Ο αναντικατάστατος ρόλος του επαναστατικού Τύπου ως μέσου διαφώτισης, ενημέρωσης και οργάνωσης των αγώνων της εργατικής τάξης αναδείχτηκε από την εκδήλωση που διοργάνωσαν την περασμένη Κυριακή οι ΟΒ της ΚΝΕ στα ΜΜΕ, Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης Πανεπιστημίου Αθήνας και Επικοινωνίας Μέσων και Πολιτισμού Παντείου. Η «αντικειμενικότητα» και ο «πλουραλισμός» στην ενημέρωση, ο ρόλος του αστικού και η αποστολή του επαναστατικού Τύπου, η θέση του δημοσιογράφου σήμερα είναι μερικά από τα ζητήματα που συζήτησαν νέοι δημοσιογράφοι και φοιτητές με τον Στέφανο Λουκά, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ.

Της συζήτησης προηγήθηκε βιντεοπροβολή που αναδείκνυε ότι «η αλήθεια γράφεται με κόκκινο», όπως ήταν το θέμα της εκδήλωσης.

Στην εισηγητική του ομιλία, η οποία έδωσε το έναυσμα για πλούσια συζήτηση στη συνέχεια, ο Στ. Λουκάς τόνισε μεταξύ άλλων:

«Η ενημέρωση έχει ένα ευρύ περιεχόμενο που μπορεί να ξεκινά από το ζήτημα καταγραφής γεγονότων που είναι το πιο απλό, μέχρι το ζήτημα της πολιτικής που αντικειμενικά απασχολεί τάξεις - κοινωνικά στρώματα στην κοινωνία. Από αυτή τη σκοπιά δεν μπορεί να στέκεται κανείς μιλώντας για ενημέρωση στο τι συμβαίνει, αλλά κυρίως στο γιατί συμβαίνει, από ποια σκοπιά εξετάζεται το ζήτημα και αφορά από τα μικρά γεγονότα μέχρι τα μεγάλα κοινωνικά γεγονότα και τις πολιτικές εξελίξεις, σε κάθε φάση εξέλιξης του καπιταλισμού, μιας και είμαστε στον καπιταλισμό, παίρνοντας υπόψη ότι το ζήτημα της αλήθειας δεν μπορεί κανείς να το εξετάζει έξω από την ταξική σκοπιά.

Μέσα στην παραγωγή οι άνθρωποι έχουν μεταξύ τους συγκεκριμένες σχέσεις. Από εδώ και η ύπαρξη της κυριαρχίας στον καπιταλισμό της αστικής τάξης και των κυριαρχούμενων, που είναι η εργατική τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώματα.

Αν δεν έχουμε καθαρό αυτό το ζήτημα δεν μπορούμε να έχουμε καθαρό και το ζήτημα της ταξικότητας της ενημέρωσης και το γιατί εμείς επιμένουμε να συζητάμε για τον Κομματικό Τύπο.

Επιμένουμε ότι ο "Ριζοσπάστης" είναι κομματική εφημερίδα και μάλιστα το γράφουμε και στην προμετωπίδα, όργανο της ΚΕ του ΚΚΕ, όργανο του ΚΣ της ΚΝΕ ο "Οδηγητής". Οι υπόλοιπες εφημερίδες εμφανίζονται ως ανεξάρτητες. Τα άλλα κόμματα δεν έχουν κομματική εφημερίδα. Γιατί; Μα γιατί έχουν μαζί τους όλες τις εφημερίδες της αστικής τάξης. Από αυτή την άποψη, ένα γενικό πρώτο συμπέρασμα που βγαίνει είναι ότι τα ΜΜΕ, όσο κι αν φαίνονται πολλά, δεν μπορεί να τα δει κανείς ξέχωρα από την κατάταξή τους στο ποια ταξικά συμφέροντα εξυπηρετούν. Και τα ταξικά συμφέροντα, και στο επίπεδο της πολιτικής και στο επίπεδο της οικονομίας, είναι αλληλένδετα ζητήματα, οικονομική βάση και εποικοδόμημα.

