Κυριακή 2 Νοέμβρη 2008
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 7
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΙΚΙΛΗΣ ΥΛΗΣ - ΕΠΙΣΤΗΜΗ
Οψεις του ηλιακού συστήματος

Το Γενάρη του 2007, η μήκους 1,5 εκατομμυρίου χιλιομέτρων ουρά αερίων και σκόνης του κομήτη C/2006 P1, προκάλεσε το θαυμασμό όσων ανθρώπων κατοικούν σε περιοχές με χαμηλή φωτορύπανση. Καθώς ο κομήτης πλησίαζε στη Γη, οι πάγοι και τα υγροποιημένα αέρια που περιείχε άρχισαν να εξατμίζονται, παρασύροντας και σκόνη, μεγαλώνοντας έτσι την ουρά του. Τώρα ο κομήτης βρίσκεται στις απομακρυσμένες περιοχές του ηλιακού συστήματος και είναι δύσκολο να εντοπιστεί ακόμα και με μεγάλα τηλεσκόπια
Το Γενάρη του 2007, η μήκους 1,5 εκατομμυρίου χιλιομέτρων ουρά αερίων και σκόνης του κομήτη C/2006 P1, προκάλεσε το θαυμασμό όσων ανθρώπων κατοικούν σε περιοχές με χαμηλή φωτορύπανση. Καθώς ο κομήτης πλησίαζε στη Γη, οι πάγοι και τα υγροποιημένα αέρια που περιείχε άρχισαν να εξατμίζονται, παρασύροντας και σκόνη, μεγαλώνοντας έτσι την ουρά του. Τώρα ο κομήτης βρίσκεται στις απομακρυσμένες περιοχές του ηλιακού συστήματος και είναι δύσκολο να εντοπιστεί ακόμα και με μεγάλα τηλεσκόπια
Η περιγραφή του ηλιακού μας συστήματος ως το πλανητικό σύστημα γύρω από τον αστέρα Ηλιο, που αποτελείται από 9 πλανήτες, με τρίτο (ξεκινώντας από μέσα) τη Γη, εδώ και χρόνια έπαψε να είναι επαρκής. Οσο η Αστρονομία προχωρά και ανακαλύπτει νέα ασυνήθιστα ουράνια σώματα που επίσης περιφέρονται γύρω από τον Ηλιο, η εικόνα γίνεται πιο πολύπλοκη και οι χαρακτηρισμοί των ουράνιων σωμάτων αποκτούν διαφοροποιημένες έννοιες.

Οι εννιά πλανήτες δεν είναι πια εννιά, αλλά οχτώ (Ερμής, Αφροδίτη, Γη, Αρης, Δίας, Κρόνος, Ουρανός, Ποσειδώνας), με τη διαφορά ότι προστέθηκαν άλλοι πέντε νάνοι πλανήτες. Τρεις απ' αυτούς ανακαλύφθηκαν τα τελευταία χρόνια, ενώ οι υπόλοιποι είναι παλιότεροι γνώριμοι: Ο πρώην πλανήτης Πλούτωνας και ο πρώην αστεροειδής Δήμητρα. Ολοι οι νέοι νάνοι πλανήτες κινούνται σε τροχιές πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα. Ομως, τουλάχιστον άλλοι τόσοι πλανητοειδείς, που ακόμα δεν μπορούν να κατηγοριοποιηθούν με βεβαιότητα, βρέθηκε ότι κινούνται σε τροχιές πολύ πιο μακριά από του Ποσειδώνα και του Πλούτωνα.

Η ζώνη των αστεροειδών δεν είναι η μόνη περιοχή του ηλιακού συστήματος, όπου κινούνται μικροσκοπικά ουράνια σώματα. Η ζώνη Κούιπερ που βρίσκεται πέρα από την τροχιά του Πλούτωνα περιέχει εκατομμύρια, αν όχι δισεκατομμύρια, κομμάτια και συσσωματώματα βράχων και πάγων, διάφορων διαστάσεων. Ο εντοπισμός τους με τηλεσκόπιο είναι εξαιρετικά δύσκολος έως αδύνατος. Αδύνατος χωρίς αμφιβολία είναι και ο εντοπισμός των μικροσκοπικών σωμάτων που απαρτίζουν το νέφος Οορτ.

Το νέφος Οορτ είναι ένα τεράστιο σφαιρικό νέφος με διάμετρο 9 τρισεκατομμυρίων χιλιομέτρων, που περιβάλλει το ηλιακό σύστημα και περιέχει τρισεκατομμύρια συσσωματώματα σκόνης, πάγου και αερίων, φτιαγμένα από το ίδιο υλικό από το οποίο σχηματίστηκαν και οι πλανήτες. Οταν κάποια από τα συσσωματώματα εκτινάσσονται προς το εσωτερικό του ηλιακού συστήματος, γίνονται κομήτες.

