Νοέμβρης, Δεκέμβρης 1990 - Γενάρης 1991:Με πρωτοφανές σθένος, αποφασιστικότητα και δυναμικότητα και ιδιαίτερη ωριμότητα οι μαθητές του 1990-1991, ξεμπρόστιασαν την τότε κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Από το Νοέμβρη του 1990 μέχρι και το τέλος του Γενάρη του 1991 οι μαθητές σε όλη τη χώρα χωρίς κανένα δείγμα κούρασης και κάμψης της αγωνιστικότητάς τους είχαν καταλάβει τα σχολεία τους, πραγματοποιώντας συγχρόνως μαχητικά συλλαλητήρια σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, απαιτώντας την κατάργηση του «πολυνομοσχεδίου», του τότε υπουργού Παιδείας Β. Κοντογιαννόπουλου.

Τα αιτήματα των μαθητών 10 χρόνια πριν, είναι επίκαιρα και σήμερα. Πάλευαν για δημόσια και δωρεάν παιδεία, άμεση επίλυση των οξυμένων στεγαστικών προβλημάτων, βελτίωση των σχολικών βιβλίων, εργαστηριακό εξοπλισμό, ίση μεταχείριση των μαθητών των γενικών λυκείων με τους μαθητές των τεχνικών επαγγελματικών λυκείων. Πάλευαν ενάντια στον αυταρχισμό και την τρομοκρατία στα σχολεία. Το 1990 επιχειρήθηκαν συγκεκριμένα μέτρα, που προώθησε ο τότε υπουργός Παιδείας με Προεδρικά Διατάγματα, όπως το γνωστό σε όλους και κατακριτέο «πόιντ σίστεμ» που καθόριζε τα της εμφάνισης και συμπεριφοράς των μαθητών στα σχολεία, αλλά και τα φασιστικού τύπου Προεδρικά Διατάγματα, με τα οποία καταργούνταν τα 15μελή μαθητικά συμβούλια, αλλά και οι αδικαιολόγητες απουσίες.

Μέτρα τα οποία εξαγρίωσαν από την αρχή όχι μόνο τους μαθητές, αλλά και τους εκπαιδευτικούς και τους φοιτητές. Το πρώτο συλλαλητήριο εκείνη την περίοδο πραγματοποιήθηκε στις 28 Νοέμβρη 1990, ενώ τα περισσότερα σχολεία τελούσαν υπό κατάληψη. Με την πρώτη κινητοποίηση τότε, ο υπουργός Παιδείας έβλεπε υποκινητές, φτάνοντας μάλιστα στο σημείο να πει ότι οι κινητοποιήσεις οφείλονταν στο μιμητισμό των Ελλήνων, επειδή εκείνη την περίοδο διαδήλωναν και οι Γάλλοι μαθητές. «Η επιχειρούμενη αναταραχή στην εκπαίδευση καθοδηγείται από ορισμένους πολιτικούς κύκλους, που επιχειρούν να δημιουργήσουν οξύτητα κατά τρόπο ανεύθυνο, δημαγωγικό και καταστροφικό για τα προβλήματα της παιδείας», δήλωνε επίσης, ο Β. Κοντογιαννόπουλος.

Ολος ο Δεκέμβρης του '90 σηματοδοτήθηκε από τα δυναμικά πανεκπαιδευτικά συλλαλητήρια από τη μια πλευρά και την επιμονή από την άλλη του υπουργείου Παιδείας ότι «σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να ανασταλεί η εφαρμογή των ΠΔ».

Για τον καλύτερο συντονισμό των κινητοποιήσεων πραγματοποιείται στις 10/12/1990 σύσκεψη στο Πολυτεχνείο από μαθητές 162 γυμνασίων και λυκείων της Αθήνας, όπου και συγκροτείται η Παναττική Συντονιστική Επιτροπή Καταλήψεων, η οποία έρχεται σε συνεννόηση με τους μαθητές όλης της χώρας.

Στις 14/12/90 η κυβέρνηση κατά τη διάρκεια πανεκπαιδευτικού συλλαλητηρίου υποκαθιστά το διάλογο με αυταρχισμό και σπασμένα κεφάλια. Ρεβεγιόν Χριστουγέννων, αλλά και Πρωτοχρονιάς εκείνη τη χρονιά οι μαθητές κάνουν μέσα στα σχολεία τους.

