Τετάρτη 3 Δεκέμβρη 2008
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 26
Θέατρο
ΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟΥ
Ξένο ρεπερτόριο και πειραματισμός
«Η κληρονομιά», με το «Νέο Λόγο»

«Το Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κινήματος»
«Το Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κινήματος»
Στεγασμένος στο δικό του «Studio Μαυρομιχάλη», ο θίασος «Νέος Λόγος», θέλησε να «δοκιμαστεί» με ένα κλασικό έργο, την «Κληρονομιά» (1736) του μεγάλου πεζογράφου, κωμωδιογράφου, δοκιμιογράφου του 18ου αιώνα Πιερ Καρλέ ντε Σαμπλέν Μαριβώ, με στήριγμα τη μετάφραση του γνώστη του θεάτρου του Μαριβώ, Ανδρέα Στάικου. Ο Μαριβώ, «απόγονος» της λαϊκής κομέντια ντελ άρτε και της αστικοποιημένης μολιερικής κωμωδίας, δημιουργός ενός απόλυτα προσωπικού, ιδιότυπου γλωσσικού και δραματουργικού στιλ, αποκαλούμενου «μαριβωντάζ», ζώντας στο μεταίχμιο δύο εποχών -στο λυκόφως της φεουδαρχίας και της χρεοκοπημένης αριστοκρατίας (από αυτήν καταγόταν) και στο λυκαυγές της αστικής τάξης, επηρεασμένος από το Διαφωτισμό, υπήρξε για την εποχή του ένα προδρομικό ανάλογο της τολμηρά και καυστικά αποκαλυπτικής κοινωνικής κριτικής που διέκρινε την μπαλζακική πεζογραφική «Ανθρώπινη Κωμωδία». Η υπογράφουσα θεωρεί ότι η δραματουργία του πολυγραφότατου Μαριβώ αποτελεί μια - εξαιρετικής κοινωνικής κριτικής - θεατρική «Ανθρώπινη Κωμωδία» του γαλλικού 18ου αιώνα. Στην «Κληρονομιά», πλέκοντας ένα ερωτικό «γαϊτανάκι» τριών ζευγαριών (δύο ζεύγη αριστοκρατών και ένα υπηρετών), ο Μαριβώ αποκαλύπτει τα - ανταγωνιστικών συμφεροντολογικών - οικονομικών κινήτρων - ερωτικά «παίγνια» των αριστοκρατών, με «όργανα» τους υπηρέτες τους. Χωρίς σκηνικό, με σύγχρονα κοστούμια και μερικά κοστούμια εποχής σε ένα μπαούλο (Γιώργος Λυντζέρης), με σύγχρονα γαλλικά ερωτικά τραγούδια (επιμέλεια Ιάκωβου Δρόσου), με εκφραστική κινησιολογία (Στέλλα Κρούσκα), με ατμοσφαιρικούς φωτισμούς (Παναγιώτης Μανούσης), η λιτή σκηνοθεσία του Φώτη Μακρή, με σεβασμό στο έργο, το έφερε στο κοινωνικό μας σήμερα, με παιγνιώδη αίσθηση του χιούμορ. Χιούμορ που αναδύεται, ιδιαιτέρως από τις ερμηνείες του ίδιου και της Στέλλας Κρούσκα. Γόνιμοι ερμηνευτικά είναι και οι: Μαρία Μαλταμέ, Αλέξανδρος Αλπίδης, Μαρία Κορδώνη, Δημήτρης Πλειώνης.

«Η συνοδός» με την «Πάνδημο Ηώ»

