Την 1η Απρίλη, οι Ηνωμένες Πολιτείες ανακοίνωσαν την επανασύσταση του 4ου Στόλου, ενός Στόλου που συστήθηκε κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, ώστε να αντιμετωπίζει τις επιθέσεις των γερμανικών υποβρυχίων στα κομβόι των εμπορικών πλοίων στο νότιο Ατλαντικό. Κρίθηκε μη αναγκαίος με το πέρας του πολέμου και διαλύθηκε το 1950. 48 χρόνια μετά, ο 4ος Στόλος από την 1η Ιούλη πλέει ξανά στα νερά της Καραϊβικής και της Λατινικής Αμερικής.

Ποιες ήταν οι προθέσεις των ΗΠΑ, που οδήγησαν στην επαναδημιουργία του 4ου Στόλου; Επισήμως, κατά το Πεντάγωνο, στόχος της επανενεργοποίησης του Στόλου είναι «η διεξαγωγή πληθώρας διαφορετικών αποστολών, περιλαμβανομένου ενός φάσματος επιχειρήσεων όταν οι εξελίξεις είναι διαφορετικές από τις προβλεπόμενες, κατά της τρομοκρατίας και του λαθρεμπορίου των ναρκωτικών και ενέργειες συνεργασίας για την ασφάλεια του θεάτρου των επιχειρήσεων», όπως αναφέρεται στην επίσημη ιστοσελίδα του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού www.navy.mil.

Επικεφαλής του Στόλου ορίστηκε ο υποναύαρχος Τζόζεφ Ντ. Κέρναν, μέχρι πρότινος επιχειρησιακός διοικητής των ειδικών δυνάμεων του Ναυτικού (Seals). Εδρα του θα είναι το Μέιφορτ της Φλόριντα, ενώ θα εποπτεύει περίπου 30 χώρες, καλύπτοντας 15,6 εκατομμύρια τετραγωνικά μίλια στα ύδατα γύρω από την Κεντρική και τη Νότια Αμερική, την Καραϊβική και τις δώδεκα νησιωτικές της χώρες, το Μεξικό, έως και τις ευρωπαϊκές ακτές και τα χωρικά ύδατα στον Ατλαντικό. Επισήμως, μέχρι στιγμής, η σύνθεση του 4ου Στόλου δεν έχει ολοκληρωθεί, τόσο όσον αφορά τον εξοπλισμό και τον αριθμό των πολεμικών πλοίων, καθώς και όσον αφορά τον τελικό αριθμό του προσωπικού με το οποίο θα επανδρωθεί. Κατά τις διαθέσιμες πληροφορίες, όταν ολοκληρωθεί στο αμέσως προσεχές διάστημα, θα περιλαμβάνει αρκετά αεροπλανοφόρα και υποβρύχια και η τελική δύναμή του θα είναι ανάλογη με αυτήν του Πέμπτου Στόλου που έχει αναπτυχθεί στην περιοχή του Περσικού Κόλπου και του Εκτου, που είναι στη Μεσόγειο.

«Η επαναδημιουργία του 4ου Στόλου θα στείλει ένα μήνυμα σε όλη την περιοχή, όχι μόνο στη Βενεζουέλα», δήλωσε ο αντιναύαρχος Τζέιμς Στίβενσον, επικεφαλής των ναυτικών δυνάμεων του Νότιου Στρατηγείου των ΗΠΑ, σύμφωνα με το ηλεκτρονικό ειδησεογραφικό δίκτυο AHN. Βασικό του αντικείμενο είναι να προωθήσει περαιτέρω την «ασφάλεια και τη σταθερότητα» στην περιοχή κατά τον Στίβενσον, ενώ ο Στόλος «θα προσδώσει περισσότερο κύρος και οπωσδήποτε θα αυξήσει τις δυνατότητές μας να επιτύχουμε τους στόχους μας».

