«Μεγάλο, περιφερειακό, διαχρονικό». Αυτά τα φιλόδοξα επίθετα συνόδευαν το όραμα για το νέο μουσείο της Πάτρας. Μεγάλο σε όγκο και σε σημασία, με εκθέματα από όλη την Αχαΐα, τα οποία θα αποτύπωναν την ανθρώπινη δραστηριότητα στην περιοχή, διά μέσου των αιώνων.

Ως είθισται, όμως, στη νεοελληνική πραγματικότητα, αυτό το μουσείο, από όραμα, μετατράπηκε μέσα σε μια δεκαετία σε «φάντασμα», που πλανάται πλέον κι αυτό στον Καιάδα του «ανέφικτου». Και τη θέση του στη χώρα του «εφικτού», κατέλαβε η «σκιά» του οράματος, που όταν υλοποιηθεί, δε θα είναι ούτε μεγάλη, ούτε περιφερειακή, ούτε διαχρονιική. Φυσικά, όπως συμβαίνει πάντα σε τέτοιες περιπτώσεις, η ευθύνη δεν είναι της εξουσίας. Ετσι και στην προκειμένη περίπτωση «φταίει» η... επιστημονική αντίληψη περί μουσείων της εποχής! Ας τα πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή.

Το 1989 προκηρύχτηκε αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για την ανέγερση μουσείου στην Πάτρα, το οποίο θα πληρούσε τις προϋποθέσεις που προαναφέραμε. Το 1990 ο διαγωνισμός τέλειωσε - με τις συνήθεις «φαμφάρες» και τελετές - με νικητή τον αρχιτέκτονα Φωτιάδη, ο οποίος σχεδίασε και το Μουσείο Λάρισας. Η προμελέτη προέβλεπε ένα μουσείο 24.000 τ.μ., με προβλεπόμενο κόστος 18 δισ., σε τιμές του 1995. Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο την ενέκρινε τότε, αλλά με τροποποιήσεις που κατέβαζαν τα τετραγωνικά σε 15.500.

Η συρρίκνωση, όμως, αυτή δε θεωρήθηκε αρκετή (!). Αλλωστε, είναι άλλο πράγμα να λες μεγάλα λόγια πάνω από μακέτες και να τις βραβεύεις και άλλο να τις υλοποιείς... Το 1996 οι υπηρεσίες του ΥΠΠΟ συντάσσουν μελέτη για ένα τμήμα της εισόδου του μουσείου, του εκθεσιακού χώρου και των αποθηκών, μεικτού εμβαδού 7.410 τ.μ. και προβλεπόμενου κόστους όχι πάνω από 8 δισ. Με λίγα λόγια επρόκειτο για άλλο μουσείο από αυτό που προέβλεπε ο διαγωνισμός και βέβαια δε θα μπορούσε να είναι τίποτε άλλο εκτός από αρχαιολογικό και όχι διαχρονικό.

Στην τελευταία του συνεδρίασή του το ΚΑΣ γνωμοδότησε υπέρ αυτής της μελέτης, γιατί το έργο εντάχθηκε στο Γ' ΚΠΣ και οι προθεσμίες τρέχουν, ενώ αν καθυστερήσει υπάρχει κίνδυνος να χαθεί και το οικόπεδο! Πολύ περισσότερο που στο χώρο της ανέγερσης πρέπει να γίνουν ανασκαφές, διότι περνάει αρχαίος δρόμος. Οι αμήχανες «δικαιολογίες» που συνόδεψαν στην «ταφή» τους τα πρώτα σχέδια, 11 χρόνια μετά, ήταν, ότι επιλέχθηκε η λύση μιας εντελώς νέας μελέτης για να μην «προσβληθεί» ο βραβευμένος από το διαγωνισμό αρχιτέκτονας, αν έκαναν επεμβάσεις στο έργο του, και ότι δέκα χρόνια πριν η αντίληψη για τα μουσεία, ήταν διαφορετική από τη σημερινή. Ετσι ή αλλιώς, οι εκάστοτε κυβερνήσεις σ' αυτό το διάστημα έχουν ένα άλλοθι για όλα...