Associated Press

Στο σημείο αυτό πρέπει να αποσαφηνιστεί το εξής: Μπορεί το Δημόσιο να κατέχει - προς το παρόν - 51% των μετοχών της ΔΕΗ, αλλά κάθε νέα συνεργασία και κάθε νέο έργο που υλοποιεί η ΔΕΗ με άλλες εταιρείες, απομειώνουν τη συμμετοχή του Δημοσίου σ' αυτό. Οσο η ΔΕΗ επεκτείνεται σ' αυτή τη βάση, τόσο η συμμετοχή του Δημοσίου μειώνεται, σε κάθε έργο ξεχωριστά και πολύ περισσότερο στο συνολικό χαρτοφυλάκιο των παραγωγικών υποδομών στους κλάδους της ενέργειας. Δηλαδή, παρά το γεγονός ότι το ποσοστό συμμετοχής του Δημοσίου μπορεί να διατηρείται σταθερό στη ΔΕΗ, η επιλογή της όλο και μεγαλύτερης ιδιωτικοποιήσεις του τομέα της Ενέργειας συνολικά, επιτυγχάνεται και μέσω των «συνεργασιών» που η εταιρεία προωθεί στην αγορά.

Βέβαια, στο πλαίσιο της «απελευθερωμένης» αγοράς, δεν ευνοείται μόνο η εισβολή των ιδιωτών στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας. Πρώτο μέλημα αυτής της πολιτικής ήταν εξαρχής ο μετασχηματισμός της ΔΕΗ, σε μια πολυμετοχική επιχείρηση που λειτουργεί στη βάση ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων και ταυτόχρονα διευκολύνει τη διείσδυση των ενεργειακών κολοσσών στον κλάδο. Μια ανώνυμη εταιρεία που αποζημιώνεται πλήρως για τον όποιο «κοινωνικό» ρόλο εξακολουθεί να παίζει (ηλεκτροδότηση απομακρυσμένων περιοχών, ειδικά τιμολόγια για πολύ φτωχά νοικοκυριά) και ταυτόχρονα υφίσταται τις συνέπειες της μετάβασης, όπου πρέπει να στηρίζει το σύστημα μέχρι οι ιδιώτες να πάρουν τις θέσεις τους.

Αυτή η ΔΕΗ, σήμερα βρίσκεται στις λίστες υποψηφιότητας για μια νέα ιδιωτικοποίηση, η οποία μπορεί να πάρει και σύνθετα χαρακτηριστικά: με πωλήσεις λιγνιτικών μονάδων, ώστε το 40% να περάσει άμεσα στους ιδιώτες, με πώληση μέρους των θυγατρικών που θα ελέγχουν τα δίκτυα μεταφοράς και διανομής, ή με άμεση πώληση μετοχικού μεριδίου, ακόμη και με συνδυασμό των παραπάνω.

Αυτές οι προοπτικές δε λειτουργούν σε βάρος των συνεργασιών, αντιθέτως, οι συνεργασίες ευνοούν τα νέα ξεπουλήματα, προσφέροντας έτοιμες διασυνδέσεις με τμήματα του πολυεθνικού κεφαλαίου.

Η ΔΕΗ είναι μικρή ενεργειακή επιχείρηση, συγκρινόμενη με πολλές ευρωπαϊκές. Αλλά είναι η μεγαλύτερη στην Ελλάδα, πρώην κρατικό μονοπώλιο και δημιουργός του σύγχρονου συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας. Εκτός αυτών και άλλων πολλών σχετικών πλεονεκτημάτων, ένας πολύ σημαντικός παράγοντας που ευνοεί τις συνεργασίες με τη ΔΕΗ, είναι ότι είναι πρόθυμη να τις συνάψει.

Η ανακοίνωση, στα μέσα της περασμένης βδομάδας, της υπογραφής στο Πεκίνο Συμφωνίας Στρατηγικής Συνεργασίας ανάμεσα στη ΔΕΗ και στον κινεζικό κολοσσό κατασκευής ανεμογεννητριών «Sinovel Wind Energy Group Co Ltd», κινείται σε αυτή την κατεύθυνση. Η συμφωνία αφορά «την ανάπτυξη αιολικής ενέργειας στη χώρα μας, με ενδεικτική αναφορά στην άμεση ανάπτυξη αιολικού πάρκου 200-300 MW στο διασυνδεδεμένο σύστημα, στην από κοινού διερεύνηση ανάπτυξης θαλάσσιου αιολικού πάρκου, αλλά και την κατασκευή μονάδας παραγωγής ανεμογεννητριών». Η συνεργασία με την «Sinovel Wind Energy Group Co Ltd» μπορεί να φέρνει στη ΔΕΗ ένα πλεονέκτημα ως προς την κατασκευή ανεμογεννητριών, αλλά ταυτόχρονα, φέρνει και στο κινεζικό κεφάλαιο την ευκαιρία να δραστηριοποιηθεί στην Ελλάδα με τους προνομιακούς όρους που μπορούν να προκύψουν με τη ΔΕΗ συνέταιρο.