Η ουσία αυτής της απόφασης είναι να προσδώσει μεγαλύτερο ρόλο στο αμερικανικό ναυτικό, σε μία περιοχή όπου πλέον οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ μόνον αποδεκτές δεν είναι. Δεδομένης της παντελούς απουσίας οιουδήποτε κινδύνου στον τομέα της ασφάλειας για τις ΗΠΑ στην περιοχή της Λατινικής Αμερικής, η ανασύσταση του 4ου Στόλου έχει πολύ ισχυρή συμβολική σημασία και υποδηλώνει την επιστροφή στη «διπλωματία» των όπλων. «Αν κάποτε υπήρξε μια εποχή ηγεμονίας των ΗΠΑ στη Λατινική Αμερική, αυτή έχει λήξει», τόνιζε πρόσφατη έκθεση του Council on Foreign Relations (CFR), προσθέτοντας ότι «δεν είναι στο χέρι της Ουάσιγκτον ούτε να χάσει τη Λατινική Αμερική ούτε να τη σώσει. Το μέλλον της Λατινικής Αμερικής βρίσκεται σε μεγάλο βαθμό στα χέρια των ίδιων των Λατινοαμερικάνων, το πρόβλημα είναι ότι το πολιτικό πλαίσιο στην Ουάσιγκτον δεν έχει αλλάξει αρκετά για να ανταποκριθεί σε αυτή τη νέα πραγματικότητα». Καθώς φαίνεται, η Ουάσιγκτον επιχειρεί να ανταποκριθεί στη νέα πραγματικότητα, επιδιώκοντας τη διατήρηση ή την επιβολή της απόλυτης στρατιωτικής κυριαρχίας της επί όλης της περιοχής και ειδικά επί των χωρών των οποίων οι κυβερνήσεις θεωρούνται «εχθρικές» και έχουν στρατηγική σημασία εξαιτίας της θέσης ή των ενεργειακών τους αποθεμάτων, όπως της Κούβας, της Βενεζουέλας, της Βολιβίας και ενδεχομένως και άλλων.

Εξάλλου, αν και τα σχέδια ανασύστασης του 4ου Στόλου προφανώς έχουν εκπονηθεί καιρό πριν, η χρονική συγκυρία της ανακοίνωσής τους έχει τη δική της ειδική σημασία. Εγινε ακριβώς ένα μήνα μετά την εισβολή και επιχείρηση των Ενόπλων Δυνάμεων της Κολομβίας στην περιοχή Σουκούμπιος του Εκουαδόρ, που είχε ως αποτέλεσμα τη δολοφονία του ηγετικού στελέχους των Επαναστατικών Ενόπλων Δυνάμεων της Κολομβίας (FARC) Ραούλ Ρέγιες, 19 ακόμη ανταρτών, ενός πολίτη του Εκουαδόρ και 4 Μεξικανών φοιτητών, όπως επισήμανε, σε άρθρο του στις αρχές Μάη στην εφημερίδα «Γκράνμα», ο Φιντέλ Κάστρο. «Ακόμη χειρότερα», πρόσθετε ο Φιντέλ Κάστρο, η ανασύσταση του Στόλου «έρχεται σε μία στιγμή που αυξάνεται η ομόθυμη αντίθεση ενάντια στα σχέδια της διάλυσης της Βολιβίας που προωθεί η Ουάσιγκτον».

Οι εξελίξεις το τελευταίο χρονικό διάστημα στη Βολιβία, με την αιματηρή κλιμάκωση των ενεργειών της ολιγαρχίας, που ενορχηστρώθηκαν από τον Αμερικανό πρέσβη Φίλιπ Γκόλντμπεργκ, ο οποίος τελικά απελάθηκε, και την απόπειρα εκδήλωσης πραξικοπήματος κατά του Προέδρου της Βενεζουέλας Ούγο Τσάβες επιβεβαιώνουν δραματικά τις επισημάνσεις του Φιντέλ Κάστρο.

Μάλιστα, η επαναδημιουργία του 4ου Στόλου αποκτά ακόμη μεγαλύτερο βάρος, καθώς πρόκειται για το «βαρύ πυροβολικό» των τελευταίων επιθετικών ενεργειών της Ουάσιγκτον, που επιχειρούν τη στρατιωτικοποίηση της περιοχής, προκειμένου να υπερασπιστούν τα συμφέροντά τους στο θεωρούμενο «φέουδό τους».

