Κυριακή 28 Μάρτη 2010
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 5
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΝΙΚΟΣ ΑΝΤΩΝΑΚΟΣ
Υποστήριζε πάντα τον κοινωνικό ρόλο του καλλιτέχνη

Ενας χρόνος απουσίας του συμπληρώνεται στις 3 Απρίλη

Ηταν 3 Απρίλη του 2009, όταν «σαν κεραυνός» έπεσε η είδηση του θανάτου του αγαπητού συντρόφου και συνεργάτη του «Ριζοσπάστη», του σκηνοθέτη και κριτικού κινηματογράφου Νίκου Αντωνάκου. Ο αιφνίδιος θάνατός του επήλθε από ανακοπή καρδιάς, τη στιγμή που μιλούσε στην εκδήλωση της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών σε αφιέρωμα για τον Γιάννη Ρίτσο.

Ο Νίκος Αντωνάκος αφοσιώθηκε και αγωνίστηκε για τα ιδανικά του Μαρξισμού - Λενινισμού, στην πανανθρώπινη ιδεολογία, δίνοντας μάχες, υποστηρίζοντας αξίες, υπηρετώντας μέσα από τα συνδικαλιστικά όργανα τα συμφέροντα και την αξιοπρέπεια των ομότεχνών του, στηρίζοντας τον κοινωνικό ρόλο του καλλιτέχνη. Τίμησε στο ακέραιο την αποστολή του σύγχρονου ανθρώπου. Την τίμησε από τα πρώτα νεανικά σου χρόνια με την ένταξή του στο ΚΚΕ μέχρι την τελευταία του πνοή, που κι αυτή έφυγε μέσα στη μάχη, σαν προσφορά, σαν σπονδή στον αγώνα για έναν ανώτερο πολιτισμό, για την αταξική κοινωνία του μέλλοντος.

«Καιρός, νομίζω, να αφήσουμε τις δικαιολογίες» - έγραφε στο «Ρ» στις 2/2/1997. «Το Μέτρο ισχύει, ακόμα, για όλους όσοι θέλουν να μετράνε σωστά την αξιοπρέπεια. Η Αισθητική δεν έχει χάσει, ακόμα, την αξία της, για όσους έχουν υψηλά κριτήρια και υψηλή εκτίμηση στον άνθρωπο και τη συμπεριφορά του. Στις μαύρες σελίδες της ιστορίας κανένας δε θα δει το όνομά του με άσπρα φωτεινά γράμματα. Το σκοτάδι, αν - και όταν - κυριαρχήσει, δεν αφήνει κανέναν έξω από το μαύρο του. Χρέος όλων μας, λοιπόν, είναι να απομονώσουμε τα απομεινάρια του μεσαίωνα. Αυτές τις λαδιές που λερώνουν το σήμερα και το μέλλον του τόπου μας. Που εμποδίζουν την εξέλιξη».

Με τόλμη και επιμονή

Ηταν ξεχωριστός, για την τόλμη και την επιμονή με την οποία πάλευε για το δίκιο του αγώνα μας. Πίστευε με πάθος στην ιδεολογία του, για αυτό σε όλες τις καταιγίδες των τελευταίων χρόνων κράτησε σταθερά και αταλάντευτα το τιμόνι. Ηταν ξεχωριστός, για την αιχμηρότητα, τη φλόγα, το συναίσθημα, την εκφραστικότητα και τη σπάνια αισθητική του πολυδιάστατου έργου του - σκηνοθετικού, συγγραφικού, δημοσιογραφικού.

