Στις 28 Μάη, ακριβώς 23 μήνες μετά το πραξικόπημα της 28ης Ιούνη του 2009 που τον ανέτρεψε, ο πρώην Πρόεδρος της Ονδούρας, Μανουέλ «Μελ» Σελάγια Ροσάλες, επέστρεψε στη χώρα και στις κινητοποιήσεις «υποδοχής» που διοργάνωσε το Εθνικό Μέτωπο Λαϊκής Αντίστασης (FNRP) συμμετείχαν εκατοντάδες χιλιάδες.

Ο Σελάγια, σε αντίθεση με άλλες απόπειρες επιστροφής, επέστρεψε μέσω Νικαράγουας, συνοδευόμενος από δύο αεροσκάφη που μετέφεραν αξιωματούχους από όλες τις χώρες της Λατινικής Αμερικής, αλλά και - αυτό είναι ενδιαφέρον - από πολιτικά κόμματα της Ευρώπης, όπως το γαλλικό «Κόμμα της Αριστεράς» - Parti de gauche (PG), που δηλώνει αυτοβούλως «παρατηρητής για την άσκηση ελέγχου της εφαρμογής της συμφωνίας της Καρταχένα». Είναι η συμφωνία, με πρωτοβουλία των Προέδρων της Κολομβίας και της Βενεζουέλας, Χουάν Μανουέλ Σάντος και Ούγο Τσάβες, που έκανε εφικτή της επιστροφή του Μανουέλ Σελάγια και άλλων πολιτικών εξορίστων και κυρίως την επιστροφή της Ονδούρας στον Οργανισμό Αμερικανικών Κρατών (OAS), από τον οποίο είχε αποβληθεί αμέσως μετά το πραξικόπημα. Η επιστροφή έγινε με συνοπτικές διαδικασίες και μοναδική αρνητική ψήφο αυτήν του Εκουαδόρ, πριν καν την 41η Σύνοδο που πραγματοποιήθηκε στις 7 Ιούνη στο Ελ Σαλβαδόρ, αν και δεν είναι λίγοι αναλυτές που υποστηρίζουν ότι η υποβάθμιση της φετινής Συνόδου και οι χλιαρές αντιδράσεις των υπόλοιπων χωρών της Λατινικής Αμερικής αφορούν στην αποδέσμευση των χωρών της Λατινικής Αμερικής από τον οργανισμό στον οποίο πρωτοστατούν οι ΗΠΑ, αποδέσμευση που ξεκίνησε μετά το πραξικόπημα στην Ονδούρα και την ίδρυση της Κοινότητας των Χωρών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής (CELAC).

Η κίνηση, ωστόσο, της επιστροφής στον ΟΑS σηματοδοτεί εξελίξεις και πρωτίστως εξυπηρετεί την ίδια την Κολομβία και τον αντιδραστικό «χαμαιλέοντα» Πρόεδρό της, Χουάν Μανουέλ Σάντος.

Εξυπηρετεί, φυσικά, τις ΗΠΑ και την κυβέρνηση του Προέδρου Μπαράκ Ομπάμα, που παρά το γεγονός ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία ότι ενορχήστρωσε το πραξικόπημα, ωστόσο έκανε τα πάντα για την αποτροπή της καταδίκης του και κατόπιν της νομιμοποίησής του, κυρίως μετά την εκλογή του Πορφίριο Λόμπο Σόσα που αποτελεί τη συνέχειά του.

Η συμφωνία της Καρταχένα είναι ένας συμβιβασμός με ευρύτερες συνέπειες, παρότι παρουσιάζονται ως «πρόοδος» κάποια επιμέρους σημεία της που προβλέπουν: «Εγγυήσεις για την ασφάλεια και την ελευθερία κινήσεων και πολιτικής δράσης του πρώην Προέδρου Μανουέλ Σελάγια που τίθεται επικεφαλής στο Εθνικό Μέτωπο Λαϊκής Αντίστασης (FNRP), το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και το ενδεχόμενο προσφυγής σε δημοψήφισμα για την αλλαγή του συντάγματος». Περιέχονται και συχνές αναφορές για το «σεβασμό προς το σύνταγμα και το νόμο»... και «από τις δύο πλευρές», ένα σύνταγμα και νόμοι που έχουν γραφτεί εκ νέου από τη μέρα εκδήλωσης του πραξικοπήματος και, φυσικά, η «συγγραφή» συνεχίστηκε αδιάκοπη και επί προεδρίας Πορφίριο Λόμπο.