Κινήσεις στρατιωτικοποίησης, που περιλαμβάνουν το τελευταίο χρονικό διάστημα: Α) Την «Πρωτοβουλία της Μερίδα» για το Μεξικό και την Κεντρική Αμερική. «Σχέδιο Μεξικό» για την καταπολέμηση των ναρκωτικών και της βίας. Ανάλογου περιεχομένου με το «Σχέδιο Κολομβία», που ήδη έχει μετατρέψει το Μεξικό σε «πεδίο βολής», με μάχες μεταξύ των στρατιωτικών και των αστυνομικών και των καρτέλ των ναρκωτικών. Β) Μονάδες των ειδικών δυνάμεων και πεζοναυτών στο Αγιακούτσο του Περού, υποτίθεται, για την «οικοδόμηση καναλιών υδροδότησης και σχολικών τάξεων». Εντούτοις, σύμφωνα με δηλώσεις του υπουργού Αμυνας Αντέρο Φλόρες Αράος στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Αντίνα, «τα αμερικανικά στρατεύματα μπορεί να φέρουν οπλισμό για την προστασία τους από τις ένοπλες ομάδες που δρουν στην περιοχή»! Παράλληλα, σύμφωνα με ανακοίνωση του Νότιου Στρατηγείου, στο πλαίσιο «ανθρωπιστικής πρωτοβουλίας», στις 31 Αυγούστου, στάλθηκε ομάδα «γιατρών της πολεμικής αεροπορίας για να παρέχει βοήθεια στους μη προνομιούχους». Κατά τις καταγγελίες των κομμάτων της αντιπολίτευσης και πληθώρας οργανώσεων, περίπου 1.000 Αμερικανοί στρατιώτες ήδη βρίσκονται στην περιοχή του Αγιακούτσο. Γ) Πιθανή μετεγκατάσταση της βάσης της Μάντα στο Εκουαδόρ στη Λα Γκουαχίρα σε κολομβιανό έδαφος, στα σύνορα με τη Βενεζουέλα. Πρόκειται για «αναγκαστική μετεγκατάσταση», καθώς η κυβέρνηση του Προέδρου Ραφαέλ Κορέα δεν ανανέωσε τη χρήση της και ήδη ειδοποίησε την αμερικανική κυβέρνηση για την απομάκρυνση των δυνάμεων εντός του χρονικού ορίου που ορίζει η 10ετής συμφωνία χρήσης, δηλαδή το Νοέμβρη του 2009. Δ) Εσπευσμένη ένταξη, σε «αντίποινα» για τις απελάσεις, της Βολιβίας και της Βενεζουέλας στη «μαύρη λίστα» του Στέιτ Ντιπάρτμεντ των χωρών που δεν πατάσσουν το λαθρεμπόριο ναρκωτικών - προφανής προσπάθεια της Ουάσιγκτον να εντάξει τις δύο αυτές χώρες - όπως έπραξαν πριν με τους FARC - σε έναν «άξονα που συνιστά κίνδυνο για την ασφάλεια» και να νομιμοποιήσουν μία πιθανή επέμβαση. Ακριβώς γι' αυτό, ο 4ος Στόλος μπορεί να αποτελέσει τεράστια και πολύ αποτελεσματική πλωτή βάση.

Μια ακόμα σημαντικότερη διάσταση στην κρίση στη Λατινική Αμερική αποτελεί η επανενεργοποίηση της Μόσχας, στο διπλωματικό και στο στρατιωτικό πεδίο, στην περιοχή (συμφωνία στρατιωτικής συνεργασίας με τη Βενεζουέλα, επαφές με την κυβέρνηση της Βολιβίας, αεροναυτικά γυμνάσια με συμμετοχή στρατηγικών βομβαρδιστικών TU160 στην ανατολική ακτή της Νοτίου Αμερικής κ.λπ.), εν μέσω της νέας ραγδαίας επιδείνωσης των ρωσοαμερικανικών σχέσεων.