Η συγκέντρωση και η οργάνωση πληροφοριών σχετικά μ' έναν πληθυσμό είναι από μόνη της εργαλείο άσκησης εξουσίας επί αυτού του πληθυσμού. Αυτό υποστήριζε ο Γάλλος φιλόσοφος Μισέλ Φουκώ, μεταξύ πολλών άλλων, λίγα χρόνια νωρίτερα. Σήμερα, οι συμπατριώτες του έχουν θυμηθεί πολλάκις την άποψη αυτή, καθώς βρίσκονται αντιμέτωποι με την κατά Σαρκοζί «Μεγάλη Αδελφή» ή, αλλιώς, την ηλεκτρονική βάση συγκέντρωσης προσωπικών δεδομένων EDVIGE.

Η EDVIGE (θηλυκό στα γαλλικά) δεν είναι παρά το ακρωνύμιο του ...τίτλου Exploitation Documentaire et Valorisation de l' Information Gnrale ή αλλιώς, σε ελεύθερη μετάφραση, Επεξεργασία Τεκμηρίων και Αξιοποίηση Γενικών Πληροφοριών. Πρόκειται για μια ηλεκτρονική βάση δεδομένων, όπου θα συγκεντρώνονται και θα αναλύονται στοιχεία «για άτομα από 13 ετών και άνω, που δραστηριοποιούνται στην πολιτική, στα συνδικάτα, σε ακτιβιστικές οργανώσεις, στις επιχειρήσεις, στον καλλιτεχνικό και πνευματικό κόσμο, σε θρησκευτικά ιδρύματα ή για άτομα που εκτιμάται ότι μπορεί να απειλήσουν ή να έρθουν σε ρήξη με τη δημόσια τάξη και ασφάλεια».

Σύμφωνα με επίσημα χείλη, σε αυτή τη βάση δεδομένων, θα συγκεντρώνονται πληροφορίες, σχετικά με τις διευθύνσεις, τα τηλέφωνα, τις ηλεκτρονικές διευθύνσεις, τις πινακίδες αυτοκινήτων, τα φορολογικά στοιχεία, την οικονομική κατάσταση, την επαγγελματική κατάσταση και πορεία, την οικογενειακή κατάσταση, την κατάσταση της υγείας, τη φυσική εμφάνιση, τα χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς όλων όσοι συγκαταλέγονται στις προαναφερόμενες κατηγορίες. Θα συλλέγονται, όμως, και στοιχεία για όλους όσοι έχουν ή είχαν κάποιου είδους σχέση, όποια και αν ήταν αυτή, μαζί τους, δηλαδή και για όλο τον κοινωνικό τους περίγυρο.

Η δημιουργία της EDVIGE δρομολογήθηκε με προεδρικό διάταγμα στα τέλη του περασμένου Ιούνη και δημοσιεύτηκε εν ριπή οφθαλμού στην εφημερίδα της κυβερνήσεως την 1η Ιούλη. Ολα έγιναν με άκρα μυστικότητα και ουδείς θα είχε αντιληφθεί το παραμικρό, αφού ήταν και περίοδος διακοπών για τη Γαλλία, αν δεν «έσπαγε τη σιωπή» η ανεξάρτητη Εθνική Επιτροπή για τις Τεχνολογικές Πληροφορίες και την Ελευθερία, μια επιτροπή διαφύλαξης των προσωπικών δεδομένων των πολιτών (CNIL).

Μετά τις πρώτες αντιδράσεις ανεξάρτητων επιτροπών, οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συνδικάτων (από δικαστικούς μέχρι δικηγόρους και εργάτες), που κατέθεσαν τουλάχιστον 15 προσφυγές στο Συμβούλιο του Κράτους, η κυβέρνηση Φιγιόν και η Προεδρία Σαρκοζί δεήσανε να απαντήσουν για να ...διευκρινίσουν ότι η EDVIGE δεν είναι τίποτε περισσότερο από μία αναβαθμισμένη βάση συγκέντρωσης δεδομένων, που κρίθηκε αναγκαία μετά τη συγχώνευση όλων των μυστικών υπηρεσιών της χώρας. Συγκεκριμένα, η Υπηρεσία Γενικών Πληροφοριών (Renseignements Gnraux - RG), δηλαδή η μυστική αστυνομία που υπό διάφορες επωνυμίες λειτουργεί σαν τα μάτια και τα αυτιά του κράτους από την εποχή του Ναπολέοντα, και η Υπηρεσία Αντικατασκοπίας και Αντιτρομοκρατίας (Departement du Surveillance du Territoire - DST), που είναι κάτι ανάλογο με τη βρετανική Μ15, συγχωνεύτηκαν σε μια υπερ-υπηρεσία υπό τον τίτλο πλέον Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών Πληροφοριών (Direction Centrale du Renseignement Intrieur - DCRI).

