Κυριακή 15 Νοέμβρη 2009
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 16
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΤΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Καθ' οδόν: Πίσω στην περίοδο της γερμανικής κατοχής

Συμβολικό σχέδιο του Γιάννη Κεφαλληνού από την Κατοχή «Το κουφάρι του αλόγου», 1942
Συμβολικό σχέδιο του Γιάννη Κεφαλληνού από την Κατοχή «Το κουφάρι του αλόγου», 1942
Συγκινητικά στιγμιότυπα που έζησε ως παιδί στα δύσκολα χρόνια της Κατοχής, αλλά και μια ενδιαφέρουσα ιστορία ενός νεαρού που επιθυμούσε διακαώς να γίνει επιλοχίας λίγα χρόνια αργότερα, θα μας κρατήσουν συντροφιά αυτή την Κυριακή. Από την πένα του αγαπητού μας φίλου, συντρόφου και συγγραφέα Βαγγέλη Μηνιώτη.

Για ένα κομμάτι ψωμί...

«Ωρες ώρες βλέποντας την οικονομική κατάσταση στη χώρα μας να χειροτερεύει, η ανεργία και η φτώχεια να βασανίζουν τα λαϊκά στρώματα, ο νους μου τρέχει πίσω στα παιδικά χρόνια που εγκατέλειψα λόγω πείνας, ένεκα η βάρβαρη γερμανική κατοχή, το γυμνάσιο Νέας Κοκκινιάς στη δευτέρα τάξη και βρέθηκα σε ένα χωριό της Ηλείας, την Κάτω Παναγιά, στην Κυλλήνη και έσκαβα στα χωράφια, για ένα πιάτο φαγητό για εμένα και ένα κομμάτι ψωμί για τα μικρότερα αδέλφια μου. Οι παλάμες μου έσταζαν υγρά από τις φουσκάλες, και με τσίμπησε δύο φορές σκορπιός! Ο πρώτος ήταν φοβερός, το πόδι μου έγινε μελανό, ο πόνος ήταν αφόρητος και δεν υπήρχε στην περιοχή ούτε γιατρός ούτε φαρμακείο. Βοήθεια προσέφερε η μαμή του χωριού που "διέταξε" να βράσουν νερό και να το κρατούν σε υψηλή θερμοκρασία ώρες ατέλειωτες. Ετσι και έγινε - Θεός σχωρέστην - και ο πόνος άρχισε να υποχωρεί.

Η γεωργία, παρότι κουραστική, παρουσίαζε για εμένα που ήμουν παιδί του συνοικισμού πολύ μεγάλο ενδιαφέρον, αγάπησα τη φύση και ονειρευόμουν να γίνω γεωπόνος όταν ο τόπος απελευθερωνόταν και γυρίζαμε σπίτι μας. Ολες οι εργασίες του αγρότη ήταν πολύ κουραστικές. Το σκάψιμο της γης με την αξίνα ή το αλέτρι, το θέρος, και το πιο βασανιστικό το αλώνι, να γυρίζω γύρω γύρω με τη φοράδα πάνω στα στάχυα για να ξεχωρίσει ο καρπός από τα άχυρα. Αυτό το περίεργο ζωντανό έδειχνε πάντα τη διάθεση να με δαγκώσει και με ανάγκασε να παρατήσω τους αγρούς και τους στεριανούς και να γίνω θαλασσινός! Μούτσος για την ακρίβεια, που θα πει ναυτόπαις! σε ψαροκάικο, που προ πολλού θα έπρεπε να γίνει καυσόξυλα. Τώρα τι τα θυμάσαι αυτά; Θα πει κανείς. Ε, ε, ένεκα ...οι συγκυρίες! Ο Θεός να φυλάει από αυτές!