Επίσης το Ανώτατο Δικαστήριο, το ίδιο που πρωτοστάτησε στην επιβολή του πραξικοπήματος, έπαυσε όλες τις διώξεις εναντίον του πρώην Προέδρου και άλλων εξορίστων, ενώ η Γενική Εισαγγελία ανά πάσα στιγμή μπορεί να ενεργοποιήσει τις διώξεις εκ νέου.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ βρίσκονταν σε εξέλιξη οι διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία της Καρταχένα και την επιστροφή της Ονδούρας στον OAS, η κυβέρνηση Λόμπο διοργάνωσε στη δεύτερη μεγαλυτερη πόλη και οικονομικό κέντρο της χώρας, Σαν Πέδρο Σούλα, το «εμπορικό γεγονός» υπό την ονομασία «Η Ονδούρα είναι ανοικτή για μπίζνες» και τη συμμετοχή 1.500 επιχειρηματιών από 55 χώρες. «Γεγονός» που προκάλεσε την έκρηξη οργής και αντίδρασης του λαϊκού κινήματος που διοργάνωσε διαδηλώσεις και κινητοποιήσεις ενάντια στο ξεπούλημα της χώρας που αντιμετωπίστηκε με βίαιη και φονική καταστολή και είχε ως αποτέλεσμα δεκάδες τραυματίες και αθρόες συλλήψεις. Την ίδια στιγμή, δινόταν στη δημοσιότητα η έκθεση της διυπουργικής Συνόδου για την Ανάπτυξη της Λατινικής Αμερικής, όπου ανέφερε ότι πάνω από 5 εκατομμύρια πολίτες της Ονδούρας διαβιούν κάτω από το επίσημο όριο της φτώχειας, σε σύνολο πληθυσμού 8 εκατομμυρίων, εντός και εκτός Ονδούρας και το 27% των παιδιών υποφέρει από χρόνιο υποσιτισμό! Ενώ οι αγρότες - μέλη του κινήματος MUCA συνεχίζουν να δολοφονούνται καθημερινά.

Συνεπώς, τίποτα δεν έχει λήξει στην Ονδούρα, ειδικά υπό το σκεπτικό ότι η κυβέρνηση Λόμπο συνιστά συνέχεια του πραξικοπήματος. Αντιθέτως, δε, έχει ανοίξει μέτωπα. Οντως δημιουργείται «ένας πολιτικός χώρος για τη νόμιμη δράση του FNRP» και υπάρχει πλέον «η δυνατότητα συμμετοχής του στις εκλογές του 2013» ως απολύτως νόμιμου πολιτικού φορέα. Δυνατότητα, όμως, που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις αποφάσεις του Συνεδρίου του τον περασμένο Φλεβάρη, όπου είχε καταληχθεί ότι ενώ το πραξικόπημα συνεχίζεται, με οποιαδήποτε μορφή του, το FNRP δεν πρόκειται να λάβει μέρος σε καμία εκλογική διαδικασία που θα προσφέρει τη νομιμοποίησή του. Ηδη, το «σχίσμα» εντός του FNRP είναι ορατό. Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις του μέλους της Πολιτικής Επιτροπής, Εσλι Μπανέγκας, αμέσως μετά την επιστροφή του Σελάγια, ότι το FNRP εξακολουθεί να μην αναγνωρίζει την κυβέρνηση Λόμπο, είναι αντίθετο στην επιστροφή της Ονδούρας στον OAS και σε άλλους διεθνείς οργανισμούς και ότι το σύμφωνο της Καρταχένα απλά δικαιώνει μόλις ένα από τα αιτήματα, που είναι η επιστροφή Σελάγια και οι διώξεις εναντίον των εξορίστων.

Την πλήρη αντίθεσή του εξέφρασε και το Πολιτικό Συμβούλιο των Ριζοσπαστικών και Αυτοχθόνων Οργανώσεων της Ονδούρας (COPINH), ενώ η ανακοίνωση των «Καλλιτεχνών της Αντίστασης» - πολυπληθής ομάδα καλλιτεχνών, που από την πρώτη στιγμή κινητοποιήθηκε και πρωτοστάτησε στις δράσεις ενάντια στο πραξικόπημα - ίσως είναι η πλέον εύγλωττη απόδειξη της κατάστασης που επικρατεί. Με την ανακοίνωση που απευθύνεται προσωπικά στον Μελ και δίχως καν να αναφέρει τον όρο «το σύμφωνο της Καρταχένα» την απορρίπτει κατηγορηματικά και, όπως και η Πολιτική Επιτροπή του Μετώπου, θεωρεί ότι η κυβέρνηση του Προέδρου Λόμπο αποτελεί τη συνέχεια του πραξικοπήματος. Σημειώνουν ότι είναι: «Ενα δολοφονικό καθεστώς που συνεχίζει τις δολοφονίες των αγροτών στο Μπάχο δελ Αγουάν και το Σακάτε Γκράντε, κάθε βδομάδα διατάσσει την παραδειγματική καταστολή των φοιτητών στο Λουίς Μποργκάν, αγνοεί τις καταγγελίες για τις δολοφονίες από "αγνώστους" και τους δασκάλους απεργούς πείνας, δίνει το "πράσινο φως" για τις στοχευμένες δολοφονίες καλλιτεχνών, όπως του Λουίς Φαχάρδο και του Χουάν Ανχελ Σόρτο»... «συνεχίζει να προστατεύει τους επιχειρηματίες που βρίσκονταν πίσω από το πραξικόπημα και οι οποίοι συνεχίζουν τις επιθέσεις και τις διώξεις συνδικαλιστών και αγωνιστών, με τη βοήθεια της αστυνομίας, του στρατού, αλλά και των παραστρατιωτικών ομάδων, δυνάμεις που έχουν μετατραπεί σε στρατό κατοχής».