Η πλακέτα στην αίθουσα της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών
Η πλακέτα στην αίθουσα της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών
Ο Νίκος Αντωνάκος, ο αγαπημένος μας σύντροφος, ο αγαπημένος των συναδέλφων του σκηνοθετών, έφυγε πριν προλάβει να γιορτάσει 67α γενέθλιά του. Γεννήθηκε στο Αγρίνιο, στις 25 Μάη 1942. Στο χώρο της τέχνης πρωτοεμφανίστηκε με την ποιητική συλλογή «Τ΄ αστέρια δεν φάνηκαν». Ακολούθησαν το μυθιστόρημα «Δεξιότερα της δεξιάς», το οποίο έγινε αργότερα κινηματογραφική ταινία και «Η ακτή του Ραζλίφ». Εγραψε πολλά σενάρια για τον κινηματογράφο, για ντοκιμαντέρ και για την τηλεόραση. Συνεργάστηκε ως πολιτικός συντάκτης σε εφημερίδες του Λονδίνου. Υπήρξε ανταποκριτής του «Ριζοσπάστη» στη Μ. Βρετανία και συνέχισε ως αρθρογράφος στην ίδια εφημερίδα. Κείμενά του, κριτικές, διηγήματα δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά και εφημερίδες. Εγραψε και σκηνοθέτησε την τηλεοπτική εκπομπή «Τέχνη και Πολιτισμός», καθώς και τη θεατροποιημένη τριλογία «Η ζωή, ο Ερωτας και ο Θάνατος». Σκηνοθέτησε δύο ταινίες μεγάλου μήκους, «Το ράλι του θανάτου» και «Δεξιότερα της δεξιάς».

Για το θέατρο έγραψε τα κείμενα και σκηνοθέτησε «Η ζωή, ο Ερωτας, ο Θάνατος», τριλογία με τα μπαλέτα της Κένυας. Αφηγητής ο Μάνος Κατράκης. Εικαστικό Δρώμενο «Θεατρικός Λόγος και εικαστική παρέμβαση». Για την τηλεόραση: «Η ΕΡΤ στη Βόρεια Ελλάδα», «Η Ερευνα», «Πορτρέτα Ασήμων Ανθρώπων», «Ανθρωποι και Επαγγέλματα», τα σίριαλ «Ντόκτορ τικ», «Ο δεύτερος άνθρωπος» κ.ά. Συμμετοχές σε φεστιβάλ: Βερολίνο, Βαλέντσια, Κωνσταντινούπολη, Κάιρο, Μόσχα, Βανκούβερ κ.ά. Βραβεία: Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Φεστιβάλ Μεσογειακού κινηματογράφου της Βαλέντσια. Σενάρια για τον κινηματογράφο: «Δεξιότερα της δεξιάς», «Αγωνία», «Ο Σταύρος είναι πονηρός», «Το τελευταίο αντίο», «Μείνε κοντά μου αγαπημένε», «Μάρα η Τσιγγάνα», «Η θυρωρίνα», «Ερασιτεχνικό Θέατρο», «Αδελφοί Μανάκια», «Απολογία» κ.ά.

Δυστυχώς, χρόνια προσπαθούσε να κάνει μια καινούρια ταινία αλλά δεν την ενέκριναν από το Κέντρο Κινηματογράφου. Τον τελευταίο καιρό βρισκόταν στη διαδικασία της «διερεύνησης της αγοράς», στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Αυστρία, Βουλγαρία, Ισλανδία), για τη νέα του ταινία με το τίτλο «Για πιάνο και ορχήστρα». Παράλληλα, φρόντιζε την έκδοση του τρίτου βιβλίου του «Ιστορίες της Κυριακής» (πολιτικά κείμενα - 2 τόμοι), και το καινούριο του μυθιστόρημα «Για πιάνο και ορχήστρα».

Διατέλεσε γενικός γραμματέας της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών και μέλος του ΔΣ για περισσότερο από 10 χρόνια. Μέλος της Διοίκησης και της Εκτελεστικής Γραμματείας της Ομοσπονδίας Ευρωπαίων Σκηνοθετών (FERA). Μέλος της Διοίκησης και του Εκτελεστικού Γραφείου της Διοίκησης της Διεθνούς Ομοσπονδίας των Εργαζομένων στα Οπτικοακουστικά Μέσα (FISTAV). Μέλος του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Κινηματογραφίας (2 θητείες), μέλος του ΔΣ του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου (2 θητείες). Αλλες πολιτιστικές δραστηριότητες: Αντιπρόεδρος της Κίνησης των Διανοουμένων και Καλλιτεχνών για την Ειρήνη και τον Πολιτισμό, μέλος του ΔΣ του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου της Αθήνας, Συντονιστής της «Παν-καλλιτεχνικής Κίνησης».