Σύμφωνα με τη γαλλική κυβέρνηση, η EDVIGE δεν είναι τίποτε περισσότερο από την αναβάθμιση της ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων που διέθετε από το 1981, οπότε και δημιουργήθηκε, με εντολή του σοσιαλιστή Προέδρου Φρανσουά Μιτεράν, η Υπηρεσία Γενικών Πληροφοριών (RG), στην οποία αποθηκεύτηκαν σε ηλεκτρονική μορφή οι φάκελοι όσων ...υπόπτων παρακολουθούνταν, για ποικίλους λόγους, μέχρι εκείνη τη στιγμή. Μάλιστα, στους νυν φωνασκούντες Σοσιαλιστές (οι οποίοι ναι μεν ζητούν την κατάργηση της EDVIGE, αλλά συμβιβάζονται και με τη λήψη μέτρων για την ...ορθή χρήση της), η Προεδρία Σαρκοζί έσπευσε να θυμίσει ότι η μεγάλη «άνθηση» των παρακολουθήσεων (κατ' αρχάς τηλεφωνικών, αλλά και μέσα σε καφέ, εστιατόρια, πανεπιστήμια, δημόσιες υπηρεσίες, συνδικάτα κλπ.) από την Υπηρεσία Γενικών Πληροφοριών καταγράφηκε στα χρόνια της Προεδρίας Μιτεράν, ο οποίος δεν έχασε την ευκαιρία να δώσει εντολές «παρακολούθησης» και για πρόσωπα του καλλιτεχνικού χώρου, ιδιαίτερα γυναίκες, για καθαρά προσωπικούς λόγους, με πιο γνωστή την περίπτωση της ηθοποιού Καρόλ Μπουκέ, στην οποία ο πρώην Πρόεδρος είχε ιδιαίτερη προτίμηση.

Και τότε, το 1981, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συνδικάτα, πολιτικές παρατάξεις, αλλά και οι ενώσεις δικηγόρων και δικαστών είχαν προσπαθήσει να ανατρέψουν τα σχέδια Μιτεράν, αλλά δεν τα κατάφεραν. Σήμερα, υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 20 εκατομμύρια Γάλλοι είναι ηλεκτρονικά «φακελωμένοι», δηλαδή περίπου το 1/3 του συνολικού πληθυσμού. Και όπως χαρακτηριστικά επισήμαινε η Ενωση Δικηγόρων, μπορεί κανείς να φανταστεί πόσοι άλλοι Γάλλοι είναι οι πληροφοριοδότες των πρακτόρων της Υπηρεσίας Γενικών Πληροφοριών: δηλαδή οι μισοί περίπου Γάλλοι παρακολουθούν, στον έναν ή στον άλλο βαθμό, τους άλλους μισούς!

Για τους επικριτές της EDVIGE, το ζήτημα δεν είναι απλώς τυπικό. Πρόκειται, όπως υποστηρίζουν, για μείζονος σημασία θέμα, καθώς στην αναβαθμισμένη βάση δεδομένων θα καταγράφεται η παραμικρή λεπτομέρεια για τη ζωή, την προσωπικότητα, τις απόψεις, τις δραστηριότητες, την υγεία (με έμφαση, όπως διέρρευσε, στους φορείς του ιού HIV!), ακόμη και τις σεξουαλικές προτιμήσεις των υπό παρακολούθηση πολιτών, συνοδευόμενες και από οπτικό ή ακουστικό υλικό!

«Δεν είναι απλά αντιδημοκρατικό. Είναι εντελώς τρομακτικό. Το προεδρικό διάταγμα δημιουργίας της EDVIGE, εκτός των άλλων, δε θέτει κανένα όριο στο πώς θα χρησιμοποιηθούν και από ποιον όλα αυτά τα στοιχεία. Αφήνει στην κρίση κάθε Προέδρου την αξιοποίησή τους, ενώ ο κάθε υπάλληλος των υπηρεσιών αυτών θα έχει πρόσβαση, άνευ ορίων, στη ζωή των πολιτών και θα μπορεί να εκμεταλλευτεί τις πληροφορίες αυτές κατά το δοκούν. Μιλάμε για μια τεράστια ηλεκτρονική Βαστίλλη όπου θα εγκλειστούμε όλοι», έγραφε οργισμένα στην εφημερίδα «Le Monde» ο Μισέλ Πεζέ, δικηγόρος και πρώην μέλος της CNIL.

