Με καταιγιστικούς ρυθμούς εξελίχθηκε αυτή τη βδομάδα η διεθνής οικονομική κρίση σ' όλα τα μέτωπα. Η αρχή έγινε με τη χρεοκοπία της «Lehman Brothers», της μεγαλύτερης επενδυτικής τράπεζας των ΗΠΑ, η οποία ανακοίνωσε ότι υπό το βάρος των χρεών της (613 δισ. δολάρια) κηρύσσει πτώχευση.

Την ίδια μέρα μια άλλη μεγάλη αμερικανική επενδυτική τράπεζα, η «Merril Lynch», εξαγοράστηκε από την «Bank of America» έναντι του ποσού των 50 δισ. δολαρίων. Και η «Μαύρη Δευτέρα» ολοκληρώθηκε με τη φήμη ότι η μεγαλύτερη αμερικανική ασφαλιστική εταιρεία, η American International Group (AIG), είναι στα πρόθυρα χρεοκοπίας και αναζητά εναγωνίως 40 δισ. δολάρια. Τελικά, η AIG απέφυγε (προς το παρόν) την κατάρρευση με ένα δάνειο ύψους 85 δισ. δολαρίων από την αμερικανική κυβέρνηση.

Οι κεντρικές τράπεζες των ΗΠΑ, της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της Ιαπωνίας, στυλοβάτες του συστήματος, έσπευσαν για μια ακόμη φορά για τη σωτηρία του συστήματος. Μέσα σε δύο μέρες (Δευτέρα και Τρίτη) έριξαν στην αγορά περισσότερα από 200 δισ. δολάρια για να ανακόψουν την επέκταση της κρίσης. Την Τρίτη, το Ινστιτούτο Οικονομικής Πολιτικής των ΗΠΑ γνωστοποίησε ότι 117 αμερικανικές τράπεζες αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο της χρεοκοπίας!

Την περασμένη Πέμπτη και όταν όλα τα μέτρα είχαν αποδειχθεί ατελέσφορα οι μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες του κόσμου - συμπεριλαμβανομένων της Αμερικανικής, της Ευρωπαϊκής, της Αγγλίας και των Καναδά, Ιαπωνίας και Ελβετίας - πραγματοποίησαν νέα συντονισμένη παρέμβαση για τη «βελτίωση της ρευστότητας» των χρηματαγορών με έκτακτη χρηματοδότηση ύψους 180 δισ. δολαρίων.

Την ίδια μέρα, την Πέμπτη, η βρετανική «Lloyd's» ανακοίνωσε την εξαγορά της σκοτσέζικης ΗΒΟS έναντι 22,5 δισ. δολαρίων. Ενώ οι φήμες έφεραν και την άλλη μεγάλη αμερικανική επενδυτική τράπεζα «Morgan Stanley» να εξετάζει το ενδεχόμενο συγχώνευσής της για να αποφύγει τα χειρότερα.

Υπολογίζεται ότι το συνολικό κόστος των σχεδίων «διάσωσης» από την κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ ανέρχεται μέχρι σήμερα σε περίπου 900 δισ. δολάρια.

Σημειώνεται ότι μέχρι το τέλος Αυγούστου παγκοσμίως, οι τράπεζες είχαν καταγράψει ζημίες 500 δισ. δολαρίων από την κατάρρευση της αγοράς ενυπόθηκου δανεισμού, ενώ το τελευταίο έτος έχουν «εξανεμιστεί» 11 τρισ. δολάρια από τις χρηματιστηριακές αγορές...

Και ενώ ο δείκτης της γερμανικής οικονομίας βρίσκεται στην ύφεση και δύο ακόμη οικονομίες, της Βρετανίας και της Ισπανίας, αναμένεται να περιέλθουν στην ίδια κατάσταση μέσα στο επόμενο τρίμηνο. Στην εικόνα αυτή ήρθε να προστεθεί και η είδηση ότι και η οικονομία της Ιταλίας σημείωσε αρνητική ανάπτυξη το προηγούμενο τρίμηνο και βρίσκεται και αυτή στα πρόθυρα της ύφεσης.

Ωστόσο, το ενδιαφέρον εστιάζεται στην οικονομία των ΗΠΑ, όπου τη βδομάδα που μας πέρασε είχαμε: Νέα κάμψη της οικοδομικής δραστηριότητας κατά 6,2% (πρόκειται για το χαμηλότερο σημείο των τελευταίων 17 ετών). Νέα διεύρυνση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών, το οποίο έφτασε στα 183,1 δισ. δολάρια, ή στο 5,1% του ΑΕΠ. Νέα αύξηση του αριθμού των αιτήσεων για επιδόματα ανεργίας. Νέα πτώση του γενικού οικονομικού δείκτη κατά 0,5%.

Πίσω από αυτή τη γενική εικόνα διαφαίνεται η αδυναμία εξεύρεσης λύσης μόνο με κρατικομονοπωλιακές ρυθμίσεις και παρεμβάσεις σε εθνικό επίπεδο. Και ενώ κεφάλαιο, κυβερνήσεις και διεθνείς οργανισμοί υποδεικνύουν την έξοδο από την κρίση με μια νέα γενικευμένη επίθεση κατά της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων, οι ίδιες δυνάμεις αναζητούν διεξόδους και σε διεθνές επίπεδο με μέτρα περιορισμένου και πρόσκαιρου ελέγχου των ροών του κεφαλαίου.