Η διατήρηση του πετρελαίου ως βασικού ενεργειακού πόρου για τα επόμενα 20 και πλέον χρόνια είναι δεδομένη από όλους τους εμπλεκόμενους στον τομέα της ενέργειας. Ωστόσο, ο εντοπισμός νέων σημαντικών κοιτασμάτων και η εξόρυξη μεγάλων ποσοτήτων πετρελαίου γίνεται όλο και πιο δύσκολος. Οι παραπάνω εκτιμήσεις, σε συνδυασμό με την «χρηματιστηρικοποίηση» των αγορών - και κυρίως λόγω αυτής - δημιουργούν ένα εφιαλτικό «κοκτέιλ» οικονομικής επιβάρυνσης των καταναλωτών και ειδικά των εργαζομένων και των οικογενειών τους, προς όφελος των πολυεθνικών εταιρειών πετρελαίου και των κάθε είδους συνεταίρων τους. Φτάνει ν' αναφερθεί πως μόνο οι 4 μεγαλύτεροι πετρελαϊκοί όμιλοι του κόσμου εξασφάλισαν πέρσι υπερκέρδη 100 δισ. δολαρίων!

Στην αντίθετη «όχθη», τα λαϊκά νοικοκυριά - που πληρώνουν τα σπασμένα της κερδοσκοπικής ασυδοσίας των πετρελαϊκών κολοσσών - βιώνουν την εκτίναξη σε πρωτόγνωρα ύψη των λιανικών τιμών των βενζινών, αλλά και του πετρελαίου κίνησης και θέρμανσης. Η εξίσωση μοιάζει απλή: Οσο μεγαλώνουν τα κέρδη των πετρελαϊκών κολοσσών, τόσο επιβαρύνονται οι καταναλωτές. Και όσο και αν μιλούν ορισμένα στελέχη της αγοράς για «κερδοσκοπικά παιχνίδια», που αυξάνουν πλασματικά τις τιμές, τόσο γεμίζουν τα ταμεία των ...«μη κερδοσκόπων». Γιατί η αύξηση μπορεί να βασίζεται σε ψεύτικες αιτίες, αλλά είναι πραγματική για εκείνους που βάζουν το χέρι στην τσέπη.

Στις 15 του Οκτώβρη θα αρχίσει η διάθεση του πετρελαίου θέρμανσης και ήδη έχουν ξεκινήσει οι διαρροές για εξίσωση προς τα πάνω της φορολόγησης του πετρελαίου κίνησης και θέρμανσης. Οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για αύξηση από 10% έως 50%! Την ίδια ώρα η αμόλυβδη βενζίνη κινείται σταθερά πάνω από το 1 ευρώ το λίτρο. Και οι επιχειρήσεις ετοιμάζονται για τις καθιερωμένες αυξήσεις του φθινοπώρου, επικαλούμενες - τους έρχεται πολύ βολικά - ακόμη και το ράλι αυξήσεων του αργού πετρελαίου των τελευταίων ημερών, όπου η τιμή του έχει «γαντζωθεί» στα 82 δολάρια το βαρέλι, παρότι η τιμή αυτή αφορά μεταγενέστερες αγοραπωλησίες. Τα «βέλη» για την κερδοσκοπία δεν απευθύνονται μόνο στους χρηματιστές της ενέργειας, αλλά και στα διυλιστήρια, χωρίς να εξαιρούνται τα «δικά μας» «Μότορ Οϊλ» και ΕΛΠΕ. Εξάλλου είναι δεδομένο ότι ένα σημαντικό άλμα στις τιμές προήλθε όχι από την έλλειψη πετρελαίου, αλλά από τις υψηλές τιμής διύλισής του και την αδυναμία των διυλιστηρίων να παραγάγουν τις απαιτούμενες ποσότητες λόγω μη εκσυγχρονισμού των υποδομών τους.

Οι εκτιμήσεις για το μέλλον είναι δυσοίωνες: Εκτιμάται ως μη ρεαλιστικό το σενάριο κάλυψης ευρύτερων ενεργειακών αναγκών από τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Στην καλύτερη περίπτωση και παρά την «έκρηξη» που παρατηρείται λόγω των υψηλών επιδοτήσεων, το 2050 θα παράγουν το 25% της ηλεκτρικής ενέργειας, έναντι 35% που θα παράγεται από πυρηνικούς σταθμούς. Την ίδια ώρα μειώνεται η παραγωγή πετρελαίου σε Ευρώπη - ΗΠΑ, συρρικνώνονται τα πλεονάσματα του ΟΠΕΚ, μειώνονται οι επενδύσεις έρευνας και παραγωγής, περιορίζονται τα «εύκολα» κοιτάσματα. Ομως, μέχρι το 2030 η αύξηση της ζήτησης πετρελαίου εκτιμάται ότι θα κυμανθεί από 45 έως και 70%!

Το πρόβλημα, ωστόσο, δεν προέρχεται από αυτές τις εξελίξεις. Αν και σήμερα δεν έχει παρατηρηθεί καμία διακοπή εφοδιασμού με πετρέλαιο, οι τιμές αυξάνονται από κερδοσκοπικές εκτιμήσεις και αποσυνδέονται από το πραγματικό, μακροπρόθεσμο οριακό κόστος παραγωγής. Αντικαθρεφτίζουν τις εκτιμήσεις των χρηματιστηριακών αγορών. Ετσι, αποκομίζονται κέρδη εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων την ίδια ώρα που στην Ελλάδα η «ένδεια καυσίμων» στις χαμηλότερες εισοδηματικά τάξεις αυξήθηκε (2006) σε 36% από 16%. Σύμφωνα με τελευταίες μελέτες, η χρήση πετρελαίου για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα θα συνεχιστεί έως το 2013. Η συμμετοχή του φυσικού αερίου στο ενεργειακό ισοζύγιο θα αυξηθεί στο 19% έως το 2015, του πετρελαίου θα μειωθεί από 58% στο 45% και του λιγνίτη από 32% στο 30%. Μέχρι τον ίδιο χρονικό ορίζοντα, αναμένεται διαρκή αύξηση της ζήτησης βενζινών (1,14% ανά έτος).