«Εξηγήσεις» για την EDVIGE ζήτησε και η Λορέν Παριζό, πρόεδρος της Ενωσης Εργοδοτών (MEDEF), καθώς μεταξύ των «στόχων» του συστήματος παρακολούθησης αναφέρεται και η κατηγορία των επιχειρηματιών. Η θύελλα των αντιδράσεων, από τις οποίες κλυδωνίστηκε και το υπουργικό συμβούλιο, αφού ο υπουργός Αμυνας Ερβέ Μορέν, αμφισβήτησε την αναγκαιότητα ύπαρξης μιας τόσο εκτεταμένης βάσης συγκέντρωσης προσωπικών δεδομένων, και η υπουργός Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Ράμα Γιάντε, αναγνώρισε ότι «υπάρχουν πολλά σημεία που πρέπει να αποσαφηνιστούν», οδήγησε σ' ένα προσωρινό «πάγωμα» τα σχέδια της κυβέρνησης.

Ο Νικολά Σαρκοζί έδωσε εντολή στην υπουργό Εσωτερικών, Μισέλ Αγιό - Μαρί, να «διασαφηνιστεί» ο σκοπός της EDVIGE και να δοθούν ...«εγγυήσεις για την ορθή και περιορισμένη χρήση των στοιχείων, όποτε είναι απολύτως απαραίτητο για την ασφάλεια της χώρας». Η Αγιό - Μαρί, δε, έσπευσε να τονίσει ότι όσον αφορά στους ανήλικους, τα προσωπικά τους δεδομένα θα σβήνονται, εφόσον δεν υπάρχει περαιτέρω λόγος παρακολούθησής τους, μετά από μερικά χρόνια.

Στην προσπάθεια κατευνασμού συμμετείχε και ο πρωθυπουργός Φιγιόν, διαβεβαιώνοντας, μόλις πριν λίγα 24ωρα, ότι εκπονούνται, ήδη, «αυστηροί όροι, με βάση τους οποίους τα μέλη των δυνάμεων ασφαλείας θα χρησιμοποιούν το ηλεκτρονικό σύστημα δεδομένων». Ο Φιγιόν συμπλήρωνε ότι «τελικά» θα συγκεντρωθούν στοιχεία μόνο για όσους «αποτελούν απειλή για την ανθρώπινη ζωή και την ιδιοκτησία» (όροι, που, όπως είναι αντιληπτό, ερμηνεύονται κατά το δοκούν) και ότι δε θα συλλέγονται πληροφορίες για την υγεία και τις σεξουαλικές προτιμήσεις των ...υπόπτων.

Πάντως, η κυβέρνηση Σαρκοζί δε σκοπεύει να υπαναχωρήσει από το σχέδιό της. Πόσο μάλλον, που την ίδια περίοδο που εκδόθηκε το προεδρικό διάταγμα για την EDVIGE, εκδόθηκε ένα ακόμη για τη δημιουργία μίας ακόμη βάσης δεδομένων, της CRISTINA(Centralisation du Renseignement Intrieur pour la Scurit du Territoire et les Intrts Nationaux - Συγκέντρωση Πληροφοριών Εσωτερικού για την Εδαφική Ασφάλεια και τα Εθνικά Συμφέροντα).

Μόνο που για τη συγκεκριμένη ηλεκτρονική βάση, δε γνωρίζει τίποτε ούτε η ανεξάρτητη Εθνική Επιτροπή για τις Πληροφορίες Τεχνολογίας και την Ελευθερία (CNIL), καθώς υπάχθηκε στο άρθρο 26, παράγραφος 3 του γαλλικού συντάγματος περί προστασίας των πληροφοριών που σχετίζονται με το εθνικό συμφέρον. Η υπουργός Εσωτερικών Αγιό - Μαρί αρκέστηκε να χαρακτηρίσει την CRISTINA «καρδιά» του αντιτρομοκρατικού συστήματος προστασίας της Γαλλίας.

Από την άλλη, δε φαίνεται πιθανό να υποχωρήσουν και οι αντιδράσεις. Οπως χαρακτηριστικά έγραφε η εφημερίδα «Le Monde», η δημιουργία της EDVIGE αποτέλεσε την πρώτη φορά που τεράστιος αριθμός Γάλλων πολιτών κινητοποιήθηκε ενάντια στη λήψη υποτιθέμενων πρόσθετων μέτρων ασφαλείας, κάτι που γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα από την 11η Σεπτέμβρη του 2001 στη χώρα. Μέτρα, που, επί της ουσίας, καταργούν κάθε έννοια δικαιώματος του πολίτη, της ελευθερίας, πολιτικής ή συνδικαλιστικής ή οποιασδήποτε άλλης, και φυσικά ουδεμία σχέση έχουν με την «εθνική ασφάλεια» και την «τρομοκρατία», αλλά μάλλον με την ασφάλεια των θεμελίων του καπιταλιστικού συστήματος.