Αμεσες ενέργειες με στόχο την ταχύτερη διεκδίκηση και δημιουργία ενός Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΟΣΔΑ), που θα δώσει οριστική λύση στο τεράστιο αυτό πρόβλημα που αντιμετωπίζει το νησί της Ικαρίας, προωθούν οι αγωνιστικές δημοτικές αρχές του νησιού.

Το νησί αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα στη διαχείριση των απορριμμάτων, εξαιτίας της πολιτικής που ακολουθούν οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, όλα τα προηγούμενα χρόνια. Ενδεικτικό είναι ότι και στους τρεις δήμους υπάρχουν Χώροι Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ), οι οποίοι μάλιστα, βρίσκονται στα όρια του κορεσμού. Ετσι αναγκάζονται οι δήμοι να καταφεύγουν ανά διαστήματα ακόμα και στην καύση.

Οι δήμοι του νησιού, αν και επανειλημμένα έχουν ζητήσει τη χωροθέτηση ΧΥΤΑ και ΟΣΔΑ, ακόμη δεν έχει γίνει τίποτα. Επιπλέον, παρά τις πιέσεις για χρηματοδότηση δικτύου ανακύκλωσης στην περιοχή, τόσο το υπουργείο Εσωτερικών όσο και το ΥΠΕΧΩΔΕ, έχουν αρνηθεί ακόμη και να απαντήσουν. Στην υπόθεση της διαδικασίας χωροθέτησης ΧΥΤΑ, εμπλέκεται και η Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, η οποία έχει γνωμοδοτήσει αρνητικά, λόγω της ύπαρξης αρχαιοτήτων, κάτι που αμφισβητείται από την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Ωστόσο, και παρά τα τόσο σημαντικά προβλήματα, η κεντρική διοίκηση, δεν έχει προβεί σε καμιά ουσιαστική ενέργεια.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες, οι δήμοι της Ικαρίας, έχουν πραγματοποιήσει μια σειρά από πρωτοβουλίες, προκειμένου να δοθεί άμεση και οριστική λύση στο τεράστιο αυτό πρόβλημα που απασχολεί το σύνολο του πληθυσμού του νησιού. Να σημειωθεί σε αυτό το σημείο πως η Ικαρία είναι από τα μεγαλύτερα νησιά του Αιγαίου (έκταση 660 τετρ. χιλιόμετρα) και σύμφωνα με την απογραφή του 2001, ο πληθυσμός της ανέρχεται σε 8.312 κατοίκους.

Οι τρεις δήμοι της Ικαρίας, Αγ. Κηρύκου, Ευδήλου και Ραχών, έχουν πραγματοποιήσει μια σειρά από ενέργειες προκειμένου να λυθεί το πρόβλημα. Είναι ενδεικτικό ότι, από το 2003 ακόμη, κατέθεσαν εφτά προτάσεις, προβάλλοντας μια ενιαία αντίληψη για το βέλτιστο συνδυασμό των μεθόδων διαχείρισης. Συγκεκριμένα, είχαν προτείνει:

• Μείωση της ποσότητας και βλαπτικότητας των παραγόμενων απορριμμάτων, ορθολογική συλλογή και μεταφορά με μηχανική αποκομιδή και σταθμούς μεταφόρτωσης.
• Ανάκτηση χρήσιμων υλικών με διαλογή στην πηγή.
• Μηχανική ανακύκλωση με ανάκτηση καυσίμου και εδαφοβελτιωτικού υλικού.
• Ασφαλή τελική διάθεση.
• Υγειονομική ταφή των υπολειμμάτων σε σύγχρονους και ασφαλείς περιβαλλοντικά και υγειονομικά χώρους.
• Κατάργηση και αποκατάσταση των ανεξέλεγκτων χωματερών.
• Παράλληλα ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών.

Με βάση αυτό το πλαίσιο απευθύνθηκαν στους Περιβαλλοντικούς Συλλόγους της Επαρχίας Ικαρίας σε Ημερίδα που πραγματοποίησαν οι σύλλογοι τον Απρίλη του 2005. Επίσης, απηύθυναν πρόταση συντονισμού όλων των ΟΤΑ της Περιφέρειας Βόρειου Αιγαίου, στη διάρκεια της Γενικής Συνέλευσης της Τοπικής Ενωσης Δήμων και Κοινοτήτων της Περιφέρειας τον Ιούνη του 2005.

Κανείς όμως δεν ανταποκρίθηκε στην έκκληση και τον Απρίλη του 2006, οι τρεις δήμοι της Ικαρίας απευθύνθηκαν σε εκείνα τα πιστοποιημένα συστήματα που ασχολούνται με τον κύριο όγκο των απορριμμάτων της Ικαρίας. Ωστόσο, μόνο το σύστημα που ασχολείται με τις ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές απάντησε θετικά και προχωρά η συνεργασία.

Στη συνέχεια, το Νοέμβρη του 2006, ζητήθηκε η στήριξη των τοπικών συλλόγων, ενώ το χειμώνα του 2007 απευθύνθηκαν εκ νέου στα συναρμόδια υπουργεία Εσωτερικών και ΠΕΧΩΔΕ, ζητώντας έκτακτη επιχορήγηση.

