Παγκόσμια Ημέρα για την εξάλειψη της βίας ενάντια στις γυναίκες η 25η Νοέμβρη, έδωσε την αφορμή για συζητήσεις και διακηρύξεις, που άφησαν όμως την ουσία του προβλήματος σκόπιμα απ' έξω. Εξαίρεση αποτέλεσαν οι παρεμβάσεις του ΚΚΕ και της ΟΓΕ στη συνεδρίαση της αρμόδιας Επιτροπής της Βουλής, παρεμβάσεις που ανέδειξαν την ταξική ουσία του φαινομένου της βίας, ιδιαίτερα σε μια περίοδο καπιταλιστικής κρίσης και αντιλαϊκής επίθεσης. Οι διαπιστώσεις για την έκταση που παίρνει σήμερα η βία, η γενικόλογη καταδίκη της και οι ανέξοδες υποσχέσεις για την εξάλειψή της αποτελούν ωραία λόγια, που όμως δεν αποκαλύπτουν, αλλά αντίθετα θολώνουν τις αιτίες του προβλήματος. Επομένως, δεν προσφέρουν καλές υπηρεσίες στις γυναίκες της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων που υφίστανται την ταξική εκμετάλλευση και τη φυλετική καταπίεση στο έδαφος της οποίας εμφανίζεται και η βία.

Η σωματική, λεκτική, ψυχολογική ή όποιας άλλης μορφής βία υφίστανται οι γυναίκες δεν προκύπτει σε κοινωνικό κενό. Αντίθετα καλλιεργείται στο δοσμένο κοινωνικό έδαφος, είναι φαινόμενο με συγκεκριμένες οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές αιτίες. Το ζήτημα της βίας είναι και αυτό ζήτημα ταξικό, σύμφυτο με την εκμετάλλευση και επομένως με όλες τις κοινωνίες που θεμελιώνονται πάνω σε αυτή. Η βία του εκμεταλλευτή ενάντια στον εκμεταλλευόμενο είναι απαραίτητη προκειμένου οι πρώτοι να διατηρούν την κυριαρχία τους πάνω στους δεύτερους. Το φαινόμενο λοιπόν δεν μπορεί παρά να εντείνεται σήμερα που το καπιταλιστικό σύστημα γίνεται ολοένα και πιο βάρβαρο.

Η βαθιά και εκτεταμένη καπιταλιστική οικονομική κρίση έχει δραματικές συνέπειες στο σύνολο της ζωής του λαού. Η επίθεση της πλουτοκρατίας βάζει πρώτες στο στόχαστρο τις γυναίκες και δεν αφήνει ανεπηρέαστη καμία πτυχή της ζωής τους. Οι ταξικές διαφορές οξύνονται, η φτώχεια και η ανέχεια διευρύνονται, η κρατική και η εργοδοτική βία εντείνονται. Οι διαπροσωπικές σχέσεις, οι σχέσεις μέσα στην οικογένεια αποτελούν μέρος των κοινωνικών σχέσεων και στα πλαίσιά τους εμφανίζεται η βία με θύματα τις γυναίκες και τα παιδιά.

Η ΕΕ, η κυβέρνηση και τα κόμματα που συμπλέουν στρατηγικά με αυτή, αξιοποίησαν την 25η Νοέμβρη ως μια ιδανική βιτρίνα για να εκθέσουν την «ευαισθησία» και το «ενδιαφέρον» τους για τις γυναίκες και τα ανθρώπινα δικαιώματά τους, την «ανησυχία» τους για τη βία. Αλλά και ως προπέτασμα για να κρύψουν την πραγματικότητα που ζουν και τις μορφές βίας που υφίστανται καθημερινά οι εργαζόμενες, οι αυτοαπασχολούμενες, οι αγρότισσες, οι άνεργες, οι νέες μητέρες. Η κατεύθυνση στην οποία κινούνται είναι κοινή: Υιοθετούν την ίδια αταξική προσέγγιση του προβλήματος, το περιορίζουν στη φυλετική του διάσταση, υποστηρίζουν πως αφορά τις γυναίκες ανεξάρτητα από την κοινωνική τους θέση.

