Μια νέα μορφή υπερεκμετάλλευσης των εργαζομένων, η οποία πλήττει σημαντικά δικαιώματα και κατακτήσεις τους, προβάλλει στα πλαίσια των «ελαστικών» εργασιακών σχέσεων, που προσπαθεί να επιβάλει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ σε συνεργασία με τους βιομήχανους. Η «ενοικίαση» εργαζομένων, όπως χαρακτηρίζεται, έχει να κάνει με την προσφορά προσωπικού σε μια επιχείρηση για ορισμένο χρονικό διάστημα και έργο, από μια άλλη επιχείρηση, στην οποία ανήκει το συγκεκριμένο προσωπικό. Ο εργαζόμενος πληρώνεται από τη συγκεκριμένη εταιρία, στην οποία ανήκει και δουλεύει σε μια άλλη, ενώ η εταιρία που προσφέρει τον εργαζόμενο πληρώνεται γι' αυτό από την επιχείρηση που τον απασχολεί.

Η λειτουργία τριών εταιριών τέτοιου είδους επισημάνθηκε προχτές, σε ημερίδα του Συνδέσμου Βιομηχάνων Βορείου Ελλάδος, η οποία είχε σκοπό την ενημέρωση για τη «νέα μορφή απασχόλησης» και τη στήριξή της. Οι εταιρίες χαρακτηρίστηκαν ως «παροχής προσωρινής εργασίας» και η λειτουργία τους δεν είναι απαράδεκτη μόνο από την πλευρά του αντεργατικού χαρακτήρα της «απασχόλησης» που προτείνουν, αλλά και επειδή παραβιάζεται και η υφιστάμενη νομοθεσία.

Παλαιότερα στη χώρα μας είχε γίνει πράξη μια παραλλαγή του συγκεκριμένου μοντέλου «απασχόλησης», με τη μορφή του «δανεισμού» εργαζομένων από μια επιχείρηση ενός ομίλου σε μια άλλη του ίδιου ομίλου. Η άμεση αντίδραση των εργαζομένων απέτρεψε τη συνέχιση αυτής της πρακτικής. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια εντοπίζονται κρούσματα «ενοικίασης».

Χαρακτηριστικά είναι τα παραδείγματα της Γαλλικής Τράπεζας «ΚΡΕΝΤΙ ΛΙΟΝΕ», αλλά και πιο πρόσφατα του ξενοδοχείου «Λύδρα Μάριοτ». Στην πρώτη περίπτωση η ξένη τράπεζα είχε σύμβαση με εταιρία «Σεκιούριτι» για τη φύλαξη των εγκαταστάσεών της, αλλά ταυτόχρονα κάλυπτε και τις ανάγκες της σε τηλεφωνήτριες, με προσωπικό που δεν είχε αναγκαστεί να προσλάβει!

Στο «Λύδρα Μάριοτ» η «ενοικίαση» αφορά κυρίως καμαριέρες, που απασχολούνται για μικρά χρονικά διαστήματα, ενός μήνα, 5 ή 10 ημερών. Το παράδειγμα αυτό είναι ενδεικτικό για το μέγεθος της παραβίασης των εργασιακών δικαιωμάτων, καθώς:

• Σε αντίθεση με τις υπόλοιπες καμαριέρες του ξενοδοχείου, που αμείβονται με βάση την κλαδική συλλογική σύμβαση εργασίας των ξενοδοχοϋπαλλήλων, οι «ενοικιαζόμενες» καμαριέρες αμείβονται ως ανειδίκευτοι εργάτες.
• Δεν ασφαλίζονται στο Ταμείο των Ξενοδοχοϋπαλλήλων, ούτε υπάγονται στα βαριά και ανθυγιεινά, όπως οι καμαριέρες!
• Δεν προσλαμβάνονται στο ξενοδοχείο και έτσι δε δικαιούνται όσα απολαμβάνει το υπόλοιπο προσωπικό, όπως επιδόματα, δώρα, μισθολογικές ωριμάνσεις.

Δηλαδή, οι εργαζόμενες αυτές πληρώνονται λιγότερο από όσο δικαιούνται και πλήττονται τα ασφαλιστικά τους δικαιώματα. Από την άλλη, σημαντικές είναι οι συνέπειες και για το «μόνιμο» προσωπικό της επιχείρησης που τους απασχολεί. Οι «ενοικιαζόμενοι» εργαζόμενοι δεν έχουν σχέση με το συνδικαλιστικό κίνημα του χώρου εργασίας, στους οποίους τους στέλνει η εταιρία «παροχής προσωρινής εργασίας. Βρίσκονται εκεί όποτε θελήσει ο εργοδότης, που μπορεί να τους χρησιμοποιήσει και σαν απεργοσπαστικό μηχανισμό.

Η ανακίνηση του θέματος από τους βιομήχανους της Βόρειας Ελλάδας αξιοποιήθηκε χτες για την προώθηση του θέματος. Από τη μια η ΓΣΕΕ εμφανίστηκε να αντιδρά στην εξάπλωσή του, από την άλλη το υπουργείο Εργασίας και συγκεκριμένα ο υφυπουργός Εργασίας και πρώην συνδικαλιστής Χρ. Πρωτόπαπας, θεώρησε την ημερίδα των βιομηχάνων σαν διατύπωση αιτήματος! Η κυβέρνηση μέσω του υπουργείου Εργασίας έχει «αγγίξει» το θέμα και παλαιότερα, γρήγορα, όμως, το εγκατέλειψε ώστε να περάσει τον τελευταίο αντεργατικό νόμο και τώρα βρήκε ευκαιρία να το επαναφέρει.

Ωστόσο, την ίδια στιγμή που το θέμα αντιμετωπίζεται ως «αίτημα», ο υπουργός Εργασίας Τ. Γιαννίτσης δήλωνε ότι «στην Ελλάδα δεν υπάρχει νομικό πλαίσιο λειτουργίας τέτοιων επιχειρήσεων, γεγονός που καθιστά οποιαδήποτε δραστηριότητα του είδους παράνομη», προσθέτοντας ότι έχει δοθεί εντολή αυστηρού ελέγχου για σχετικά φαινόμενα.

Δεν είναι τυχαίο, πάντως, που αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει επίσημο κυβερνητικό σχόλιο για την ουσία της «ενοικίασης» και οι δηλώσεις του υπουργού δε δεσμεύουν την κυβέρνηση, ώστε να μην εξετάσει το θέμα. Προηγούμενο τέτοιας μεθόδευσης υπάρχει και με τα ιδιωτικά γραφεία εύρεσης εργασίας, κάποια από τα οποία μάλιστα φαίνεται να λειτουργούν αυτή τη στιγμή σαν εταιρίες «παροχής προσωρινής εργασίας». Τα γραφεία αυτά λειτουργούσαν ανενόχλητα και με διαφημίσεις του «έργου» τους, μέχρι που η κυβέρνηση τα νομιμοποίησε, χωρίς καμιά επίπτωση για τη μέχρι τότε παράνομη δραστηριότητά τους!