Εντονη συζήτηση έχει (ξανά) ξεσπάσει τις τελευταίες μέρες γύρω από το βιβλίο της Ιστορίας της Στ΄ Δημοτικού, το οποίο προς το παρόν δεν έχει καν διανεμηθεί στα σχολεία, παρά τις περί του αντιθέτου προεκλογικές διαβεβαιώσεις του υπουργείου Παιδείας. Η σημερινή αντιπαράθεση αναφέρεται σε ερωτήματα του τύπου: «Θα τυπωθεί, και αν ναι πότε θα τυπωθεί και πότε θα διανεμηθεί στα σχολειά; Θα έχει αλλαγές, και αν ναι ποιες από τις - φραστικές κυρίως - αλλαγές θα υιοθετηθούν στη νέα εκδοχή; Θα επανέλθει στη θέση του το προηγούμενο βιβλίο της Ιστορίας;». Η παραπάνω φιλολογία ενισχύεται από τη στάση του υπουργείου Παιδείας, που δεν έχει μέχρι στιγμής δώσει σαφείς απαντήσεις στο πότε, στο πώς και στο τι του εν λόγω βιβλίου. Σε αυτή τη χρονική συγκυρία, χτες, το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο συνεδρίασε με αντικείμενο το βιβλίο Ιστορίας και συγκεκριμένα ποιες από τις αλλαγές που πρότεινε η Ακαδημία υιοθετήθηκαν από τη συγγραφική ομάδα, για να καταλήξει ότι δεν έγιναν αποδεκτές όλες οι παρατηρήσεις. Την ίδια ώρα από κύκλους του υπουργείου διαρρεόταν ότι αναζητούνται τρόποι επαναφοράς του παλιού βιβλίου.

Ολη η συζήτηση στρέφεται στα ίδια ρυάκια με παλιότερα: Η αντιπαράθεση γύρω από το βιβλίο παρουσιάζεται ως πόλεμος του παλιού με το νέο, ως αντιπαράθεση ανάμεσα στο εθνικιστικό παραλήρημα και στην κοσμοπολίτικη «ψυχραιμία». Δεν είναι τυχαίο ότι από μερίδα του Τύπου, η τυχόν επιστροφή στο προηγούμενο βιβλίο Ιστορίας ερμηνεύεται ως υποχώρηση, ενώ η επιμονή στην τύπωση με μικροαλλαγές του νέου βιβλίου ερμηνεύεται ως προοδευτική κίνηση. Ούτε είναι τυχαίο ότι μέχρι σήμερα το φως της δημοσιότητας βλέπουν κατά κανόνα ορισμένες σελίδες του βιβλίου που αφορούν σε συγκεκριμένες ιστορικές περιόδους και κυρίως στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 και την εισβολή στην Κύπρο.

Εκείνο που συστηματικά - και όχι τυχαία - αποκρύπτεται είναι το ξαναγράψιμο συνολικά της ιστορίας που επιχειρείται μέσα από το συγκεκριμένο βιβλίο. Οτι, δηλαδή, η ουσία δε βρίσκεται στη μία ή την άλλη φράση, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι και οι ίδιες οι φράσεις δεν έχουν τη σημασία τους. Η ουσία είναι ακριβώς ότι το βιβλίο είναι γραμμένο με μέθοδο αντιεπιστημονική, αποσπασματική. Αναφέρονται επιλεκτικά γεγονότα και αυτά ακόμα όχι επαρκώς. Αποκρύπτονται άλλα γεγονότα ακόμα και ολόκληρες δεκαετίες. Δεν παρουσιάζεται η ιστορική περίοδος στη συνέχειά της, τα γεγονότα στην αλληλουχία τους. Ο μαθητής έχει μπροστά του στιγμές ξεκομμένες μεταξύ τους, που παρουσιάζονται λειψά και ερμηνεύονται με όρους του σήμερα. Ετσι, το κάθε παιδί καλείται να φτιάχνει τη δική του «ιστορία», να ερμηνεύει τα γεγονότα κατά βούληση και ένα είναι το σίγουρο: Ούτε ιστορία μαθαίνει ούτε συμπεράσματα βγάζει.

Η αντιπαράθεση ανάμεσα στον εθνικισμό και τον κοσμοπολιτισμό με αφορμή το βιβλίο της Ιστορίας είναι μια κούφια αντιπαράθεση. Γιατί και οι δυο αποτελούν όψεις του ίδιου νομίσματος. Με τον ίδιο γνώμονα γράφουν και οι δυο την ιστορία: Με εκείνον που βολεύει το κεφάλαιο. Οι μεν βρίσκουν γεγονότα εκεί που δεν υπάρχουν για να εξάρουν τον εθνικισμό, οι δε κρύβουν γεγονότα που υπάρχουν για να αμβλύνουν τις γωνίες. Και οι δυο είναι τσακωμένοι με την ιστορική αλήθεια. Είτε στην εκδοχή που διδάχτηκαν οι προηγούμενες γενιές είτε στην εκδοχή της σημερινής συγγραφικής ομάδας, τα παιδιά μας διδάσκονται μια «ιστορία» μακριά από την αλήθεια, με μια μέθοδο καλά μελετημένη ώστε να μη μάθουν από εκεί τη δύναμη των λαών, την πάλη των τάξεων, δηλαδή την κινητήρια δύναμη της ιστορίας.