Σχέδιο του ΕΠΟΝίτη καλλιτέχνη Γιάννη Στεφανίδη. Απεικόνιση του πρωτότυπου χειροκίνητου κυλινδρικού πιεστηρίου που κατασκεύασε η καλλιτεχνική ομάδα του ΚΣ της ΕΠΟΝ στα χρόνια της Κατοχής
Σχέδιο του ΕΠΟΝίτη καλλιτέχνη Γιάννη Στεφανίδη. Απεικόνιση του πρωτότυπου χειροκίνητου κυλινδρικού πιεστηρίου που κατασκεύασε η καλλιτεχνική ομάδα του ΚΣ της ΕΠΟΝ στα χρόνια της Κατοχής
Η θάλασσα από τη μια είναι να πέφτεις πάνω της και να μη θέλεις να την αποχωριστείς και από την άλλη να τρέμει το φυλλοκάρδι σου με την αγριάδα της. Μαζί της ένα χρόνο με το σαπιοκάικο έζησα άλλοτε χαρές αξέχαστες και άλλοτε πολύ φόβο, ώσπου κάποτε βούλιαξε από βόμβα αγγλικού αεροπλάνου και όλο το πλήρωμα βρέθηκε χωρίς εργασία και ο καθένας αναγκάστηκε να ψαρεύει με τη βάρκα του για το φαγητό της οικογένειας. "Δεν έρχεσαι κι εσύ μαζί με τη βάρκα;" μου πρότειναν, να ρίξουμε τα παραγάδια. Πήγα με καλό καιρό, χάλασε όμως όταν ήρθε η ώρα της επιστροφής και πώς να γυρίσει η βάρκα πίσω με το κουπί με κάτι κύματα που ήθελαν να μας καταπιούν; Και η επόμενη μέρα μας βρήκε στο πέλαγος χωρίς να μπορούμε να πιάσουμε στεριά. Οι συγκυρίες κι εδώ έκαναν το θαύμα τους! Ενα υποβρύχιο βύθισε ένα γερμανικό πλοίο στην περιοχή και τα αεροπλάνα με τον αγκυλωτό σταυρό έριχναν βόμβες βυθού κι έλεγες ότι η βάρκα θα διαλυόταν. Εστειλαν κι ένα πλοιάριο να δει, τι γυρεύουμε εμείς μέρα - νύχτα στο ίδιο μέρος του πελάγου. Οι Ιταλοί που ήρθαν και μας έψαξαν διαπίστωσαν ότι δεν είχαμε σχέση με το συμβάν και μας ρυμούλκησαν μάλιστα να πιάσουμε στεριά. Τι ανακαλύπτει κανείς ψάχνοντας την ταινία της μνήμης!

Ο επιλοχίας...

Με το όνειρο να γίνει επιλοχίας του λόχου κοιμόταν και ξυπνούσε ο παράξενος στρατιώτης Λουκάς, από ένα χωριό που είχαν κάψει οι Γερμανοί, και ήταν πάντα πρόθυμος όχι μόνο στις διαταγές των ανωτέρων, αλλά και στην εξυπηρέτηση των συναδέλφων που δεν τους χάλαγε χατήρι. Ηθελε να τα έχει καλά με όλους στην προσπάθειά του να ...αναρριχηθεί στο αξίωμα που στόχευε! Ομως, ο χρόνος κυλούσε και δεν είχε πάρει ούτε το πρώτο γαλόνι του δεκανέα και είχε αρχίσει να απελπίζεται, όταν κυκλοφόρησε η φήμη ότι προσεχώς θα επισκεπτόταν τη μονάδα που υπηρετούσε ο στρατηγός από τον οποίο κάτι ευχάριστο περίμενε ν' ακούσει! Και δεν έπεσε έξω, αφού τον άκουσε με τ' αυτιά του να λέει στο γήπεδο της συγκέντρωσης των στρατευμένων, μεταξύ άλλων, ότι χρειάζονταν εθελοντές για την Κορέα και "όσοι ήθελαν να πάνε, να έβγαιναν ένα βήμα μπροστά". Οχι ένα, δύο ήταν τα βήματά του, πλην, όμως, οι μιμητές του ήταν ελάχιστοι, πράγμα που δυσαρέστησε τον στρατηγό, που έφυγε μουτρωμένος για την αποτυχία της αποστολής του. Ανάμεσα στους λιγοστούς εθελοντές κι ένα φανταράκι που δε θα 'πρεπε να στρατευθεί λόγω ηλιθιότητος! Παρ' όλα αυτά, αμέσως μετά το δικό μας εμφύλιο πόλεμο, ο ελληνικός στρατός έκανε την παρουσία του στην Κορέα και πότισε με αίμα τη γη της τόσο μακρινής χώρας. Μεταξύ των "αιμοδοτών" στο πεδίο της μάχης και ο επίδοξος Λουκάς που στην προσπάθειά του να ανδραγαθήσει και να πάρει τα γαλόνια που ονειρευόταν σκοτώθηκε, καθώς και το άλλο φανταράκι που θα νόμιζε ότι πηγαίνει σε ταξίδι αναψυχής! Κρίμα! Τα παιδιά έδωσαν τη ζωή τους για ξένα συμφέροντα, καθώς και τ' άλλα, που δηλώθηκαν ως "εθελοντές" χωρίς να είναι.

