Για όλα φταίνε οι μισθοί και η υπερβάλλουσα κατανάλωση... Στο μονότονα κουραστικό, αλλά και συνάμα προκλητικό αυτό συμπέρασμα - καθώς διατυπώνεται σε μια περίοδο συνεχούς απαξίωσης της αγοραστικής δύναμης των λαϊκών εισοδημάτων - καταλήγει και πάλι η «Εκθεση Διοικητή για το έτος 2007» της Τράπεζας της Ελλάδας, που παρουσίασε χτες ο Ν. Γκαργκάνας. Μια έκθεση, η οποία βρίθει αντιφάσεων και αλληλοαναιρούμενων συμπερασμάτων, συστατικό στοιχείο των αδιεξόδων που προκαλεί το ίδιο το σύστημα, ακόμα και στους φορείς στήριξής του. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι τη στιγμή που ενοχοποιούνται οι ...υψηλοί μισθοί για τα δεινά της ελληνικής οικονομίας, σε άλλο σημείο η έκθεση διαπιστώνει ότι εκτός από αυτούς που βρίσκονται κάτω από τα όρια της φτώχειας (το 22% του πληθυσμού) υπάρχει και «σημαντικός αριθμός νοικοκυριών που ζουν στο όριο της οικονομικής και κοινωνικής ανασφάλειας»!

Οι μισθοί λοιπόν ευθύνονται για τη χαμηλή ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, για το υψηλό έλλειμμα του ισοζυγίου πληρωμών της χώρας, για τη διαφορά των επιπέδων πληθωρισμού που παρουσιάζει η Ελλάδα με τους μέσους όρους της Ευρωζώνης. Και όχι μόνο αυτό. Μπροστά στην έκρηξη της ακρίβειας και των καθημερινών ανατιμήσεων που, στο όνομα του «εισαγόμενου πληθωρισμού», επιβάλλονται από το εμποροβιομηχανικό κύκλωμα, οι εργαζόμενοι «απαγορεύεται» να διεκδικούν αυξήσεις! Δεδομένου ότι η άνοδος του πληθωρισμού το 2008 -κατά την Τράπεζα της Ελλάδας - οφείλεται στην αντίστοιχη άνοδο των διεθνών τιμών του πετρελαίου, «η επίπτωσή της στην αγοραστική δύναμη των εισοδημάτων δεν μπορεί να αντισταθμιστεί κατά τρόπο διατηρήσιμο με ονομαστικές μισθολογικές αυξήσεις, εφόσον αυτές θα οδηγούσαν σε ακόμη υψηλότερο πληθωρισμό και σε διάβρωση της αγοραστικής δύναμης των εγχώριων εισοδημάτων, ιδίως των οικονομικά ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων»! Ο Ν. Γκαργκάνας στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε, εξήγησε ότι, λόγω των ατελών συνθηκών ανταγωνισμού, οι επιχειρηματίες μετακυλίουν το σύνολο των αυξήσεων στις τιμές, πάνω στο οποίο προσθέτουν το ανάλογο κέρδος... Επομένως, οι εργαζόμενοι πρέπει να κάτσουν με σταυρωμένα χέρια, γιατί ό,τι και να κάνουν στρέφεται εναντίον τους...

Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Κεντρικής Τράπεζας, ο μέσος πληθωρισμός το 2008 θα διαμορφωθεί στο 4%, γεγονός που σημαίνει - αν λάβουμε υπόψη τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας στον ιδιωτικό και την εισοδηματική πολιτική στο δημόσιο τομέα - απόλυτη μείωση των αποδοχών τους κατά το τρέχον έτος. Οσο για τα επιχειρηματικά κέρδη, κατά την έκθεση δεν έχουν την παραμικρή ευθύνη για την άνοδο του πληθωρισμού. Αναφέρεται συγκεκριμένα: «...Το 2007 ο αποπληθωριστής του ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 2,9%, δηλαδή λιγότερο από ό,τι το κόστος εργασίας (4,2%). Το γεγονός αυτό υποδηλώνει μείωση των περιθωρίων λειτουργικού κέρδους στο σύνολο της οικονομίας»! Τέτοιες αναξιόπιστες διαπιστώσεις, πάντως, ούτε ο ΣΕΒ δεν κάνει...