Χαρακτηριστική ήταν, επίσης, η στάση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, δηλαδή του ΠΑΣΟΚ την περίοδο εκείνη, στις κατηγορίες της κυβέρνησης ότι οι μαθητικοί αγώνες υποκινούνται. Με ανακοίνωσή του το ΕΓ του ΠΑΣΟΚ το Γενάρη του 1991 τονίζει ότι«ο μοναδικός και πραγματικός υποκινητής των σημερινών κινητοποιήσεων, που συνεχίζονται με αμείωτη ένταση, είναι η ίδια η κυβέρνηση με την πολιτική τους»!

Η πιο μελανή σελίδα προστίθεται στις 8/1/91, με τη δολοφονία του καθηγητή Ν. Τεμπονέρα, έξω από το 3ο Λύκειο Πάτρας από τον Γ. Καλαμπόκα, στέλεχος της τοπικής ΟΝΝΕΔ. Την ίδια μέρα της δολοφονίας του καθηγητή πραγματοποιείται μεγαλειώδης πορεία των μαθητών στην Πάτρα. Η επόμενη μέρα σηματοδοτήθηκε με απεργίες, κύμα αντιδράσεων και καταγγελιών, αλλά και διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα.

Στις 9/1/91 «παραιτείται» ο Β. Κοντογιαννόπουλος και αναλαμβάνει ο Γ. Σουφλιάς. Τότε η κυβέρνηση «θυμάται» το διάλογο και υπόσχεται συζήτηση σε «μηδενική βάση». Η κυβέρνηση τρομοκρατημένη από τη λαϊκή κατακραυγή και τη δυναμική των μαθητικών κινητοποιήσεων ανακοινώνει ότι παίρνει πίσω τα μέτρα του Κοντογιαννόπουλου.

Οι μαθητές όμως δεν έμειναν «πίσω», δε σταμάτησαν. Με τον αγώνα τους εξέφρασαν μια ευρύτερη αγωνία για το μέλλον, διεκδικώντας δυναμικά ό,τι τους ανήκει. Η κατάσταση γίνεται εκρηκτική. Ο μαθητικός ξεσηκωμός γιγαντώνεται. Η κυβέρνηση περνάει στην ανοιχτή καταστολή των κινητοποιήσεων που παίρνουν πια παλλαϊκό χαρακτήρα. Στις 10/1/91, την ημέρα της κηδείας του Ν. Τεμπονέρα, πραγματοποιείται η μεγαλύτερη διαδήλωση των τελευταίων δεκαετιών. Τα ΜΑΤ χτυπάνε τη διαδήλωση. Η Αθήνα μετατρέπεται σε πεδίο μάχης. Ο απολογισμός 4 νεκροί και εκατοντάδες τραυματίες, από τη φωτιά που προκάλεσαν τα δακρυγόνα των ΜΑΤ στο «Κάπα Μαρούση».

Στις 14/1/91 ο Γ. Σουφλιάς με τροπολογία ακυρώνει όλα τα ΠΔ του Κοντογιαννόπουλου, ενώ υπόσχεται αύξηση των δαπανών για την παιδεία, αλλά και ότι θα σταματήσουν οι διώξεις εναντίον μαθητών και καθηγητών. Αφήνει όμως ανοιχτό το θέμα της ιδιωτικοποίησης των ΑΕΙ. Επίσης, ανακαλεί τις σχετικές εγκυκλίους με τις οποίες οι μαθητές έπαιρναν απουσίες από τα πεζοδρόμια.

Τον Δεκέμβρη του 1992 οι μαθητές συντονίζουν τη δράση τους και πραγματοποιούν νέες κινητοποιήσεις. Ο Γ. Σουφλιάς υπουργός Παιδείας, βλέπει «σκοπιμότητες» πίσω από τις μαθητικές κινητοποιήσεις, αλλά και «έλλειψη ενημέρωσης», ενώ χαρακτηρίζει «πράξεις βίας» τις καταλήψεις, δίνοντας έτσι το «πράσινο φως» για διώξεις των μαθητών.

Οι μαθητές με τις καταλήψεις και τα συλλαλητήρια από το Δεκέμβρη του 1992 ως και το Φλεβάρη του 1993 αγωνίζονται και διεκδικούν αναβάθμιση της δημόσιας και δωρεάν εκπαίδευσης, αύξηση των δαπανών για την παιδεία στο 15% και κατάργηση των δημοσίων και ιδιωτικών ΙΕΚ.

