Λιγότερο από δύο βδομάδες χρειάστηκαν, για να ξεκαθαριστεί το τοπίο της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τα τυπικά της υπόθεσης. Δηλαδή την υπογραφή του μνημονίου μεταξύ του «Αθήνα 2004» και του υπουργείου Πολιτισμού - το μόνο που εκκρεμούσε - τη σύσταση του φορέα διαχείρισης της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας - δηλαδή την Ανώνυμη Εταιρεία του ΥΠΠΟ - και το καταστατικό της.

Ουσιαστικά, ξεκαθαρίστηκε αυτό που η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή έθετε εξαρχής στην ελληνική κυβέρνηση, στα επιχειρηματικά συμφέροντα που αυτή θέλει να εξυπηρετήσει με το «κελεπούρι» της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας και στους «λεονταρισμούς» του υπουργού Πολιτισμού: ότι αυτή και οι πολυεθνικές που εκπροσωπεί είναι τα αφεντικά της Ολυμπιάδας και της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας και οποιασδήποτε διοργάνωσης που εμπεριέχει τη λέξη «Ολυμπιάδα», «ολυμπιακό», τα παράγωγά τους και το σύμβολο των Ολυμπιακών αγώνων.

Το «μακρύ χέρι» της ΔΟΕ, δηλαδή ο «Αθήνα 2004», κλήθηκε να κάνει πράξη, μέσω των «μνημονίων», τα παραπάνω «αυτονόητα». Και βέβαια, οι «κόντρες» μεταξύ του Θ. Πάγκαλου και της Γ. Αγγελοπούλου - που πολύ γρήγορα μετατράπηκαν σε αβρότητες -ανήκουν πλέον στην ιστορία της πολιτικής παραφιλολογίας.

Με το μνημόνιο μεταξύ ΥΠΠΟ και «Αθήνα 2004», η «Ανώνυμη Εταιρεία Προβολής της Ελληνικής Πολιτιστικής Κληρονομιάς ΑΕ» - όπως είναι ο τίτλος του φορέα διαχείρισης της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας, ο οποίος ανήκει στο ΥΠΠΟ - καθίσταται με τη σειρά του το «μακρύ χέρι» του «Αθήνα 2004», όχι μόνο σε ό,τι αφορά τους χορηγούς, αλλά ακόμη και στο περιεχόμενο της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας. Και αυτό το είχε ξεκαθαρίσει η ΔΟΕ μέσω του «Αθήνα 2004», με αφορμή τη μη υπογραφή του μνημονίου: «αν δεν εγκρίνει η ΔΟΕ το περιεχόμενο των εκδηλώσεων, τότε δεν μπορεί να γίνει Πολιτιστική Ολυμπιάδα».

Ολα είναι έτοιμα λοιπόν για τις δέκα πολυεθνικές της ΔΟΕ (όπως η «Κόκα Κόλα», η «Μακντόναλντς» και η «Πανασόνικ»)... να «εγγυηθούν» την «προβολή της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς» και οι «διαβεβαιώσεις» του Θ. Πάγκαλου την περασμένη Δευτέρα, ότι οι εκδηλώσεις δε θα συζητούνται με τον «Αθήνα 2004» και ότι το πρόγραμμα θα προκύψει «από μια ευρύτατη συζήτηση» με τους πολιτιστικούς φορείς είναι τουλάχιστον διάτρητες.

Καταρχήν, το ίδιο το καταστατικό της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας προβλέπει σαφώς πως οι προτάσεις του «Αθήνα 2004» θα εξετάζονται κατά προτεραιότητα. Εκτός αυτού, ο Θ. Πάγκαλος παρουσίασε ήδη 16 προτάσεις για την Πολιτιστική Ολυμπιάδα, και έσπευσε να δηλώσει πως το νέο ΔΣ της εταιρίας «τελικά θα τις εγκρίνει». Αυτό σημαίνει, πως ενώ δεν έχει γίνει καμία ανοιχτή συζήτηση με τους πολιτιστικούς φορείς της χώρας, ενώ ο καλλιτεχνικός κόσμος δηλώνει άγνοια για την Πολιτιστική Ολυμπιάδα, ενώ η εταιρία συστάθηκε μόλις την περασμένη εβδομάδα και ενώ η Πολιτιστική Ολυμπιάδα ξεκινά από 1/1/2001, ο υπουργός, σα να μη συμβαίνει τίποτα, παρουσιάζει συγκεκριμένες προτάσεις, οι οποίες από καιρό άτυπα εγκεκριμένες και παρουσιαζόμενες σε διαφημιστικά φυλλάδια του Μεγάρου Μουσικής, σε ξενοδοχεία και αλλού και οι οποίες προφανώς θα εγκριθούν! Κατά τ' άλλα, κατά τον υπουργό, η εταιρία «θα αποφασίζει ελεύθερα το πρόγραμμά της»!