Μαχητής, δημιουργός

Ως γενικός γραμματέας των Ελλήνων σκηνοθετών, ως μέλος του ΔΣ της Εταιρείας, ως εκπρόσωπος των σκηνοθετών για πολλά χρόνια, σε ντόπιους και ξένους φορείς και οργανισμούς, ως πνευματικός άνθρωπος, ως εμπνευσμένος καλλιτέχνης πρόλαβε όλα αυτά τα χρόνια να διδάξει στη νεότερη γενιά ότι ο καλλιτέχνης - πριν αρχίσει να δημιουργεί - πρέπει να οργανώνει και να στηρίζει τις ιδέες του και τα οράματά του. Αρχές που τήρησε σταθερά σε όλη του τη ζωή. Ενας σκεπτόμενος άνθρωπος, μαχητής, δημιουργός.

Τιμώντας τη μνήμη και την προσφορά του η Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών (ΕΕΣ) έδωσε το όνομά του στην κεντρική αίθουσα της ΕΕΣ, εκεί όπου άφησε την τελευταία του πνοή, εκεί όπου για χρόνια κατέθετε τις αγωνίες του, τις ελπίδες του, τα όνειρα και τις προσδοκίες του για την τέχνη, τον πολιτισμό και τον άνθρωπο. Τα αποκαλυπτήρια της καλαίσθητης πλακέτας έκανε ο πρόεδρος της ΕΕΣ, Χάρης Παπαδόπουλος, ο οποίος σημείωσε μεταξύ άλλων «ότι με τη συμβολική αυτή κίνηση μετά από ομόφωνη απόφαση του ΔΣ της ΕΕΣ, η Εταιρεία θέλει να χαράξει ανεξίτηλα σε διάφανο φόντο σαν τίτλο σε κινηματογραφική οθόνη το όραμα του Νίκου για ένα καλύτερο αύριο στον ελληνικό κινηματογράφο. Εναν τίτλο που θα θυμίζει στους νεότερους τη στάση στην τέχνη και τη ζωή και σε όλους εμάς που τον ζήσαμε θα απαλύνει τον πόνο της απουσίας του».

Κι έχει απόλυτο δίκιο η Ιωάννα Καρατζαφέρη που έγραψε μεταξύ άλλων για τον Νίκο Αντωνάκο: «Ηθελε να μείνει αμόλυντος. Οχι καθαρός για τον άλλον κόσμο. Αλλά γι' αυτόν, τον επίγειο που μέσα του ζούσε και συναναστρεφότανε με τους ανθρώπους (...) για τον Νίκο ο διασκεδαστικός κινηματογράφος ήταν κάτι διαφορετικό από αυτό που εκείνος είχε σαν προορισμό αυτής της τέχνης: την προτιμούσε σαν σκαπτικό εργαλείο που φτάνει ως τα θεμέλια της κοινωνίας»...

Η αλήθεια είναι ότι μας λείπεις σύντροφε. Ομως θα μας συντροφεύουν πάντα τα γραπτά σου που θα ενισχύουν την αισιοδοξία μας: «Με όλες τις αναποδιές και με όλες τις αδυναμίες μας. Οσο τα παιδιά της Γης θα γράφουν ποιήματα, δεν πρόκειται να μας νικήσει η σήψη. Και δε σου λέω για ποιήματα αυταπάτης. Σου μιλάω για ποιήματα πραγματικά» (5/5/19996).

«... Κόντρα στο μαύρο και το άσπρο της καταστροφής, υπάρχει πάντα και το κόκκινο. Εκεί, όπου οι υποσχέσεις δεν έχουν θέση. Εκεί, όπου μιλάνε για κοινούς αγώνες και κοινές αγωνίες. Εκεί, όπου δε βγάζουν τους άσους απ' το μανίκι. Εκεί, όπου σου ζητάνε τη συμμετοχή και όχι, έτσι απλά, την ψήφο σου» (15/9/1996).


Σοφία ΑΔΑΜΙΔΟΥ


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