Να ανοίξω μια παρένθεση εδώ επειδή μίλησα για εποικοδόμημα. Ενα ζήτημα που επίσης εμείς πρέπει να έχουμε καθαρό είναι ότι δεν είμαστε απλοί εργαζόμενοι. Οτι δεν πάμε το πρωί στη δουλειά για να παραγάγουμε ένα προϊόν που θα το πουλήσει η επιχείρηση για να βγάλει κέρδος. Τα ΜΜΕ είναι, αντικειμενικά, επιχειρήσεις μόνο ως προς τη συγκρότησή τους, γιατί δεν μπορούν να λειτουργήσουν διαφορετικά. Οι καπιταλιστές φτιάχνουν τα ΜΜΕ όχι για να βγάλουν κέρδος αλλά ακριβώς για να στηρίξουν πρώτα απ' όλα το αστικό πολιτικό σύστημα, δηλαδή την εξουσία του κεφαλαίου και, σε συνδυασμό μ' αυτό, τα γενικά τους συμφέροντα αλλά και τα ιδιαίτερα συμφέροντα που έχει κάθε τμήμα του κεφαλαίου. Επομένως, τα ΜΜΕ είναι ένας μηχανισμός αναπαραγωγής της αστικής ιδεολογίας και πολιτικής.

Τότε γιατί υπάρχουν πολλά;

Ενα ζήτημα είναι ότι τα διαφορετικά ΜΜΕ αφορούν διαφορετικά συμφέροντα ή συμφέροντα επιμέρους τμημάτων της αστικής τάξης, που εκφράζονται ενίοτε και στα διαφορετικά αστικά κόμματα ή και μέσα στα ίδια τα αστικά κόμματα, γι' αυτό και υπάρχουν εσωτερικές αντιθέσεις. Πριν μερικά χρόνια κάθε διαφορετικό ΜΜΕ είχε και μια πολύ συγκεκριμένη ιδεολογική - πολιτική απόχρωση, η οποία περίπου ταυτιζόταν με την ύπαρξη των κομμάτων της αστικής τάξης. Ηξερες ότι αν δεις "Καθημερινή" το πρωί, θα διαβάσεις την άποψη ή την πολιτική που εκφράζει η ΝΔ. Ηξερες ότι το συγκρότημα Λαμπράκη ή Μπόμπολα είναι εφημερίδες που εκφράζουν την πολιτική του ΠΑΣΟΚ.

Αυτό σήμερα έχει σχεδόν εξαλειφθεί. Αν ανοίξει κανείς αυτές τις εφημερίδες των μεγάλων συγκροτημάτων, θα παρατηρήσει ότι ελάχιστα φαίνονται αυτές οι διαφορές. Δηλαδή, θα παρατηρήσει κανείς για μεγάλο χρονικό διάστημα ότι οι βασικές εφημερίδες ΔΟΛ και Αλαφούζου έχουν κοινή γραμμή και ως προς τη διαχείριση της κρίσης και ως προς την κριτική στην κυβέρνηση και ως προς την κριτική στη ΝΔ.

Τι δείχνει αυτό; Δείχνει πριν από όλα τη στοχοπροσήλωση που έχουν δύο ΜΜΕ - που πριν μερικά χρόνια εξέφραζαν διαφορετικές πλευρές διαχείρισης της αστικής οικονομίας - με μια ενιαία γραμμή και μια ενιαία κατεύθυνση. Για ποιο λόγο; Πρώτα απ' όλα γιατί κατανοούν πάρα πολύ καλά ότι το ζήτημα των αντιθέσεων και των ανταγωνισμών που υπάρχουν σε διαφορετικά τμήματα του κεφαλαίου στις συνθήκες της κρίσης είναι τόσο πολύ οξυμένο που υπονομεύει τα γενικά συμφέροντα των αστών, της εξουσίας τους. Βεβαίως, σε επιμέρους ζητήματα εκφράζουν διαφορετικές προσεγγίσεις που δεν αλλάζουν την ταξική ουσία.

Υπάρχουν βεβαίως και εφημερίδες ή άλλα ΜΜΕ που δείχνουν να έχουν παραλλαγές προς αυτή την κατεύθυνση, της διαχείρισης της κρίσης και της στήριξης των διαφορετικών αστικών κομμάτων. Αλλά αυτά δεν αλλάζουν την ουσία: Οτι ο πλουραλισμός συγκαλύπτει την ταξική ουσία της ενημέρωσης από τα αστικά ΜΜΕ.

Ας το δούμε και με ένα άλλο παράδειγμα.