Για την ιστορία να αναφέρουμε τις διαφημιζόμενες εκδηλώσεις, παρότι δεν έχουν ακόμη εγκριθεί τυπικά: 1) Παγκόσμια Ημέρα ποιητών στους Δελφούς. 2) Δύο εκδηλώσεις στο πλαίσιο της συμμετοχής της Ελλάδας ως τιμώμενης χώρας στη Διεθνή Εκθεση Βιβλίου Φρανκφούρτης το 2001. 3) Συμμετοχή της Ελλάδας στη γερμανική έκθεση «Classik 2002». 4) Παγκόσμια Ολυμπιάδα Θεάτρου στη Σενεγάλη το 2003. 5) διεθνές συνέδριο για τον Δ. Βικέλα στη Βέροια. 6) «Τάνταλος» του Πίτερ Χολ. 7) Η Λυρική Σκηνή προτείνει την όπερα «Ευρυδίκη» του Δ. Μητρόπουλου που θα παιχτεί - φυσικά - στο Μέγαρο Μουσικής. 8) Το Μέγαρο Μουσικής προτείνει τέσσερις εκδηλώσεις για τα τέσσερα χρόνια της Πολιτιστικής: Τον «Προμηθέα» του Μπ. Ουίλσον σε μουσική Ξενάκη, τη «Γυναίκα χωρίς σκιά» του Χ. Χόφμασταλ, σε μουσική του Στράους, τη «Λυσιστράτη» του Αριστοφάνη για το 2003 σε μουσική Μ. Θεοδωράκη και τις «Ευμενίδες» του Αισχύλου σε σκηνοθεσία Ιγκμαρ Μπέργκμαν. 9) Η «Ορέστεια» από το Εθνικό Θέατρο 10) Τριλογία του Θ. Αγγελόπουλου.

Να σημειωθεί πως ο «Τάνταλος» έχει ήδη παιχτεί στις ΗΠΑ και την Αγγλία, ενώ η συμμετοχή της Ελλάδας στην έκθεση της Φρανκφούρτης ως τιμώμενης χώρας είναι υπόθεση παλιά.

Βέβαια θα πρέπει να περιμένουμε κάποιο συγκεκριμένο πρόγραμμα για το πού θα δοθούν τα 40 δισεκατομμύρια δραχμές του προϋπολογιμσού της Πολιτιστικής, για να βγάλουμε πλήρη συμπεράσματα για το αν και κατά πόσο οι διακηρύξεις για το περιεχόμενό της θα πραγματοποιηθούν. Μάλιστα, ο πρώην πρόεδρος του ΔΣ, Μιχάλης Κακογιάννης, λίγες μέρες πριν παραιτηθεί, είχε δηλώσει ότι είχε ήδη έτοιμο το πρόγραμμα και μάλιστα ότι θα το ανακοίνωνε στα μέσα του Νοέμβρη. Ωστόσο, σε συνδυασμό και με τα κατά καιρούς «πυροτεχνήματα» για εκδηλώσεις της Πολιτιστικής, που ακούγονται από διάφορους φορείς, αλλά και από το ΥΠΠΟ, δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας. Αυτό που προκύπτει είναι ότι η κακογουστιά του αθηναϊκού «μιλένιουμ» θα μπλεχτεί με πανάκριβες και μεμονωμένες υπερπαραγωγές, φτιασιδώματα σε αρχαιολογικούς χώρους, αποκλεισμούς και συμμετοχές μέσω αγνώστων - αλλά επί το πλείστον αναμενόμενων - κριτηρίων. Η μόνη «σύνδεση» που θα προκύψει από όλα αυτά δε θα είναι αυτή του πολιτισμού με τον αθλητισμό, ή του αρχαίου πνεύματος με το σύγχρονο, αλλά του δημοσιοσχεσίτικου μάρκετινγκ με την αντίληψη της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τον πολιτισμό μεταξύ τους και αυτών των δύο με τα χρήματα του ελληνικού λαού.