Η ΔΕΗ έχει προϊστορία στις συνεργασίες, πολλές από τις οποίες προκάλεσαν σημαντικές εντάσεις, όπως το άδοξο εγχείρημα για την ανάπτυξη μονάδων λιθάνθρακα μαζί με τη γερμανική RWE. Ωστόσο, οι επιμέρους αποτυχίες δεν έχουν σημασία, καθώς στο πλαίσιο της «απελευθέρωσης» της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, η τακτική συνεργασιών της ΔΕΗ είναι πολιτική επιταγή. Ενδεικτικά, τον Απρίλη του 2009, εγκαινιάζοντας υδροηλεκτρικό έργο στο Σμόκοβο, ο τότε υπουργός Ανάπτυξης Κ. Χατζηδάκης σημείωνε: «Η κυβέρνηση θα ενθαρρύνει συνεργασίες μεταξύ ΔΕΗ και ιδιωτών στον τομέα αυτό, όπως άλλωστε συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη, και θα στηρίξει επίσης οποιαδήποτε πρωτοβουλία της ΔΕΗ για επέκταση στα Βαλκάνια, ώστε να αποκτήσει ηγετικό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή». Η ΔΕΗ είχε ήδη κάνει πράξη εκείνη την περίοδο σημαντικές συνεργασίες, που στο μέλλον ενδυνάμωσε.

Η ενδυνάμωση αυτή έπεσε ως ευθύνη στα «ικανά χέρια» της νέας κυβέρνησης, του ΠΑΣΟΚ. Ενα χρόνο μετά τις δηλώσεις Χατζηδάκη, τον Απρίλη του 2010, η υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Τ. Μπιρμπίλη, συνοδευόμενη από τον επικεφαλής της ΔΕΗ Α. Ζερβό και τον επικεφαλής της ΔΕΠΑ Χ. Σαχίνη, διεξήγαγε στο Παρίσι επαφές με γαλλικούς ενεργειακούς κολοσσούς. Στις συναντήσεις με εκπροσώπους των εταιρειών GDF, SUEZ, EDF ENERGY, AREVA συζητήθηκε το ενδεχόμενο «στρατηγικής συνεργασίας».

Στον αντίποδα της ταυτόσημης πολιτικής ΠΑΣΟΚ και ΝΔ βρίσκεται το ΚΚΕ. Τον Οκτώβρη του 2010, σε συνέντευξη Τύπου για την Ενέργεια, η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλ. Παπαρήγα, αφού κατάγγειλε ότι μειώνεται η λιγνιτική παραγωγή της ΔΕΗ, ότι παραδίδονται τα αποθέματα στα μονοπώλια, ότι είναι επίσης πιθανή η παράδοση του υδροδυναμικού της χώρας σε Ελληνες και ξένους, τόνισε ακόμη ότι «ο τομέας της πράσινης ενέργειας επίσης, που τόσο διαφημίζει η κυβέρνηση, παραδίδεται επίσης στον ιδιωτικό τομέα». Ανάμεσα στις συνέπειες αυτής της πολιτικής, από την αύξηση της τιμής για τα λαϊκά νοικοκυριά και τους μικρούς αγρότες, έως και την επιδείνωση της θέσης των εργαζομένων στην επιχείρηση, η Αλ. Παπαρήγα εντόπισε και ότι «θα βαθύνει ακόμα περισσότερο η εξάρτηση της χώρας, η ενεργειακή εξάρτηση της χώρας και αυτό έχει πολλαπλές συνέπειες». Και κατέληξε: «Εμείς προβάλλουμε στο λαό τη θέση ότι η παραγωγή, οι εγχώριες δηλαδή πηγές, η μεταφορά, η διακίνηση και οι νέες ανανεώσιμες μορφές ενέργειας, πρέπει να είναι λαϊκή δημόσια περιουσία. Δεν μπορεί να δρουν στην Ελλάδα άλλες επιχειρήσεις».

Εκτός από την τελευταία ανακοίνωση για τη συνεργασία με το κινεζικό κεφάλαιο, το τελευταίο διάστημα η ΔΕΗ αυτόνομα ή κυρίως μέσω της «ΔΕΗ Ανανεώσιμες», 100% θυγατρικής της, έχει προχωρήσει και σε άλλες σημαντικές συμφωνίες συνεργασίας, οι οποίες βρίσκονται στην αρχή τους ή σε εξέλιξη.

