Πολλά έχουν γραφτεί για την Ηλεία τους τελευταίους μήνες, με αφορμή τα τραγικά γεγονότα του περασμένου καλοκαιριού. Ο τόπος και οι κάτοικοι υποφέρουν, ενώ το μέλλον τους είναι αβέβαιο... Με το γραφτό του, σήμερα, ο αγαπητός φίλος της στήλης, συγγραφέας Βαγγέλης Μηνιώτης θα μας «μεταφέρει ζωντανά» την ατμόσφαιρα του χτες, όπως πολύ καλά ξέρει, προς ένα αλλιώτικο ταξίδι...

«Στο "ταξίδι" αυτό στην Ηλεία που ένα μεγάλο κομμάτι της, χέρια εγκληματικά, από παράδεισος που ήταν, το μετέτρεψαν σε κόλαση, δε θα χρησιμοποιήσουμε άλλο μεταφορικό μέσον παρά μόνο τη μνήμη που συχνά πυκνά σε αυτήν περιστρέφεται.

Η γνωριμία μου μ' αυτό το υπέροχο κομμάτι του "κατακαημένου" Μοριά έγινε τη σημαδιακή χρονολογία 1941, που ο τόπος βυθίστηκε στην πιο βαθιά δυστυχία, όπου οι συμπολίτες σωριάζονταν νεκροί από πείνα στους δρόμους και τους μάζευαν με το κάρο της Δημαρχίας. Τυχεροί όσοι είχαν ένα αποκούμπι να τους δεχτεί στο χωριό, όπου κάτι θα βρίσκανε να φάνε.

Οι φοβεροί κατακτητές, αφαιρώντας από το λαό όλα τα τρόφιμα, θα έλεγε κανείς ότι το έκαναν για να εξαφανίσουν τους Ελληνες και να γίνει η Ελλάδα ιδιοκτησία τους! Σημασιολογικά, αναφέρουμε ότι αυτή την τραγική περίοδο γεννήθηκε το θρυλικό ΕΑΜ, που με τον εθνικοαπελευθερωτικό του αγώνα συντόμεψε στο να ξεκουμπιστούν γρηγορότερα από τη χώρα οι βάρβαροι κατακτητές.

Εμείς σε χωριό δεν είχαμε τίποτα καθότι οι γονείς ήρθαν πρόσφυγες από τη Σμύρνη, κάποιοι συγγενείς τους όμως είχαν εγκατασταθεί στο συνοικισμό της Κάτω Παναγιάς στην Κυλλήνη κι εκεί αποφασίσαμε να μετοικήσουμε για να γλιτώσουμε από την ασιτία. Ετσι αφήσαμε το σπίτι μας στο σύνορο Κοκκινιάς και Κορυδαλλού, που λεγόταν Κουτσουκάρι και βρισκόταν ανάμεσα σε δυο συνώνυμες εκκλησιές με το όνομα Αϊ Γιώργης και οι επίτροποί τους έριζαν για το σε ποια ενορία ανήκει!

Το ταξίδι μας με προορισμό το νεότευκτο συνοικισμό της Κυλλήνης με το όνομα Κάτω Παναγιά, που λεγόταν το χωριό των κατοίκων του στην περιοχή της Σμύρνης, ήταν μακρινό. Μία μέρα δεν ήταν αρκετή, μεσολαβούσε και διανυκτέρευση στην Πάτρα! Πράγματι, την άλλη μέρα ένα τρένο που ξερνούσε καρβουνόσκονη, διασχίζοντας την πλούσια πεδιάδα μ' όλη την πολυμορφία της, μας άδειασε στα Καβάσιλα απ' όπου με κάρο φτάσαμε επιτέλους στον προορισμό μας. Τα σπίτια της "αποκατάστασης", στοιχισμένα και ομοιόμορφα, καθώς και φρεσκοασπρισμένα, ήταν η πρώτη καλή μας εντύπωση, λες και ...περίμεναν υψηλές προσωπικότητες. Οσοι γλίτωσαν από το μακελειό της Σμύρνης και βρέθηκαν εδώ για να συνεχίσουν τη ζωή τους, εκτός από τη στέγη πήραν και σαράντα στρέμματα γης, κατά το πλείστον λόγκους και βαλτότοπους, που με την εργατικότητα και τη μεθοδικότητά τους μετέτρεψαν σε εύφορα κτήματα, που τους εξασφάλιζαν τα πάντα, εκτός από τα βιομηχανικά προϊόντα.

