Ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις προσλαμβάνει η κρίση στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα αλλά και γενικότερα μετά και τη χτεσινή αναγγελία για το αίτημα «πτώχευσης» που υπέβαλε το αμερικανικών συμφερόντων μονοπώλιο και μέχρι πρότινος κολοσσός της «Lehman Brothers». Η κατάσταση, για την ώρα τουλάχιστον, δε φαίνεται να «διασώζεται» ούτε από τις απανωτές κρατικομονοπωλιακές ρυθμίσεις, όπως κρατικοποιήσεις, απανωτές «ενέσεις» ρευστότητας από την πλευρά κεντρικών τραπεζών και τα άλλα μέτρα και συμφωνίες, που μοναδικό στόχο έχουν τη διασφάλιση της ...«ομαλής» λειτουργίας στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Σύμφωνα με τα ειδησεογραφικά πρακτορεία, τα περιουσιακά στοιχεία της «Lehman» αποτιμούνταν στο αστρονομικό ύψος των 639 δισ. δολαρίων, ενώ η εξέλιξη αποτελεί τη μεγαλύτερη χρεοκοπία που έχει γίνει ποτέ στις ΗΠΑ. Να σημειωθεί πως κυβερνήσεις και διάφορα κέντρα και οργανισμοί της πλουτοκρατίας αδυνατούν για την ώρα να προσδιορίσουν τη χρονική έκταση και το μέγεθος της κρίσης.

Οι αναταράξεις έχουν τη ρίζα στα χρηματιστηριακά και άλλα παιχνίδια των τραπεζών, σε επενδύσεις και δανειοδοτήσεις ιδιαίτερα προσοδοφόρες για τις ίδιες, αλλά με πολύ μεγάλο ρίσκο, το οποίο στη συνέχεια αποδείχτηκε «μπούμερανγκ». Αυτό έγινε, για παράδειγμα, με τις λογιστικές αποτιμήσεις ακινήτων, χρεογράφων και άλλων περιουσιακών στοιχείων τους. Η μεγάλη «έκθεση» της τράπεζας σε αυτού του είδους τους κινδύνους και η αδυναμία αποτίμησής τους με βάση τις τρέχουσες συνθήκες φαίνεται να αποτελούν τον καθοριστικό παράγοντα για την κήρυξη πτώχευσης και για την άρνηση άλλων τραπεζών να προχωρήσουν στην εξαγορά της.

Το μέγεθος της κερδοσκοπίας που παίχτηκε και με τη «Lehman» αποτυπώνεται ανάγλυφα στα τηλεγραφήματα των διεθνών ειδησεογραφικών πρακτορείων («Ρόιτερς», Γαλλικό, κλπ.), από τα οποία προκύπτει πως υποψήφιοι «μνηστήρες» για την απόκτηση της τέταρτης μεγαλύτερης αμερικανικής τράπεζας ήταν οι τράπεζες «Bank of America» (BofA) και «Barclays» καθώς και το αμερικανικό δημόσιο. Πρώτη ανακοίνωσε την απόφασή της να διακόψει τις διαπραγματεύσεις για την απόκτηση της «Lehman» η τράπεζα «Barclays» για να ακολουθήσει - 3 ώρες αργότερα - ανακοίνωση και της BofA.

Ενδεικτικό, από αυτή την άποψη, είναι και το τηλεγράφημα του «Ρόιτερς», που αναφέρει πως «χτες, οι μαραθώνιες συνομιλίες για την πώληση της "Lehman" έδειξαν ότι δεν οδηγούν πουθενά, καθιστώντας ορατό το ενδεχόμενο πτώχευσης της αμερικανικής τράπεζας. Την ίδια στιγμή, η "Bank of America" ανακοίνωνε αιφνιδιαστικά την εξαγορά της "Merrill Lynch", με την οποία αποφεύχθηκαν τα χειρότερα για την αμερικανική τράπεζα».

Ταυτόχρονα, ο κύκλος της κρίσης ανοίγει νέο μεγάλο κύκλο συγχωνεύσεων και εξαγορών. Χτες έγινε γνωστό ότι η «Bank of America» θα προχωρήσει σε εξαγορά της παραπαίουσας «Merrill Lynch» με τίμημα στα 50 δισ. δολάρια, ποσό που είναι στο 70% της χρηματιστηριακής τιμής του Γενάρη 2008...

Επίσης, ο μεγάλος ασφαλιστικός όμιλος των ΗΠΑ «American International Group» (AIG) αναζητά από την κεντρική τράπεζα (FED) δάνειο ύψους 40 δισ. δολαρίων προκειμένου να αποφύγει τα χειρότερα.

• Μετά τους κλυδωνισμούς, που προκάλεσε η χρεοκοπία της «Lehman» τόσο στην αμερικανική όσο και στην παγκόσμια οικονομία, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δήλωσε: «Θα πρέπει να είμαστε σε πολύ υψηλή επαγρύπνηση, θα πρέπει να είμαστε μονίμως σε επαγρύπνηση. Πρόκειται για μια συνεχιζόμενη διόρθωση, με φάσεις πολύ έντονων διακυμάνσεων».

Το μονοπώλιο «Lehman Brothers» ήδη από την περασμένη δεκαετία μέχρι και σήμερα είχε έντονη επιχειρηματική δραστηριότητα και μέσα στη χώρα καταφέρνοντας να αποσπάσει τεράστια ποσά από τη διαχείριση του δημόσιου χρέους της χώρας, από το χρηματιστήριο αλλά και από διάφορες «μπίζνες» που έπαιρνε από τις κυβερνήσεις του δικομματισμού. Μάλιστα, κατέχει «επίζηλη» θέση στη λίστα με τους «πρωτογενείς διαπραγματευτές κρατικών ομολόγων», ανάμεσα δηλαδή στις τράπεζες που αγοράζουν πρώτο χέρι τα κρατικά ομόλογα.

Σύμφωνα με αναφορές και εκτιμήσεις ντόπιων τραπεζιτών η «Lehman» συνήθιζε άμεσα να μεταπουλάει σε τρίτους τα κρατικά ομόλογα -εννοείται με το ανάλογο κέρδος - και σε αυτό το πλαίσιο δε φαίνεται να έχει σήμερα σημαντικό ύψος.

Σε εξέλιξη βρίσκονται και συσκέψεις τραπεζιτών με την ηγεσία και της Τράπεζας της Ελλάδας σε μια προσπάθεια αποτίμησης των «κινδύνων» που τυχόν διατρέχει το ντόπιο τραπεζικό σύστημα. Σύμφωνα με ορισμένες αναφορές η Αγροτική Τράπεζα (ΑΤΕ) είχε προχωρήσει στο παρελθόν σε αγορές της «πραμάτειας» που πλασάριζε η «Lehman», που όμως είναι ήδη καταγραμμένες στους δημοσιευμένους ισολογισμούς τους. Σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη ήταν περιορισμένες και δεν πρόκειται να έχουν άλλες παρενέργειες. Στο παρελθόν τραπεζική πραμάτεια «υψηλού ρίσκου» είχε αγοράσει και το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο.

• Στην κατρακύλα σε όλα τα χρηματιστήρια συμπορεύτηκε και το χρηματιστήριο της Αθήνας. Η χτεσινή συνεδρίαση έκλεισε με πτώση 3,78%, φτάνοντας στις 2.993 μονάδες. Ο δείκτης των τραπεζών υποχώρησε 4,93%.