«Η συνοδός»
«Η συνοδός»
Στο «Βαφείο», ο θίασος «Πάνδημος Ηώς» της Δήμητρας Χατούπη, ανέβασε τη διασκευασμένη (Ραζιβάν Μαζλού), μεταφρασμένη και σκηνοθετημένη από τον Δαμιανό Κωνσταντινίδη, νουβέλα της Ρωσίδας πεζογράφου Νίνα Μπερμπέροβα «Η συνοδός». Η ελάσσων, ως συγγραφέας, μεγαλοαστικής καταγωγής, γεννημένη το 1901 στην Πετρούπολη, εμιγκρέ στην Ευρώπη στη δεκαετία του 1950 και τελικά στις ΗΠΑ, Νίνα Μπερμπέροβα, με την εν πολλοίς αυτοβιογραφική «Συνοδό» ψυχογράφησε δύο διαμετρικά αντίθετα πλάσματα. Τα αισθήματα της καταξίωσης και απαξίωσης του ατόμου, της ευτυχίας και της δυστυχίας, της ευζωίας και της κακουχίας, της καλοσύνης και της κακότητας, της φιλίας και της ζηλοφθονίας, της ευγνωμοσύνης και της αχαριστίας. Κεντρικά πρόσωπα της νουβέλας που διαδραματίζεται, στα μετά την Οχτωβριανή Επανάσταση χρόνια του εμφυλίου, είναι μια νέα, όμορφη μεγαλοαστή, ευημερούσα με τον μεσήλικα μεγαλέμπορο άντρα της, κρυφά ερωτευμένη με έναν άλλο νέο και όμορφο άντρα και φημισμένη λυρική τραγουδίστρια και μια 18χρονη, φτωχή, δύστυχη, νόθα, πεινασμένη, άσχημη, ανέραστη, ταξικά ασυνειδητοποίητη, ιδεολογικά ανίδεη και ψυχολογικά έρμαιο των εχθρών της Οχτωβριανής Επανάστασης και μέτρια πιανίστρια, που συνοδεύει στο πιάνο τις πρόβες και τα ρεσιτάλ της αοιδού. Η καθ' όλα μειονεκτούσα «συνοδός», καταδικασμένη στην ανωνυμία, βασανισμένη από τη ζήλια και τον πόθο του κακού, βυθίζεται ολότελα στο - μορφωτικά και κοινωνικά αστοιχείωτο, οργισμένο με όλους και με όλα - υπαρξιακό της «τίποτα», όταν η τραγουδίστρια φυγαδεύεται, χηρεύει, παντρεύεται τον αγαπημένο της και διαπρέπει στο εξωτερικό. Αυτή είναι όλη κι όλη η μυθοπλαστική ουσία της νουβέλας, από την οποία ο διασκευαστής της και ο σκηνοθέτης της παράστασης προσπάθησαν, ματαίως, να βγάλουν αντισοβιετικό ξίγκι... Η διασκευή, ελάχιστα θεατρική (υπερτερεί η αφήγηση, μέσω της «συνοδού, ενώ μειονεκτούν οι διάλογοι), ουσιαστικά υπηρετεί μια υπερπρωταγωνιστική φιλοδοξία. Της ηθοποιού που θα παίξει το ρόλο της «συνοδού», αφού ο ρόλος της τραγουδίστριας κατάντησε σκιώδης και όλα τα άλλα πρόσωπα απλώς «φόντο». Η σκηνοθεσία πέτυχε να παράξει δραστικές θεατρικές εικόνες με τα δραματουργικά σκιώδη πρόσωπα, χάρη και στην αποτελεσματική συμβολή των Απόστολου Αποστολίδη (σκηνικό, κοστούμια), Χρυσηίδας Λιατζιβίρη (κινησιολογία), Μαρίνας Χρονοπούλου (μουσική), Φώτη Καράμπα - Βασίλη Σιάφακα (επιμέλεια ήχου), Ελίζας Αλεξανδροπούλου (φωτισμοί), αλλά και χάρη στην τεχνικά πολύ ασκημένη, υπερεκφραστική, μεγάλης μεταμορφωτικής ικανότητας και με πνευματικότητα υποκριτική της Δήμητρας Χατούπη («Συνοδός») και της Ελενας Χατζηαυξέντη που με την έξοχη σοπράνο φωνή της, την αισθαντικότητα και τη λιτότητα της ερμηνείας της «μεγέθυνε» το ρόλο της τραγουδίστριας. Αξιοσημείωτοι ερμηνευτικά είναι και οι Αλκης Ζούπας, Γιώργος Καπινάρης, Αντα Σπανού, Ηλίας Παρασκευόπουλος, Γιάννης Μουγιάκος και η πιανιστική παρουσία της Μαρίνας Χρονοπούλου.