Στην ουσία, η εργοδοτική τρομοκρατία, η ανασφάλιστη δουλειά, οι απολύσεις στον ιδιωτικό και το δημόσιο τομέα, οι ευέλικτες εργασιακές σχέσεις, η κατάργηση των κλαδικών συλλογικών συμβάσεων και η αντικατάστασή τους από επιχειρησιακές ή ακόμα και ατομικές συμβάσεις δεν είναι άσχετα με τη βία, αποτελούν μορφές της και θέτουν ιδιαίτερα στο στόχαστρο τις γυναίκες. Είναι, για παράδειγμα, μορφή βίας η πρακτική να απολύουν μητέρες και εγκύους, γιατί το κεφάλαιο τις θεωρεί «βαρίδι» στην προσπάθειά του να μεγαλώσει τα κέρδη του. Είναι βία η τακτική της εργοδοσίας να τους αλλάζει το ωράριο, το χώρο εργασίας, ακόμα και το αντικείμενό τους, να τους ασκεί ψυχολογική πίεση και να τους κάνει πόλεμο νεύρων μέχρι να τις εξαναγκάσει σε παραίτηση. Είναι βία η απαίτηση να δεσμεύονται οι γυναίκες στον εργοδότη με «συμφωνητικά» να μη δημιουργήσουν οικογένεια, προκειμένου να προσληφθούν. Είναι μορφή βίας η γυναικεία ανεργία που αυξάνεται, οι μισθοί που συρρικνώνονται, η φτώχεια που διευρύνεται. Είναι βία να μην μπορεί να πληρώσει μια γυναίκα τους λογαριασμούς, να μένει χωρίς ρεύμα, τηλέφωνο ή νερό η ίδια και η οικογένειά της, να αναγκάζεται να πληρώσει όλο και πιο ακριβά για την Υγεία και την Παιδεία.

Είναι επομένως υποκρισία να μιλούν για εξάλειψη της βίας οι ίδιοι που έχουν την αποκλειστική ευθύνη για την πολιτική αυτή. Αυτοί που δεν έχουν τον παραμικρό δισταγμό να αντιμετωπίζουν τις κινητοποιήσεις, τις απεργίες και τις διεκδικήσεις των γυναικών και συνολικά του λαού χρησιμοποιώντας την πιο ωμή βία και καταστολή. Είναι ακόμα ενδεικτικό της υποκρισίας το γεγονός ότι καμία αναφορά δεν κάνουν στον απαράδεκτο νόμο που κατοχυρώνει ως επάγγελμα την πορνεία, νόμο που ψήφισε το 1999 το ΠΑΣΟΚ και διατήρησε η ΝΔ όταν με τη σειρά της αναδείχθηκε κυβέρνηση.

Η ενασχόληση του κεφαλαίου και των πολιτικών του εκπροσώπων με το φαινόμενο της βίας έχει στόχο να θολώσει στα μάτια των γυναικών τη βαρβαρότητα του καπιταλισμού, να τους χρυσώσει το χάπι της αντιλαϊκής πολιτικής. Ο ίδιος όμως ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουν το φαινόμενο και τις συνέπειές του, αποτελεί από μόνος του απόδειξη ότι στο καπιταλιστικό σύστημα τα πάντα υποτάσσονται στο κέρδος. Είναι χαρακτηριστική η εκτίμηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ισότητα των φύλων ότι η βία κατά των γυναικών «κοστίζει» 16 εκατομμύρια ευρώ το έτος και ο υπολογισμός ότι «για κάθε 1 ευρώ το οποίο επενδύεται στην πρόληψη και την αντιμετώπισή της η προστιθέμενη αξία ανέρχεται σε 87 ευρώ». Με επιχειρήματα παρόμοιας λογικής υποστηρίζουν ότι η βία στο χώρο εργασίας είναι ασύμφορη για τους εργοδότες, γιατί τα θύματά της παίρνουν περισσότερες άδειες και έχουν χαμηλότερη αποτελεσματικότητα στην εργασία τους.