Κάποιος απ' αυτούς τους καλούς ανθρώπους, μας φιλοξένησε πρόθυμα τις πρώτες μέρες και μετά άδειασε τον αχυρώνα του και αφού τον διαμόρφωσε κατάλληλα μας τον παρέδωσε για κατοικία για όσο χρόνο η ανάγκη μας κρατάει μακριά από το σπιτικό μας. Αρχικά ο πατέρας κι εγώ βοηθούσαμε το νοικοκύρη στα χτήματα, όμως ήταν σκληρή η δουλιά και αποφασίσαμε να αλλάξουμε επάγγελμα, από γεωργοί να γίνουμε ψαράδες και να γυρίζουμε στα καμποχώρια πουλώντας ψάρια που παίρναμε από τα ψαροκάικα της περιοχής. Η συναλλαγή γινόταν είδος με είδος σα να μην είχε εφευρεθεί ακόμα το χρήμα, εξαιτίας του γεγονότος ότι το υπάρχον είχε χάσει τελείως την αξία του και το ονόμαζαν λαχανίδες. Χρειαζόταν κανείς ένα πάκο χαρτονομίσματα για να αγοράσει μια οκά σαρδέλα, γι' αυτό οι συναλλασσόμενοι προτιμούσαν τον πρωτόγονο τρόπο της ανταλλαγής προϊόντων!

Στις περιοδείες μας αυτές από χωριό σε χωριό αποκτήσαμε πολλές φιλίες, όχι μόνο με τους απλούς Μοραΐτες, αλλά και με τα γατιά τους, που μας υποδέχονταν θερμά στην είσοδο του χωριού, γιατί κάτι θα περίσσευε και γι' αυτά από την πραμάτεια μας!

Με τα τσομπανόσκυλα όμως κάποιων ξεμοναχιασμένων αγροικιών δεν τα πηγαίναμε καθόλου καλά. Δίναμε σωστή μάχη, κάποτε με χοντρά καλάμια εμείς, με τις δοντάρες τους εκείνα, ώσπου να προσέλθει το αφεντικό τους να μας χωρίσει, ώσπου να πιάσουμε φιλίες μαζί τους, αφού πρώτα έμαθαν να τρώνε τα γατόψαρα που τους πετούσαμε για να γαληνέψουν!

Δίνοντας προϊόντα της θάλασσας, λοιπόν, και παίρνοντας ως αντάλλαγμα προϊόντα της γης, όπως τα όσπρια, το μπομποτάλευρο, ο τραχανάς και άλλα, φορτωμένοι πηγαίναμε, παραφορτωμένοι γυρίζαμε. Οχι σπάνια, οι καλοί μας φίλοι μας παραχωρούσαν το "βασταγούρι" τους, το γαϊδούρι δηλαδή, λέγοντας: Σαν ξανάρθετε να το φέρετε γερό και το θεωρούσαν προσβολή να μη δεχτείς το κέρασμά τους με μια κούπα κρασί, έτσι ο πατέρας, που ήταν και φίλος του Βάκχου, άδειαζε τις κούπες τη μια μετά την άλλη. Και όταν του θύμιζα ότι θα μεθύσει κι ότι έχουμε να κάνουμε ποδαρόδρομο που διαρκεί ώρες ολόκληρες, απαντούσε ότι δεν μπορεί να κάνει διαφορετικά γιατί θα κακοκαρδίσει τους κολέγηδες!

Το "κολέγας" που τον αποκαλούσαν, στην αρχή νόμιζα πως ήταν βρισιά, αλλά εκείνος μου εξήγησε ότι έτσι αποκαλούν το φίλο και ...έτσι απεφεύχθη κάθε παρεξήγηση!

Αυτά συνέβαιναν στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής της Ελλάδας, ώσπου μετά από διαδοχικές πτήσεις ένα αγγλικό αεροπλάνο έβαλε στόχο το ήσυχο λιμανάκι της Κυλλήνης και βάλθηκε να μην αφήσει σκάφος που να μην το σημαδέψει με τις βόμβες του, σε σημείο ολόκληρος ο ψαροδίαιτος πληθυσμός να μείνει άνεργος, τη στιγμή που όλα τα πλεούμενα ψαροκάικα και ψαρόβαρκες έγειραν στη μια πάντα, λαβωμένα κι ανήμπορα να ορθώσουν το κατάρτι τους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα και η ψαροφαγία και το ψαρεμπόριο να σταματήσουν. Κι εμείς σταματάμε εδώ».