Με «σταγόνα» στον ωκεανό των εγκλημάτων της «Shell» στη νότια Νιγηρία μοιάζει η ανακοίνωση της πολυεθνικής πετρελαϊκής την περασμένη Τρίτη ότι θα δώσει αποζημιώσεις 15,5 εκατ. δολαρίων στους συγγενείς και τους οικείους των εννιά Νιγηριανών μελών της φυλής των Ογκόνι (ανάμεσά τους και ο γνωστός συγγραφέας Κεν Σάρο Ουίουα) που απαγχονίστηκαν το 1995. Ωστόσο, τα ματωμένα δολάρια δε σημαίνουν και ταυτόχρονη παραδοχή της ηθικής και φυσικής αυτουργίας στα επί μισό αιώνα εγκλήματα που έχει διαπράξει η πετρελαϊκή εταιρεία στο νιγηριανό νότο.

Δικηγόροι της «Shell» στη Ν. Υόρκη ανακοίνωσαν ότι τα χρήματα είναι μεν εξωδικαστικός συμβιβασμός με τους ενάγοντες - συγγενείς των θυμάτων που είχαν μηνύσει την πολυεθνική σε ομοσπονδιακό δικαστήριο της συγκεκριμένης αμερικανικής πολιτείας, αλλά όχι και αναγνώριση «τυχόν ευθυνών» στον απαγχονισμό των εννιά αγωνιστών το 1995. Γιατί τότε η «Shell» αποφάσισε να δώσει τα 15,5 εκατ. δολάρια; Για να κάνει ...«μία ανθρωπιστική χειρονομία», όπως είπαν ανερυθρίαστα οι δικηγόροι της; Οχι βέβαια! Η «Shell» αναγκάστηκε να δώσει εξωδικαστικά τα 15,5 εκατ. δολάρια όχι ασφαλώς για να βουλώσει τα στόματα των συγγενών των θυμάτων (που παραμένουν σε συνεχή και συνεπή αγωνιστική επαγρύπνηση) αλλά για να μην πάρουν φωτιά τα ειδησεογραφικά δίκτυα και κανάλια απ' το άκουσμα και μόνο των εγκλημάτων της στη γη των Ογκόνι (στο Δέλτα του Νίγηρα). Εάν φυσικά γινόταν η δίκη στο δικαστήριο της Νέας Υόρκης...

Τι θα ακουγόταν στη δικαστική αίθουσα;

• «Ετσιθελική» υφαρπαγή των πατρογονικών εστιών χιλιάδων αυτόχθονων Νιγηριανών απ' τα στελέχη της «Shell» για την πραγματοποίηση γεωτρήσεων μαύρου χρυσού.
• Ρύπανση και ανήκεστη βλάβη σε υγροβιότοπους, λίμνες, ποτάμια, πηγάδια και καταστροφή ντόπιας χλωρίδας και πανίδας.
• Εξώθηση χιλιάδων παραδοσιακών αγροτών και ψαράδων στην πείνα και στην ανέχεια αφού έμειναν χωρίς δουλειά μετά τη μετατροπή της γης και των υδροφόρων οριζόντων σε τεράστια πηγάδια γεωτρήσεων...
• Η επί σειρά ετών σύμπραξη των διευθυντικών στελεχών της «Shell» στη Νιγηρία με την κυβέρνηση του εκάστοτε (υποστηριζόμενου από τις ΗΠΑ) Νιγηριανού δικτάτορα με στόχο την ισοπέδωση ολόκληρων χωριών και οι «παραδειγματικές» σφαγές χιλιάδων αμάχων που τόλμησαν να υψώσουν φωνή αντίδρασης στα βρώμικα σχέδιά τους.
• Η πολυετής διαφθορά Νιγηριανών κυβερνητικών και στρατιωτικών αξιωματούχων ώστε να καταστεί εφικτή (σε βάρος του νιγηριανού λαού) η διαρκής απομύζηση του ορυκτού πλούτου στο Δέλτα του Νίγηρα.

Εστω και αδρά, τέτοια εγκλήματα δεν πρόκειται (τουλάχιστον σύντομα...) να ακουστούν στις δικαστικές αίθουσες των ΗΠΑ και πολύ περισσότερο της Νιγηρίας... Η τωρινή κυβέρνηση του Νιγηριανού Προέδρου, Ουμάρου Γιαρ Αντουα, παραμένει για την ώρα εγκλωβισμένη στη στείρα στρατιωτική αντιμετώπιση των ένοπλων απελευθερωτικών κινημάτων και των εγκληματικών συμμοριών που δρουν παράλληλα στο Δέλτα του Νίγηρα και έχουν προκαλέσει την κατά ένα πέμπτο μείωση της πετρελαϊκής παραγωγής στη Νιγηρία μέσα στην τελευταία τριετία...