Παρά ταύτα, εν έτει 2008, η Τράπεζα της Ελλάδας ανακάλυψε ...την ύπαρξη μονοπωλίων. Αναφερόμενη στην ανάγκη μείωσης του πληθωρισμού, εκτός από μέτρα καθήλωσης των μισθών, η έκθεση αναφέρεται και «σε μέτρα εποπτείας της αγοράς για την αποτροπή της αισχροκέρδειας», όπως τα 41 μέτρα του υπουργείου Ανάπτυξης. Προσθέτει όμως ότι «τα μέτρα αυτά αφορούν τα συμπτώματα και όχι τα αίτια του προβλήματος, που συνδέονται με τη διάρθρωση των αγορών». Στις - όχι λίγες - αγορές, συνεχίζει η έκθεση, «όπου ορισμένες επιχειρήσεις κατέχουν δεσπόζουσα θέση, η επιτάχυνση του πληθωρισμού είναι μεγαλύτερη από ό,τι σε εκείνες που λειτουργούν ανταγωνιστικά»! Οταν ρωτήθηκε να γίνει πιο συγκεκριμένος παρέπεμψε στην ανάγκη μελέτης, που θα πρέπει να γίνει από το υπουργείο Οικονομίας. Οι ...αποκαλύψεις έχουν και όρια.

Οι κεντρικοί τραπεζίτες δεν αρέσκονται σε κρατικές παρεμβάσεις αντιμετώπισης ...έκρυθμων καταστάσεων, έστω και αν οι τελευταίες κινούνται σε λογικές φτωχοκομείου, αλλά εναποθέτουν τη λύση των κοινωνικών προβλημάτων στις αγορές. Αναφερόμενη στη φτώχεια που βιώνει το 1/5 των ελληνικών νοικοκυριών, η έκθεση επισημαίνει ότι «η σύσταση του Ταμείου Κοινωνικής Συνοχής ήταν πράγματι μια ενέργεια προς τη σωστή κατεύθυνση», για να προσθέσει όμως ότι «από μόνη της δεν μπορεί να μειώσει δραστικά το ποσοστό της φτώχειας». Η λύση βρίσκεται στις μεταρρυθμίσεις που θα οδηγήσουν σε μείωση του ποσοστού ανεργίας και θα διευκολύνουν την πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Η λύση, δηλαδή, βρίσκεται στην ευελφάλεια (flexicurity), η οποία με τη σειρά της απαιτεί τον εκσυγχρονισμό «της προστασίας απασχόλησης», την ενίσχυση των ενεργητικών πολιτικών, την επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων στην εκπαίδευση και τη δημόσια διοίκηση...

Η Τράπεζα της Ελλάδας, τέλος, ζητά σκληρότερη δημοσιονομική πολιτική με λήψη νέων μέτρων, κυρίως στο σκέλος των δαπανών (δαπάνες μισθών, επιχορηγήσεων), δεδομένου ότι, με τους στόχους που έχει θέσει η κυβέρνηση, το δημόσιο χρέος της χώρας δεν πρόκειται να αποκλιμακωθεί στο 60% του ΑΕΠ το 2015, όπως προβλέπεται από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ... Στη λογική αυτή κινείται και η απαίτηση για πολλές και συνεχείς μεταρρυθμίσεις στο ασφαλιστικό σύστημα, οι οποίες κρίνονται αναγκαίες για να αποφευχθεί η δημοσιονομική κατάρρευση λόγω της γήρανσης του πληθυσμού...

Σε ό,τι αφορά στις εξελίξεις στη διεθνή οικονομία και τη σοβούσα κρίση, η αναφορά της έκθεσης περιορίζεται στην επανάληψη των επισημάνσεων των διεθνών οργανισμών (ΔΝΤ, Παγκόσμια Τράπεζα, κλπ.), καθώς, όπως ομολογεί, με δεδομένη τη ρευστότητα της κατάστασης, κάθε πρόβλεψη εμπεριέχει μεγάλα στοιχεία αβεβαιότητας. Για τη διεθνή οικονομία εστιάζει στις προβλέψεις για υποχώρηση του ρυθμού ανάπτυξης το 2008 στο 3,7% (από 4,9% το 2007), ενώ για την οικονομία της Ευρωζώνης επαναλαμβάνει τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, περί ρυθμού ανάπτυξης μεταξύ 1,3% και 2,1% (2,6% το 2007). Για την Ελλάδα εκτιμά ότι το ΑΕΠ θα αυξηθεί στο 3,6%, και ο μέσος πληθωρισμός θα κυμανθεί στο 4%.