Πρόσφατα δημοσιεύσαμε ένα πολύ μικρό κομμάτι από μια ημερίδα στο ζήτημα της Υγείας, που έκαναν οι "Φαϊνάνσιαλ Τάιμς" στην Ελλάδα. Εκεί παραβρέθηκαν και μίλησαν ο τομεάρχης Υγείας της ΝΔ και πρώην υπουργός ο Γιαννόπουλος, κι ο Λοβέρδος. Κι ο Στουρνάρας από το ΙΟΒΕ. Περιεχόμενο ήταν οι συγχωνεύσεις νοσοκομείων, που ξέρουμε ότι γίνονται γιατί θα δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις να μπορεί να ανταποκριθεί ο κρατικός προϋπολογισμός με μειωμένες δαπάνες και θα υπάρξει παραπέρα εμπορευματοποίηση των ίδιων των νοσοκομείων, στόχος ο οποίος βρίσκεται μέσα στα πλαίσια της πολιτικής - ας πούμε - του μνημονίου. Η στρατηγική είναι συγχωνεύσεις. Η ΝΔ με το ΠΑΣΟΚ έχουν μικροδιαφορές στο τι πρέπει να συγχωνευθεί. Αυτά προβλήθηκαν λοιπόν. Αν πάρει κανείς μόνο τη μία πλευρά ή μόνο την άλλη, θα πει "ποια είναι πιο καλή συγχώνευση, αυτή που προτείνει η ΝΔ ή αυτή που προτείνει το ΠΑΣΟΚ"; Και χάνει το κύριο: Οτι οι συγχωνεύσεις θα δημιουργήσουν ανυπόφορες καταστάσεις στον τομέα της Υγείας, πολύ περισσότερο θα αφαιρέσουν τη δυνατότητα από τους εργαζόμενους να μπορούν να έχουν υπηρεσίες Υγείας. Ο πλουραλισμός εμφανίστηκε στο συγκεκριμένο ζήτημα με τις διαφορετικές απόψεις. Αλλά το κύριο είναι ότι και η μια και η άλλη άποψη σημαίνει χτύπημα όχι μόνο εργασιακών δικαιωμάτων, αλλά συνολικά των παρεχόμενων υπηρεσιών, επομένως ίδια ταξική αντιλαϊκή πολιτική.

Τα αστικά ΜΜΕ προσπαθούν να δημιουργήσουν ψυχολογία και συνείδηση χειραγώγησης των εργαζομένων, της νεολαίας, των λαϊκών στρωμάτων στην αστική πολιτική. Εμείς το αντίθετο: Με το δικό μας Κομματικό Τύπο επιδιώκουμε να δημιουργήσουμε ρήγματα στη συνείδηση, απεγκλωβισμό από την αστική πολιτική, συσπείρωση στην ταξική πάλη και, σε τελευταία ανάλυση, συσπείρωση δυνάμεων στην πολιτική πάλη με γραμμή ανατροπής του καπιταλισμού για τη σοσιαλιστική, την εργατική εξουσία.

Αντικειμενική ενημέρωση: Δεν υπάρχει μεγαλύτερο ψέμα. Πρώτ' απ' όλα από το πώς παρουσιάζουν την πολιτική του ΚΚΕ. Διαστρέβλωση και αντικομμουνισμός. Και ψέματα.

Θα σας πω όμως και ένα παράδειγμα που το τελευταίο διάστημα εκφράζεται ως κριτική στον ίδιο τον πρωθυπουργό. Πάλι χρησιμοποιώντας την ενημέρωση της "Καθημερινής" και του "Βήματος" ή των "Νέων". Υπάρχει εδώ και καιρό μια συνεχής αντιπαράθεση στην πολιτική της κυβέρνησης και από τα δύο μέσα, ως προς ένα ζήτημα το οποίο σε συνθήκες κρίσης είναι δύσκολο να επιτευχθεί: Το ζήτημα της ανάπτυξης. Πού στέκονται; Οτι η πολιτική που μειώνει τους μισθούς, που βάζει πολλούς φόρους στα λαϊκά στρώματα, που κόβει από τον προϋπολογισμό σε τομείς κοινωνικών παροχών, χτυπά τόσο πολύ τα λαϊκά στρώματα, τους μειώνει το εισόδημα, άρα δεν μπορούν να αγοράσουν, άρα δεν μπορεί η παραγωγή, δηλαδή η βιομηχανία, το εμπόριο, οι υπηρεσίες, να πουλήσουν, άρα συνεχίζεται και βαθαίνει η κρίση.