Τον περασμένο Φλεβάρη η ΔΕΗ με τη «ΔΕΗ Ανανεώσιμες» απηύθυναν πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την εξεύρεση μακροχρόνιου στρατηγικού εταίρου στο πεδίο των ΑΠΕ και ειδικότερα για την κατασκευή και λειτουργία φωτοβολταϊκού σταθμού ισχύος περίπου 200 MW στο Νομό Κοζάνης και την κατασκευή εργοστασίου παραγωγής φωτοβολταϊκών συστημάτων, με ενδεχόμενη επέκταση της συνεργασίας και σε άλλα έργα ΑΠΕ. Το ενδιαφέρον που έχει εκδηλωθεί, είναι φυσικά μεγάλο, ανάλογο με τα αναμενόμενα κέρδη, ενώ έντονο είναι το αμερικανικό ενδιαφέρον...

Η«ΔΕΗ Ανανεώσιμες» υπέγραψε τον περασμένο Γενάρη Μνημόνιο Συνεργασίας με την ΕΛΙΚΑ ΑΕ, εταιρεία των ομίλων Κοπελούζου - Σαμαρά, με σκοπό την ανάπτυξη «μεγάλων, πρωτοποριακών, πολυσύνθετων, και εθνικά σημαντικών ενεργειακών έργων στην Ελλάδα», όπως το αιολικό έργο της ΕΛΙΚΑ στην Κρήτη συνολικής ισχύος περίπου 850 MW, που περιλαμβάνει διασύνδεση με το ηπειρωτικό Ηλεκτρικό Σύστημα.

Το Δεκέμβρη του 2010, η ΔΕΗ και η «ΔΕΗ Ανανεώσιμες» ανακοίνωσαν την υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας με τη γαλλική «EDF Energies Nouvelles» (είχε προεγκριθεί από τη ΔΕΗ το Σεπτέμβρη του 2010) για την ανάπτυξη «μεγάλων, πολύπλοκων και τεχνολογικά προηγμένων ενεργειακών έργων στην Ελλάδα» και ειδικότερα την από κοινού ανάπτυξη αιολικών πάρκων στη Φλώρινα, ισχύος τουλάχιστον 200 ΜW, καθώς επίσης και υβριδικό έργο στην Κρήτη που θα συνδυάζει αιολικό πάρκο ισχύος 90 MW και υδροηλεκτρικό σταθμό με αντλιοστάσιο. Η συγκεκριμένη συνεργασία με το γαλλικό κολοσσό δεν είναι η πρώτη. Είχε ξεκινήσει από το 2007, με ανάλογη συμφωνία για ανάπτυξη έργων συνολικής ισχύος 122 MW, που οδήγησε σε κοινό αιολικό πάρκο 38 MW στη Βοιωτία. Η συμμετοχή κάθε εταιρείας θα είναι 51% για το έργο που θα προτείνει!

Το Νοέμβρη του 2010, η «ΔΕΗ Ανανεώσιμες» υπέγραψε Συμφωνητικό Μετόχων με την εταιρεία «EP GLOBAL ENERGY LTD» (EPGE), για τη σύσταση Κοινής Εταιρείας Χαρτοφυλακίου, με αντικείμενο: την απόκτηση και ανάπτυξη μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ. Την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ στα Βαλκάνια και στη Μέση Ανατολή. Το ποσοστό συμμετοχής της «ΔΕΗ Ανανεώσιμες» ορίστηκε σε 49%.

Η «ΔΕΗ Ανανεώσιμες» συνεργάζεται επίσης: Με την «Platina Finance» (51%) σε έργο 119,30 MW στην Ανδρο. Με τη ΡΟΚΑΣ (ισπανική «Ibedrola») για την «Αιγαία Ζεύξη» με παράλληλη ανάπτυξη 706 MW σε Χίο, Λέσβο, Λήμνο!!! Με την ΤΕΡΝΑ για υβριδικό έργο 98,80 MW στη Λέσβο και κάποια μικρότερα αλλού. Με την «Goodworks» (ΕΤΒΑ) για μια σειρά φωτοβολταϊκών έργων σε Βιομηχανικές Περιοχές. Με τη «ΜΕΚ Ενεργειακή» για 18 MW στην Πέλλα. Παράλληλα, έχει στα «σκαριά» και άλλες συνεργασίες, αναζητώντας εταίρους για συγκεκριμένα έργα.

Αξια επισήμανσης είναι, όμως και η συνεργασία της ΔΕΗ με τον ισπανικό όμιλο «Urbaser», όπου με το κοινοπρακτικό σχήμα «Waste Syclo» συμμετείχαν στο διαγωνισμό για το πρώτο έργο ΣΔΙΤ διαχείρισης απορριμμάτων στη Δυτική Μακεδονία, προϋπολογισμού 116 εκατ. ευρώ.

Βεβαίως υπάρχουν και αρκετές παλαιότερες συμφωνίες της ΔΕΗ, για παράδειγμα με τον όμιλο Ρέστη, την Τράπεζα Κύπρου, αμερικανικά κεφάλαια, για ανάπτυξη έργων ή συμμετοχή σε διαγωνισμούς κυρίως στα Βαλκάνια.