Ενας κρατήρας διαμέτρου 9 χιλιομέτρων κυριαρχεί στον παράξενο δορυφόρο Φόβο του Αρη. Οι φωτεινές γραμμές στα τοιχώματα του κρατήρα αποδεικνύουν ότι ακόμα και η ελάχιστη βαρύτητα του φεγγαριού αυτού είναι αρκετή για να προκαλέσει την κατάρρευση των πιο σαθρών υλικών. Οι γαλαζωπές περιοχές κοντά στα χείλη του κρατήρα έχουν εκτεθεί πιο πρόσφατα
Ενας κρατήρας διαμέτρου 9 χιλιομέτρων κυριαρχεί στον παράξενο δορυφόρο Φόβο του Αρη. Οι φωτεινές γραμμές στα τοιχώματα του κρατήρα αποδεικνύουν ότι ακόμα και η ελάχιστη βαρύτητα του φεγγαριού αυτού είναι αρκετή για να προκαλέσει την κατάρρευση των πιο σαθρών υλικών. Οι γαλαζωπές περιοχές κοντά στα χείλη του κρατήρα έχουν εκτεθεί πιο πρόσφατα
Χωρίς να έχουμε επισκεφθεί κανένα άλλο ουράνιο σώμα πέρα από τη Σελήνη, γνωρίζουμε πολλές λεπτομέρειες και έχουμε λεπτομερείς φωτογραφίες για δεκάδες από τους συνοδούς του Ηλιου στο συνεχές ταξίδι του γύρω από το κέντρο του Γαλαξία και μαζί μ' αυτόν μέσα στο διαγαλαξιακό χώρο. Οι μηχανές - απεσταλμένοι του ανθρώπου στα άκρα του ηλιακού συστήματος συνεχίζουν να στέλνουν πληροφορίες που κινούν την περιέργεια, εικόνες που μαγνητίζουν.


Κάτω από την επίδραση των ισχυρών παλιρροϊκών δυνάμεων που ασκεί ο Δίας, ανεβοκατεβάζοντας το έδαφός της καθημερινά κατά 100 μέτρα, η Ιώ, ο μικρός εσωτερικός δορυφόρος του γίγαντα πλανήτη, είναι ένα ηφαιστειακό καζάνι. Η ηφαιστειακή δραστηριότητα πλημμυρίζει την επιφάνεια με λιωμένο θειάφι και άλλα υλικά, αλλάζοντας συνεχώς την όψη της
Κάτω από την επίδραση των ισχυρών παλιρροϊκών δυνάμεων που ασκεί ο Δίας, ανεβοκατεβάζοντας το έδαφός της καθημερινά κατά 100 μέτρα, η Ιώ, ο μικρός εσωτερικός δορυφόρος του γίγαντα πλανήτη, είναι ένα ηφαιστειακό καζάνι. Η ηφαιστειακή δραστηριότητα πλημμυρίζει την επιφάνεια με λιωμένο θειάφι και άλλα υλικά, αλλάζοντας συνεχώς την όψη της

Ο κρατήρας Τζέζερο στον Αρη ήταν κάποτε μια μεγάλη λίμνη. Από το σχηματισμό του πλανήτη πριν από 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια και μέχρι 3,8 δισεκατομμύρια χρόνια, το νερό ήταν άφθονο. Τα αρειανά ποτάμια, που εξαφανίστηκαν προ πολλού, παρέσυραν προς τη λίμνη πηλό και σαθρά υλικά σχηματίζοντας ένα δέλτα. Τα υλικά αυτά εμφανίζονται στην επεξεργασμένη σε υπολογιστή φωτογραφία με πράσινο χρώμα
Ο κρατήρας Τζέζερο στον Αρη ήταν κάποτε μια μεγάλη λίμνη. Από το σχηματισμό του πλανήτη πριν από 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια και μέχρι 3,8 δισεκατομμύρια χρόνια, το νερό ήταν άφθονο. Τα αρειανά ποτάμια, που εξαφανίστηκαν προ πολλού, παρέσυραν προς τη λίμνη πηλό και σαθρά υλικά σχηματίζοντας ένα δέλτα. Τα υλικά αυτά εμφανίζονται στην επεξεργασμένη σε υπολογιστή φωτογραφία με πράσινο χρώμα

Η πανοραμική φωτογραφία μιας περιοχής του Τιτάνα από ύψος 5 χιλιομέτρων λήφθηκε από τη διαστημοσυσκευή Χόιγκενς. Στο μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου διαπιστώθηκε η ύπαρξη λιμνών υγρού αιθανίου. Υγρό μεθάνιο και αιθάνιο πέφτουν σαν βροχή, σχηματίζοντας μεγάλους βάλτους υδρογονανθράκων. Οπως έδειξε η αποστολή Κασίνι, ο Τιτάνας έχει περισσότερους υδρογονάνθρακες απ' ό,τι όλα τα αποθέματα φυσικού αερίου και πετρελαίου της Γης. Δυστυχώς, όμως, βρίσκεται πολύ μακριά...
Η πανοραμική φωτογραφία μιας περιοχής του Τιτάνα από ύψος 5 χιλιομέτρων λήφθηκε από τη διαστημοσυσκευή Χόιγκενς. Στο μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου διαπιστώθηκε η ύπαρξη λιμνών υγρού αιθανίου. Υγρό μεθάνιο και αιθάνιο πέφτουν σαν βροχή, σχηματίζοντας μεγάλους βάλτους υδρογονανθράκων. Οπως έδειξε η αποστολή Κασίνι, ο Τιτάνας έχει περισσότερους υδρογονάνθρακες απ' ό,τι όλα τα αποθέματα φυσικού αερίου και πετρελαίου της Γης. Δυστυχώς, όμως, βρίσκεται πολύ μακριά...

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Discover»

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Με συστατικά ακόμη και πριν σχηματιστεί ο Ηλιος! (2024-04-06 00:00:00.0)
Διεισδυτικές ματιές μέσα από τη σκόνη (2023-05-13 00:00:00.0)
Γιγαντιαίος κομήτης σε πτήση προς το εσωτερικό ηλιακό σύστημα (2021-07-10 00:00:00.0)
Αποστολές σε «παρθένους» κομήτες, επικίνδυνους αστεροειδείς και αρειανά φεγγάρια (2019-07-27 00:00:00.0)
Ανιχνεύοντας τα μυστικά των μετεωριτών (2013-05-04 00:00:00.0)
Οι μεγαλύτεροι πλανητοειδείς πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα (2008-11-02 00:00:00.0)

Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