάστρο της Κιάφας, το Λαογραφικό Μουσείο και τον Αρχαιολογικό χώρο του οροπεδίου του Σουλίου.

Αξιες επίσκεψης, είναι και οι κοινότητες του Σουλίου: Αυλότοπος (Γκλαβίτσα), Κουκουλιοί, Σαμονίβα, Τσαγγάρι και Φροσύνη (Καρύστιανη), σκαρφαλωμένες στις πλαγιές του Κορίλα. Οι μικρές αποστάσεις από την Παραμυθιά, την Πάργα, τη Γλυκή και την Ηγουμενίτσα, καθιστούν το Σούλι ως έναν από τους πιο πετυχημένους προορισμούς.

Η Πέρδικα βρίσκεται στο νοτιότερο άκρο του νομού, ανάμεσα στην Ηγουμενίτσα και την Πάργα, απέναντι από την Κέρκυρα και τους Παξούς. Εκτός από την πλούσια βλάστηση, ο τόπος προικίστηκε με υπέροχες παραλίες. Η ακτή του φιλοξενεί τα καταγάλανα καθάρια νερά του Ιονίου, αγκαλιάζοντας το κύμα του στους κόλπους της, σε μήκος αρκετών χιλιομέτρων. Αποτελείται από τον ομώνυμο οικισμό και το συνοικισμό Αρίλα, ενώ απέχει μόλις λίγα χιλιόμετρα από τα Σύβοτα. Η Πέρδικα είναι χτισμένη πάνω στο βουνό, σε σπάνιο φυσικό τοπίο από λόφους, ρέματα, κάμπους, δάση, ποτάμια και με μοναδική θέα το πέλαγος.

Διαθέτει ένα πανέμορφο φυσικό πάρκο που θα ενθουσιάσει τους μικρούς αλλά και τους μεγαλύτερους επισκέπτες. Σ' αυτό μπορούμε να δούμε από κοντά ζώα του δάσους, όπως ελάφια και αγριογούρουνα αλλά και πάπιες, χήνες, πέρδικες, φασιανούς, κύκνους και ψάρια που κολυμπούν στο μικρό ποταμάκι που διασχίζει το πάρκο.

Αξίζει ακόμα να επισκεφτεί κανείς το Δυμόκαστρο που απέχει 8χλμ από την Πέρδικα. Πρόκειται για έναν οχυρωμένο παράλιο οικισμό, των ύστερων κλασικών χρόνων, που επέζησε και μετά την καταστροφή του 167 π.Χ. από τους Ρωμαίους.

Μια ζωγραφιά τούτος ο τόπος, με κατοίκους που προσφέρουν τη φιλοξενία τους σε χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο. Τα καταλύματα είναι αρκετά και για «όλες τις τσέπες». Καφετερίες, εστιατόρια αλλά και γραφικές ταβέρνες, μας περιμένουν για καφέ και νόστιμες λιχουδιές. Η νυχτερινή ζωή δε λείπει, αλλά όσοι δεν την προτιμούν, σίγουρα θα βρουν τη γαλήνη, την ηρεμία και την ξεκούραση ανάμεσα στο πράσινο και το γαλάζιο.

Με χορτάτες όλες τις αισθήσεις, καιρός να επιστρέψουμε στη βάση μας. Στο μυαλό, για καιρό πολύ θα επανέρχονται όσα είδαμε και ζήσαμε. Εξάλλου, η αξία της γωνιάς αυτής του χάρτη, δε χωράει ανάμεσα στις λιγοστές λέξεις ενός οδοιπορικού και δυστυχώς μόνο αποσπασματικά μπορούμε να «αποκαλύπτουμε» τα θαύματά της.