«Το Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κινήματος» με τον «Υποβολέα»

Στο «Θέατρο της Ανοιξης» φιλοξενείται το τόλμημα του νεοσύστατου θιάσου «Υποβολέας», να θεατροποιήσει το «Κομμουνιστικό Μανιφέστο» του Μαρξ, με τίτλο «Το Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κινήματος», σε μετάφραση, δραματουργική επεξεργασία και σκηνοθεσία Ελενας Πατρικίου. Παράδοξο και άκρως ριψοκίνδυνο εγχείρημα. Το ακούς και κουμπώνεσαι ...στους καιρούς που ζούμε. Αναρωτιέσαι (όπως και η υπογράφουσα): ποιες οι προθέσεις του; Γιατί επέλεξε ένα μη θεατρικό κείμενο, γραμμένο από τον Μαρξ πριν από 160 χρόνια, και μάλιστα ένα τόσο καραμπινάτα ...κομμουνιστικό κείμενο; Μια εξήγηση είναι ότι εσχάτως έγιναν «μόδα» τα μαρξικά κείμενα. Τα διαβάζουν και αντίπαλοι του μαρξισμού (αυτοί, βέβαια, ανέκαθεν τα μελετούσαν). Σύμφωνα με ξένα δημοσιεύματα ένας «πρωτοποριακός», όπως χαρακτηρίζεται, γερμανικός θίασος ενέβασε μια παράσταση με το «Κεφάλαιο» του Μαρξ. Η μαρξική σκέψη συγκίνησε, συγκινεί, θα συγκινεί την ψυχή και θα διεγείρει εσαεί την απανταχού εργατική τάξη ενάντια στους καταπιεστές και εκμεταλλευτές της και κάθε αγνό άνθρωπο. Και το «Κομμουνιστικό Μανιφέστο» αποτέλεσε, αποτελεί και θα αποτελεί το βασικό κείμενο αναφοράς, «ευαγγέλιο» για την οργανωμένη, επαναστατική πάλη της εργατικής τάξης ενάντια σε κάθε μορφής εκμεταλλευτή και την κατάκτηση της εξουσίας. Εχοντας αυτήν την πεποίθηση η Ελενα Πατρικίου, διατηρώντας τη συγκίνηση που ένιωσε διαβάζοντας στα νεανικά της χρόνια το «Κομμουνιστικό Μανιφέστο», με απόλυτο σεβασμό, χρησιμοποιώντας ατόφια τα δύο πρώτα κεφάλαια του έργου (παρέλειψε το αρκούντως φιλολογικό τρίτο μέρος), χωρίς ίχνος διασκευαστικής παρέμβασης αλλοίωση του μαρξικού λόγου, πιστεύοντας ότι αυτός διαθέτει αναπαραστατική εμβέλεια αλλά και ποιητικότητα (ασφαλώς ο μεγαλοφυής οραματιστής Μαρξ υπήρξε και ο «ποιητής» της κομμουνιστικής θεωρίας για την οικοδόμηση της κοινωνίας του Ανθρώπου), μέσα από σύνθεση στοιχείων του Μπρεχτ, του Πισκάτορ, του πολιτικού θεάτρου καμπαρέ, της μιμικής και του χοροθεάτρου αναπαρέστησε όσα λέει ο Μαρξ. «Εικονοποίησε» τα λόγια του για τη φεουδαρχική κοινωνία, για την προοδευτική στις απαρχές της αστική τάξη, την καπιταλιστική συσσώρευση του κεφαλαίου με τη βιομηχανοποίηση, τη μηχανοποιημένη εντατικοποίηση της εργασίας της εργατικής τάξης. Την απάνθρωπη εκμετάλλευσή της και την αρπαγή της υπεραξίας που η εργατική τάξη παράγει και τη μόνη διέξοδο απελευθέρωσης της εργατικής τάξης. Τους «εκμαυλιστές» της. Την οργανωμένη συνδικαλιστική, αλλά και επαναστατική κομματική πάλη της για την ανατροπή του καπιταλισμού. Συνεργάτες αυτού του καλοπροαίρετου, αλλά με αρκετές θεατρικού τύπου αδυναμίες (των καλλιτεχνικών συντελεστών και των ερμηνευτών) εγχειρήματος είναι οι Κάκια Σακελλαρίου (σκηνικό, κοστούμια), Γιώργος Κομπογιάννης (μελοποίηση και ζωντανή εκτέλεση στο πιάνο αποσπασμάτων του κειμένου), Πατρίσια Λάζου (χορογραφία), Θόδωρος Μαργκάς (φωτισμοί) και οι ηθοποιοί Χαρά Γαλενιανού, Ασαβντούρ Γουντικιάν, Μυρτώ Καμηλάκη, Γιάννης Κουφαλέξης, Πατρίσια Λάζου, Λεωνίδας Παπαβασιλάκης, Βιβή Πηνιώτη, Τάσος Σωτηράκης.


ΘΥΜΕΛΗ


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