Τι συμβαίνει; Νοιάστηκαν για το λαό; Ετσι θα βγει η καπιταλιστική οικονομία από την κρίση; Για να βγει ο καπιταλισμός από την κρίση πρέπει να καταστρέψει κεφάλαια. Αλλά για την ώρα καταστρέφει τους εργάτες, το λαό. Φοβούνται, επομένως, μαζί με τους ενδοκαπιταλιστικούς ανταγωνισμούς και το ταξικό εργατικό κίνημα - ανεξάρτητα αν αυτό το κίνημα το εργατικό σήμερα αντιστοιχεί στις απαιτήσεις - και το ΚΚΕ με σταθερή στρατηγική ρήξης και ανατροπής. Μεγαλώνουν οι φόβοι πως τα ενδεχόμενα ρήγματα που μπορεί να έχει το αστικό πολιτικό σύστημα δε θα μπορεί να τα κλείσει. Οτι μια απότομη άνοδος της ταξικής πάλης, με δεδομένη τη συνεχή λαϊκή αφαίμαξη, θα αμφισβητήσει συνολικά όχι μόνο τη συγκεκριμένη πολιτική, αλλά ολόκληρο το αστικό πολιτικό σύστημα ή και ολόκληρο το κοινωνικό - οικονομικό σύστημα. Προσπαθούν λοιπόν να το προλάβουν αυτό, προβάλλοντας μια γραμμή στήριξης τάχα των φτωχών, αλλά είναι στοχοπροσηλωμένοι πάλι στον ίδιο σκοπό: Στο πώς θα δημιουργήσουν έναν παράγοντα χειραγώγησης των λαϊκών μαζών στη δοσμένη στιγμή. Κρύβουν λοιπόν την αλήθεια, που η αλήθεια είναι η κρίση, ότι πρέπει να καταστραφεί μέρος του κεφαλαίου, ότι καταστρέφεται εργατική δύναμη, το λαϊκό εισόδημα. Αρα, ποια αντικειμενική ενημέρωση και αλήθεια;

Γι' αυτό ο "Ριζοσπάστης" - και ο "Οδηγητής" - είναι αναντικατάστατο όπλο στον καθολικό καθημερινό εξοπλισμό. Είτε μέσα από τα διαφορετικά μέτωπα και τομείς - και εννοώ από το ζήτημα των μισθών, της Κοινωνικής Ασφάλισης, της Υγείας, της Παιδείας, όλου του περιεχόμενου που έχουν - είτε μέσα από το ποια είναι η φιλολαϊκή διέξοδος από την κρίση, ζήτημα που πρέπει να το αποκαλύπτεις και να έχεις την ικανότητα να πεις γιατί η κρίση δείχνει τα ιστορικά όρια του καπιταλισμού, δηλαδή γιατί ο καπιταλισμός έχει φάει τα ψωμιά του σήμερα, γιατί δεν μπορεί να δώσει άλλο. Και χωρίς αυτές τις προϋποθέσεις, δύσκολα μπορεί να πει κανείς ότι μπορούμε να ανταποκριθούμε στην πάλη να ανατρέψουμε τον καπιταλισμό για να σταματήσει η εκμετάλλευση, να σταματήσει να υπάρχει ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, να γίνει συλλογική κοινωνική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής κι έτσι να υπάρχει μια ανάπτυξη σε όφελος της εργατικής τάξης και του λαού.

Είναι πρωταρχικό ζήτημα η μελέτη του Κομματικού Τύπου, όπως το διάβασμα του μαρξιστικού βιβλίου, της ΚΟΜΕΠ, είναι τα απαραίτητα καθημερινά εργαλεία ώστε να μπορεί να πει κανείς ότι αφομοιώνει πρώτα απ' όλα τη γραμμή, τις επεξεργασίες στα διάφορα μέτωπα πάλης, τη δυνατότητα να συνδέει αυτό που συμβαίνει σήμερα με την αναγκαιότητα προοπτικής αλλά και να επιδρά πιο ολοκληρωμένα στις εργατικές, στις λαϊκές συνειδήσεις και μέσα από την ανάπτυξη της πάλης και μέσα από την αυτοτελή δουλειά ώστε αυτές να απεγκλωβίζονται από τα αστικά κόμματα, να μπαίνουν στην ταξική πάλη και να ανοίγεται αυτό που αντικειμενικά επιδιώκουμε, δηλαδή, τη συγκέντρωση δυνάμεων που θα κάνουν την επανάσταση κι έτσι να υπηρετούμε το σκοπό του Κόμματος.

Διαφωτιστής - προπαγανδιστής η κομματική εφημερίδα. Οργανωτής από πού προκύπτει; Διότι τα δύο πρώτα είναι νομίζω κατανοητά.

Η καθημερινή παρακολούθηση της δραστηριότητας του ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος, του Κόμματος, η καταγραφή τους, σε ορισμένους χώρους δουλειάς ή σε ορισμένες πόλεις, η μεταφορά και γενίκευση της πείρας μέσα από την εφημερίδα, συμβάλλουν στο να οργανώνεται πανελλαδική δράση. Οπως τώρα, για παράδειγμα, με την οργάνωση της γενικής απεργίας. Και μας ενδιαφέρει μέσα από αυτή τη διαδικασία, επίσης, ανεξάρτητα από το πού ανοίγεται μέτωπο ή αγώνας, να χτυπάνε όλα τα σφυριά στον ίδιο στόχο: Ο στόχος είναι ότι αυτός ο αγώνας πρέπει να είναι ενταγμένος στη συνολική πάλη για την ανατροπή του καπιταλισμού».