Τον Ιούνη του 2007, κάλεσαν τον περιφερειάρχη Β. Αιγαίου να βάλει ένα οριστικό τέλος στην υπόθεση χωροθέτησης στη διαχειριστική ενότητα της Ικαρίας.

Μόλις τον Ιούλη του 2007, οι δήμοι απέσπασαν από το πρόγραμμα «Θησέας», κατά εξαίρεση, χρηματοδότηση για την αγορά του απαραίτητου εξοπλισμού για να δημιουργηθεί ένα στοιχειώδες δίκτυο συγκομιδής ανακυκλώσιμων υλικών και την προώθησή τους στην κεντρική μονάδα. Το Σεπτέμβρη του 2007, απευθύνθηκαν, για μια ακόμη φορά, στα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης απορριμμάτων.

Μέχρι σήμερα, όπως μας ενημερώνει ο αντιδήμαρχος Αγ. Κηρύκου Νίκος Λαρδάς, δεν έχει υπάρξει επί της ουσίας καμιά απάντηση. Οπως σημείωσε στο «Ρ», το γεγονός αυτό «μας οδηγεί στην κλιμάκωση των αντιδράσεων, την Τρίτη 11/12/07 συνεδριάζει εκ νέου το ΔΣ του Δήμου Αγίου Κηρύκου για καθορισμό των επόμενων ενεργειών του δήμου».

Στο πλαίσιο όλων αυτών των ενεργειών, οι δήμοι της Ικαρίας, προχωρούν στην εκτενή ενημέρωση κατοίκων και εργαζομένων του νησιού, προκειμένου να διεκδικήσουν από κοινού μια οριστική και ουσιαστική λύση προς όφελος των κατοίκων και υπέρ του περιβάλλοντος.

Ενδεικτικό είναι ότι στις 5 Νοέμβρη, ο Δήμος Αγ. Κηρύκου, διοργάνωσε συγκέντρωση όπου κάλεσε τους φορείς της πόλης και τους κατοίκους, με θέμα την αντιμετώπιση των ζητημάτων της διαχείρισης των απορριμμάτων. Εκεί αναπτύχθηκε πλούσιος διάλογος που κατέληξε σε συγκεκριμένα αιτήματα και προτάσεις. Αντίστοιχες, όμως, συζητήσεις έχουν πραγματοποιηθεί συνολικά στο νησί, ενώ αναμένεται να ακολουθήσουν κι άλλες.

Οπως τονίζεται, στο πλαίσιο που διαμορφώθηκε μετά τη συγκέντρωση στις 5/11, για το θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων άμοιροι ευθυνών δεν υπάρχουν, ωστόσο, με δεδομένη την οικονομική καχεξία των ΟΤΑ (3,42% του προϋπολογισμού καθώς και οφειλές από το κράτος ύψους 9 δισ. ευρώ) και τη γενικότερη οικονομική κατάσταση της επαρχίας, γίνεται φανερό ότι οι ΟΤΑ από μόνοι τους δε θα μπορέσουν να παρέμβουν καθοριστικά για την αναστροφή της κατάστασης. Με δεδομένο, λοιπόν, το γεγονός αυτό, οι αγωνιστικές δημοτικές αρχές της Ικαρίας, έχουν προτείνει πλαίσιο διεκδικήσεων το οποίο από κοινού προβάλλουν ΟΤΑ, πολίτες, φορείς.

Τα αιτήματα που αποφάσισαν να διεκδικήσουν οι φορείς του Δήμου Αγίου Κηρύκου Ικαρίας, είναι:

• Η ολοκλήρωση της διαδικασίας χωροθέτησης η οποία εκκρεμεί, με βάση τεκμηριωμένες επιστημονικοτεχνικά μελέτες, χωρίς πολιτικές σκοπιμότητες, με όρους διαφάνειας και συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων φορέων.
• Να προχωρήσει η αποκατάσταση των ανεξέλεγκτων χωματερών.
• Να διασφαλιστούν με ευθύνη και δαπάνες του κράτους οι πόροι που απαιτούνται για την εκτέλεση των έργων που προβλέπονται για ένα ΟΣΔΑ. Ενα ΟΣΔΑ πρέπει να περιλαμβάνει: 1. Διαλογή στην πηγή. 2. Σταθμό μεταφόρτωσης. 3. Μονάδα διαλογής ανακυκλώσιμων. 4. Σχεδιασμός για προώθηση των ανακυκλώσιμων υλικών σε κεντρική μονάδα. 5. Χώρο Υγειονομική Ταφής Υπολειμμάτων.
• Η δραστηριότητα της διαχείρισης των απορριμμάτων, συμπεριλαμβανομένης και της ανακύκλωσης, να ασκείται από τους ΟΤΑ και τις συνεργασίες τους, διασφαλίζοντας το δημόσιο συμφέρον από το ιδιωτικό κεφάλαιο.
• Η απόρριψη της καύσης των απορριμμάτων λόγω των βασικών μειονεκτημάτων που έχει η συγκεκριμένη μορφή διαχείρισης.
• Η προώθηση προγραμμάτων διαμόρφωσης περιβαλλοντικής συνείδησης σε όλους και ιδιαίτερα στη νέα γενιά.
• Η εφαρμογή προγραμμάτων ανακύκλωσης στην επαρχία Ικαρίας και την Περιφέρεια Βόρειου Αιγαίου.