Στις 15/12/92 ο Γ. Σουφλιάς βλέπει τις καταλήψεις ως «ελαχιστότατες περιπτώσεις με ελάχιστα παιδιά και αιτήματα γενικά και αόριστα» και υποκινούμενοι καθώς «θέτουν αιτήματα που ούτε ξέρουν, ούτε πρέπει να τους προβληματίζει».

Στις 22/12/92 πραγματοποιούνται νέα συλλαλητήρια σε όλη τη χώρα, δηλώνοντας την αντίθεσή τους στην ποινικοποίηση των μαθητικών αγώνων, αλλά και ζητώντας την καταδίκη του Καλαμπόκα.

Μετά τις γιορτές οι μαθητές απαντούν με νέο κύμα καταλήψεων σε όλη τη χώρα και νέο συλλαλητήριο προς τιμήν του Τεμπονέρα, στις 11 Γενάρη 1993. Τότε πάλι η κυβέρνηση απάντησε με ΜΑΤ και την πρόκληση επεισοδίων στη διαδήλωση. Το Γενάρη η κυβέρνηση ξεκινά μια «βιομηχανία παραγωγής μηνύσεων» σε βάρος μαθητών που το υπουργείο Παιδείας υποψιάζεται ότι «υποκινούν» τις μαθητικές κινητοποιήσεις.

Στις 15 Γενάρη του 1993, κατά τη διάρκεια συλλαλητηρίου, ανακοινώνεται στους μαθητές η πρώτη τους κατάκτηση. Ο υπουργός Παιδείας ανακοινώνει ότι η λειτουργία των ΙΕΚ δε θα αρχίσει το Φλεβάρη του 1993, όπως προβλεπόταν από το σχετικό νόμο, αλλά θα ξεκινούσαν από τη νέα σχολική χρονιά. Αυτή όμως η «υποχώρηση» του υπουργείου ήταν κάτι μακριά από το αίτημα των μαθητών που ζητούσαν κατάργηση των ΙΕΚ.

Η έναρξη της σχολικής χρονιάς 1993-1994 βρίσκει κυβέρνηση το ΠΑΣΟΚ. Αποδείχτηκε και τότε στην πράξη και παρά τα προσχήματα, πως το ΠΑΣΟΚ συνεχίζει τη συντηρητική πολιτική της ΝΔ στην κατεύθυνση της εξυπηρέτησης του μεγάλου κεφαλαίου. Χαρακτηριστική μάλιστα η παρθενική συνέντευξη του υπουργού Παιδείας Δ. Φατούρου, που δήλωσε ότι ο νόμος της ΝΔ για την επαγγελματική κατάρτιση (βλέπε ΙΕΚ) δε θα καταργηθεί, αλλά απλώς θα γίνουν «βελτιώσεις» πάνω σε αυτό.

Και εκείνη τη χρονιά οι μαθητές απάντησαν στις επιλογές της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ με μαχητικά συλλαλητήρια, διεκδικώντας την κατάργηση των ΙΕΚ, αλλά και αύξηση των δαπανών για την παιδεία στο 15% από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Το Δεκέμβρη του 1994 πραγματοποιήθηκαν καταλήψεις και συλλαλητήρια σε πολλές πόλεις της χώρας με κύριο αίτημα την αύξηση των δαπανών για την παιδεία.

Και οι επόμενες χρονιές, από το 1995 και έπειτα, σηματοδοτήθηκαν με μεγαλειώδη πανεκπαιδευτικά συλλαλητήρια, με αίτημα αιχμής την αναβάθμιση της δημόσιας και δωρεάν εκπαίδευσης, κατάργηση των ΙΕΚ, ενσωμάτωση της επαγγελματικής κατάρτισης στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, αύξηση των δαπανών για την παιδεία στο 15% του κρατικού προϋπολογισμού. Αντί αυτών όμως όλοι οι κρατικοί προϋπολογισμοί που ψηφίστηκαν προέβλεπαν ψίχουλα για την παιδεία. Οι μαθητές μαζί με όλο το λαόδίνουν πάντα δυναμικό «παρών» στα συλλαλητήρια πριν από την ψήφιση των προϋπολογισμών, απαιτώντας αύξηση των δαπανών.