Το ενδιαφέρον της ΕΕ και της κυβέρνησης για τη βία υπαγορεύεται από τη λογική του υπολογισμού της σχέσης κόστους - οφέλους, συμβαδίζει με τα κριτήρια της «αγοράς». Ολα δηλαδή πρέπει να αποτιμούνται σε «προστιθέμενη αξία», σε χρήμα, σε κέρδος. Κάθε πολιτική που ασκείται, κάθε υπηρεσία που παρέχεται κρίνεται θετικά στο βαθμό που αποφέρει έσοδα και περιορίζει τα έξοδα, στο βαθμό τελικά που συμφέρει το κεφάλαιο. Ας σκεφτούν σοβαρά οι γυναίκες της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων πόσο ειλικρινές είναι το ενδιαφέρον των αστών για τα «ανθρώπινα δικαιώματά» τους, ας λάβουν υπόψη πόσο ωφελείται το καπιταλιστικό σύστημα από την εκμετάλλευση και την καταπίεσή τους, ας προβληματιστούν κατά πόσο αυτός που ευθύνεται για το πρόβλημα μπορεί να κρατά και το κλειδί της λύσης του.

Μέσα στην κοινωνία της ταξικής εκμετάλλευσης, η φυλετική καταπίεση θα διαιωνίζεται, θα οξύνεται μαζί με τις ταξικές αντιθέσεις, θα εξακολουθεί να αποτελεί πρόσφορο έδαφος για τη βία που πλήττει τις γυναίκες της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων. Για τις γυναίκες αυτές μονόδρομος δεν είναι οι θυσίες για το κεφάλαιο και την πλουτοκρατία, αλλά ο αγώνας για πλήρη και σταθερή δουλειά, για δημόσια και δωρεάν Υγεία και Παιδεία, για μισθούς και συντάξεις που να καλύπτουν τις ανάγκες τις δικές τους και των οικογενειών τους. Για να είναι ανεξάρτητες οικονομικά και να μην εγκλωβίζονται παρά τη θέλησή τους σε προσωπικές και οικογενειακές σχέσεις παθογόνες και προβληματικές. Για να λειτουργούν στην ευθύνη του κράτους και όχι των ΜΚΟ προγράμματα και υποδομές, Συμβουλευτικά Κέντρα με ειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό, για τις γυναίκες που πλήττονται από τη βία. Για να καταργηθεί ο νόμος που αναγνωρίζει την πορνεία ως επάγγελμα.

Αυτός ο μονόδρομος, της συμβολής στο κίνημα και της συμμετοχής στην πάλη, διαπαιδαγωγεί γυναίκες και άνδρες με τις αξίες της συλλογικότητας, της ταξικής αλληλεγγύης, της ισοτιμίας των δυο φύλων. Καλλιεργεί στις ίδιες τις γυναίκες αγωνιστική στάση ζωής, τις μαθαίνει να μη συμβιβάζονται με κανένα πρόβλημα, να μην υποτάσσονται στα εμπόδια και τις δυσκολίες, όπου και αν τα συναντούν.

Ο δρόμος που μπορεί να δώσει διέξοδο στη σημερινή κατάσταση είναι αυτός της ένταξης των γυναικών από τα λαϊκά στρώματα στο κίνημα και την πάλη, στο πλευρό των συμμάχων τους, στο ενιαίο μέτωπο που έχουν συγκροτήσει το ΠΑΜΕ, η ΠΑΣΕΒΕ, η ΟΓΕ, η ΠΑΣΥ και το ΜΑΣ. Στην κοινωνική δηλαδή συμμαχία που προβάλλει αιτήματα και παλεύει για την αντιμετώπιση των οξυμένων προβλημάτων και ταυτόχρονα διεκδικεί άλλο δρόμο ανάπτυξης, που θα ικανοποιεί τις λαϊκές ανάγκες, θα δημιουργήσει άλλη βάση για όλες τις κοινωνικές σχέσεις και θα ανοίξει το δρόμο για την ουσιαστική ισοτιμία και την απελευθέρωση των εργαζόμενων γυναικών.