Αλλωστε, δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι κατά την πρόσφατη επίσκεψή της στην Αθήνα, η Επίτροπος επί των πολιτιστικών της ΕΕ, Βίβιαν Ρέντινγκ, ξεκαθάρισε ότι η Πολιτιστική Ολυμπιάδα της Αθήνας θα εκφράσει την «ευρωπαϊκή της διάσταση», μέσω της εφαρμογής των ευρωπαϊκών πολιτιστικών προγραμμάτων. Τα οποία, βέβαια, κάθε άλλο παρά την πολιτιστική ιδιαιτερότητα των λαών της ΕΕ προωθούν. Μετά από όλα αυτά θα αναρωτιόταν κανείς, αφελώς βέβαια, τι χρειάζεται η σύσταση ολόκληρης εταιρίας, αφού φαίνεται πως αρκεί ένας υπάλληλος του ΥΠΠΟ να «σηκώνει τα τηλέφωνα». Και λέμε αφελώς, διότι δεν αρκεί να κάνουν το «παιχνίδι» τους οι πολυεθνικές, αλλά να προκύψει και ιδεολογικό όφελος για το σύστημα, σε ό,τι αφορά την υποβάθμιση του λαϊκού πολιτισμού σε σχέση με τον αστικό κοσμοπολιτισμό.

Η σύσταση του ΔΣ είναι χαρακτηριστική. Μετά την παραίτηση του Μ. Κακογιάννη από τη θέση του προέδρου, αναλαμβάνει ο ποιητής Τίτος Πατρίκιος, ως το «βαρύ» όνομα της διανόησης που πρέπει να κρατήσει τις πολιτιστικές «ισορροπίες». Ο Ροδόλφος Μασλίας φεύγει από διευθυντής του υπουργικού γραφείου και γίνεται διευθύνων σύμβουλος της εταιρίας και μέλος της Εξελεγκτικής Επιτροπής, η οποία θα κάνει το «κουμάντο». Αντιπρόεδρος παραμένει ο πρόεδρος του ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων, Γ. Σαβαλάνος. Ακολουθούν τα μέλη: Αρτεμις Ζεννέτου, διευθύντρια των πολιτιστικών προγραμμάτων της Παγκόσμιας Τράπεζας (του γνωστού ιμπεριαλιστικού μηχανισμού), Ν. Κοκκίνης ( επιχειρηματίας), Αγγ. Δεληβοριάς, διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη, Δ. Μαραγκόπουλος, συνθέτης, Λ. Παπαδήμος (διοικητής Τράπεζας Ελλάδας), Χ. Αγραπίδης (δήμαρχος Πειραιά), Π. Πολυχρονόπουλος, (διευθυντής της Διεύθυνσης Καλών Τεχνών του ΥΠΠΟ), Μαριάννα Λάτση (ουδέν σχόλιον), Τ. Δημακοπούλου, (πρόεδρος Ιδιοκτητών Αιθουσών Τέχνης), Γ. Λούκος (διευθυντής του Μπαλέτου της Οπερας της Λυών), Δ. Κουσελάς (πρόεδρος ΟΤΟΕ) και Λ. Κολώνας (Γενικός Διευθυντής Αρχαιοτήτων του ΥΠΠΟ). Η θητεία του ΔΣ θα είναι πενταετής.

Αξίζει να σημειώσουμε και τις υπέρογκες μηνιαίες αποδοχές: του προέδρου ανέρχονται στα 2,7 εκ. δρχ., του διευθύνοντα συμβούλου στα 2,4 εκ., της εντεταλμένης συμβούλου 2,2 εκ. Η αποζημίωση έκαστου μέλους ανά συνεδρίαση είναι 100.000 και η αποζημίωση κάθε μέλους της Εκτελεστικής Επιτροπής ανά συνεδρίαση, είναι 60.000.