Σκίτσο της Κατοχής από τον ηθοποιό, ζωγράφο και αγωνιστή Μιχάλη Νικολινάκο
Σκίτσο της Κατοχής από τον ηθοποιό, ζωγράφο και αγωνιστή Μιχάλη Νικολινάκο
Ο αριθμός των οπλιτών που έπρεπε να ταξιδέψει είχε καθορισθεί και έπρεπε οι αξιωματικοί της μονάδας να τον συμπληρώσουν στέλνοντας κατά το πλείστον μη θέλοντες ως εθελοντές.

Σε κάποια περίπτωση που από τους δεκαπέντε διαβιβαστές έπρεπε να φύγουν οι πέντε, ο αξιωματικός τους νίπτοντας τα χέρια είπε: "Παιδιά, εγώ δεν μπορώ να πω πήγαινε εσύ, κι εσύ μείνε, θα έχω τύψεις στη συνείδηση, ρίξετε κλήρο" και τα παιδιά κίτρινα σαν τα λεμόνια μετέτρεψαν ένα κράνος σε κληρωτίδα και τράβηξαν κλήρο. Ομως, η αγωνία τους είχε συνέχεια γιατί ένας από τους ..."τυχερούς" είχε "μέσον" και τη θέση του έπρεπε να πάρει άλλος, οπότε ξαναστήθηκε το κράνος και επαναλήφθηκε ο κλήρος για μια θέση!

Αυτά κι άλλα πολλά μπορεί ν' ακούσει κανείς στο ΚΑΠΗ της γειτονιάς από τους ηλικιωμένους που σκαλίζοντας το σεντούκι της μνήμης φέρνουν στην επιφάνεια ενδιαφέροντα κομμάτια της ζωής τους που κύλησε στο ποτάμι του χρόνου.

Τον καημένο επιλοχία, τι τον περίμενε, είπανε οι θαμώνες χαμογελώντας πικρά!».


Η. Φέρτης, «Κατοχή»
Η. Φέρτης, «Κατοχή»

Χειμώνας 1941 - 1942. Ο πατέρας μεταφέρει το νεκρό παιδί του. Μια χαρακτηριστική, δυναμική σύνθεση σε «αργή κίνηση» (από το βιβλίο του Γ. Κυριακίδη «ΕΘΝΙΚΟΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ 1941 - 1945»)
Χειμώνας 1941 - 1942. Ο πατέρας μεταφέρει το νεκρό παιδί του. Μια χαρακτηριστική, δυναμική σύνθεση σε «αργή κίνηση» (από το βιβλίο του Γ. Κυριακίδη «ΕΘΝΙΚΟΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ 1941 - 1945»)

Στρατόπεδο Χαϊδαρίου, βασανιστήριο. Ξυλογραφία της Βάσως Κατράκη
Στρατόπεδο Χαϊδαρίου, βασανιστήριο. Ξυλογραφία της Βάσως Κατράκη

Επιμέλεια:
Ελένη ΑΡΓΥΡΙΟΥ


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