Απ' την άλλη, δε θα πρέπει να απαξιωθεί η σημασία της ...«ανθρωπιστικής χειρονομίας» της «Shell». Ελάχιστες ώρες μετά την ανακοίνωση του εξωδικαστικού «συμβιβασμού», εκπρόσωπος του αγωνιστικού κινήματος που έχουν συγκροτήσει μέλη της κοινότητας των Ογκόνι απ' το 1990 (γνωστό ως MOSOP) προχώρησε στην παρακάτω χαρακτηριστική δήλωση:

«Για μας, αυτές οι αποζημιώσεις σημαίνουν την αρχή και όχι το τέλος του αγώνα μας για δικαίωση... Γι' αυτό και καλωσορίζουμε την απόφαση της "Shell" να δώσει τα 15,5 εκατ. δολάρια για τους φόνους του Κεν Σάρο Ουίουα και των άλλων οκτώ αγωνιστών... Ομως, η "Shell" θα πρέπει να λογοδοτήσει για την περιβαλλοντική ρύπανση και υποβάθμιση της ποιότητας της ζωής στη γη των Ογκόνι. Ως αγρότες και ψαράδες στερούμαστε τα πάντα....Στερούμαστε τα μέσα για την επιβίωσή μας λόγω της ρύπανσης του εδάφους και του νερού της περιοχής μας. Για να υπάρξει λοιπόν διαρκής ειρήνη στην περιοχή η "Shell" θα πρέπει να αλλάξει στάση απέναντι σε όλους και να αρχίσει να μας αντιμετωπίζει ως πολιτισμένους ανθρώπους και όχι να μας εκμεταλλεύεται λόγω του πετρελαίου στη γη μας».

Εντούτοις, τα εγκλήματα των πετρελαϊκών πολυεθνικών στη νότια Νιγηρία δεν τα «εισπράττουν» μόνο τα μέλη της κοινότητας των Ογκόνι, ούτε μόνο το κίνημα «MOSOP». Εδώ και περίπου μία δεκαετία έχουν συγκροτηθεί στο Δέλτα του Νίγηρα μικρά και μεγαλύτερα ένοπλα απελευθερωτικά κινήματα, όπως το «Κίνημα Χειραφέτησης του Δέλτα του Νίγηρα» (γνωστό ως MEND), τα οποία έχουν κηρύξει πόλεμο σ' όλες τις ξένες πολυεθνικές που λυμαίνονται τον ορυκτό πλούτο αυτής της τεράστιας περιοχής σε βάρος των κατοίκων και του τοπικού περιβάλλοντος. Στα μέσα Μάη και για δύο - τρεις βδομάδες, ο νιγηριανός στρατός πραγματοποίησε φονικούς βομβαρδισμούς και επιχειρήσεις σε κατοικημένες περιοχές στο Δέλτα του Νίγηρα με αποτέλεσμα δεκάδες νεκρούς αθώους άμαχους. Παράλληλα, εξαπέλυσε ένα ακόμη άγριο κυνήγι κατά των ανταρτών του MEND, επιχειρώντας παράλληλα να σπιλώσει τον αγώνα τους ταυτίζοντάς τους με τις δεκάδες εγκληματικές ομάδες που δρουν στην περιοχή και πλουτίζουν απάγοντας ξένους εργαζόμενους και κάνοντας πειρατεία σε πετρελαιοφόρα σκάφη...

Ομως, τα στρατιωτικά μέσα δεν μπορεί να είναι η λύση στο πρόβλημα. Η δημοκρατία στη Νιγηρία παραμένει ακόμη πολύ εύθραυστη και απόλυτα παραδομένη στα συμφέροντα του μεγάλου ξένου (και ντόπιου) κεφαλαίου. Οσους άμαχους και αντάρτες και εάν σκοτώσει ο στρατός με τη βοήθεια των μισθοφόρων της κάθε ξένης πετρελαϊκής, η πραγματική ειρήνη θα παραμείνει άπιαστο όνειρο για το Δέλτα του Νίγηρα... Είναι, συνεπώς, σίγουρο πως η «Shell», και η κάθε πετρελαϊκή που διατηρεί επιχειρήσεις στη μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγό χώρα της υποσαχάριας Αφρικής, δε θα προχωρήσει από μόνη της σε αλλαγή πολιτικής και πρακτικής. Το μόνο που μπορεί να τις υποχρεώσει να αλλάξουν είναι οι λαϊκοί αγώνες. Η ενδυνάμωση των ντόπιων και ευρύτερων λαϊκών κινημάτων είναι η πιο βάσιμη ελπίδα για πραγματική αλλαγή σε μία χώρα που διαθέτει ταυτόχρονα τη μεγαλύτερη πετρελαϊκή παραγωγή και το μεγαλύτερο πληθυσμό στην Αφρική... Διαφορετικά; Η κάθε «Shell» θα εξακολουθεί να αλωνίζει μετατρέποντας, στο βωμό του καπιταλιστικού κέρδους, αλλοτινούς φυσικούς παράδεισους σε πραγματική κόλαση...