Ενα από τα ομορφότερα δείγματα του αρχιτεκτονικού «έπους» των «Ξενία», το «Μοτέλ Ξενία» στην περιοχή Καρτερός του Ηρακλείου, ιδιοκτησία της ΕΤΑ, και έργο του εμπνευστή του προγράμματος, σπουδαίου αρχιτέκτονα, Αρη Κωνσταντινίδη, χαρακτηρίστηκε ως μνημείο, στην προχθεσινή κοινή συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου και του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων του ΥΠΠΟ-Τ.

Το συγκεκριμένο «Ξενία» χτίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1960 πάνω σε, μη κηρυγμένο τότε, αρχαιολογικό χώρο. Αποτελείται από επτά ισόγεια κτίρια σε σχήμα «π» με εσωτερική «αυλή». Πρόκειται για την «επιτομή» της αρχιτεκτονικής προσφοράς του Κωνσταντινίδη, αφού περιλαμβάνει όλα τα ιδιαίτερα στοιχεία που κάνουν τα «Ξενία» ξεχωριστά, όπως ο σεβασμός και η ήπια «ενσωμάτωση» στο τοπίο, η χρήση παραδοσιακών υλικών και η γενικότερη «φιλοσοφία» τους για τη διαμονή ενός ταξιδιώτη - επισκέπτη ενός τόπου και όχι ενός «πελάτη», όπως κάνει το αδηφάγο μεγάλο κεφάλαιο που θησαυρίζει στον τουριστικό τομέα.

Ολα αυτά τα στοιχεία καθιστούν το «Μοτέλ Ξενία» όχι «ξένο» σώμα στον αρχαιολογικό χώρο, αλλά αναπόσπαστο τμήμα του. Αλλωστε, στο χώρο θα οριστούν Ζώνες προστασίας και το «Ξενία» θα είναι (σ.σ. ελπίζουμε) η μοναδική σύγχρονη κατασκευή εντός του αρχαιολογικού χώρου.

Σήμερα το σπουδαίο αυτό αρχιτεκτόνημα βρίσκεται σε άθλια κατάσταση, λόγω πλήρους εγκατάλειψής του, και η διάσωσή του δεν εξασφαλίζεται μόνο με το χαρακτηρισμό του. Επιπλέον, αυτή η κήρυξη υπογραμμίζει το γεγονός τής κατά περίπτωση προστασίας των «Ξενία», που αποτελεί το διαχρονικό «μπούσουλα» του κράτους, με αποτέλεσμα την κατεδάφιση αρκετών από αυτά, την εγκατάλειψη άλλων και την κακομεταχείρισή τους από τους ιδιώτες που κατά καιρούς τα «ανέλαβαν». Μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι στη «λίστα» του ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας, που εξήγγειλε τον περσινό Ιούνιο η κυβέρνηση, περιλαμβάνονται και τα «Ξενία»...