Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 25 χρόνων από το θάνατο του Αλέκου Κοντόπουλου (1904 - 1975), στην αίθουσα τέχνης «Αστρολάβος - Δεξαμενή» (Ξανθίππου 11), φιλοξενείται έκθεση σχεδίων του σημαντικού μας καλλιτέχνη. Μία σειρά σχεδίων δυνατών και αυτόνομων, που τονίζεται κυρίως η φόρμα και ο όγκος, δίνουν καθαρά ένα δείγμα γραφής του μεγάλου μας ζωγράφου. Το υλικό της έκθεσης είναι σπουδές με μολύβι του ανθρώπινου σώματος, σπουδές από την περίοδο της πρώτης παραμονής του στο Παρίσι με πρότυπα τις δουλιές μεγάλων ζωγράφων (Ρούμπενς, Ρέμπραντ κ.ά.), καθώς και μια σειρά σχεδίων με σινική μελάνη που έγιναν για εικονογραφήσεις βιβλίων και περιοδικών, καθώς και για εικονογραφήσεις επεισοδίων διηγημάτων συνέχειας σε εφημερίδες. Τα σχέδια αυτά, στα οποία είναι εμφανής η σχεδιαστική δεινότητα του καλλιτέχνη, είναι φτιαγμένα με φαντασία και επιμέλεια, διαθέτοντας τη φρεσκάδα της γρήγορης γραφής.

Ο Αλ. Κοντόπουλος γεννήθηκε στη Λαμία. Μαθήτευσε αρχικά κοντά στον αγιογράφο Γ. Σαραφιανό. Στη συνέχεια ήρθε στην Αθήνα, όπου εργάστηκε ως σκιτσογράφος, ενώ παράλληλα σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών (1923-1929), κοντά στους Γ. Ιακωβίδη, Δ. Γερανιώτη, Π. Μαθιόπουλο και Νικόλαο Λύτρα. Συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι, όπου αντιδρώντας στα νεωτεριστικά κινήματα της τέχνης, έκανε αντίγραφα στο Λούβρο. Ταξίδεψε επίσης και μελέτησε τους Φλαμανδούς ζωγράφους στο Βέλγιο. Το 1932 επέστρεψε στην Ελλάδα και συνδέθηκε με τον κύκλο των «Νέων Πρωτοπόρων», ενώ το 1934 συμμετείχε στην ίδρυση και στις εκθέσεις των «Ελεύθερων Καλλιτεχνών».

Η περίοδος του μεσοπολέμου είναι αυτή των πρώτων αβέβαιων δοκιμών. Μένοντας αδιάφορος στις αφηρημένες τάσεις της τέχνης που γνώρισε στη γαλλική πρωτεύουσα, όπου ξαναβρέθηκε από το 1935 έως το 1939, φιλοτέχνησε συνθέσεις στο πλαίσιο του ρεαλισμού. Σε μερικές μελέτες γυμνού αυτής της περιόδου, διακρίνουμε ρευστά περιγράμματα, μεγάλη οικονομία τόνων και θερμή χρωματική γκάμα.

Το 1940 ο Αλ. Κοντόπουλος επιστρατεύτηκε. Μετά την αποστράτευσή του, το 1941, διορίστηκε στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, όπου υπηρέτησε μέχρι το 1969. Τα χρόνια του πολέμου και της Κατοχής συνέτειναν στη στροφή του προς το ρεαλισμό. Στη διάρκεια της Κατοχής πήρε μέρος στην Αντίσταση μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ Καλλιτεχνών, δίνοντας σχέδια για χαρακτικά και αφίσες καθώς και μια σειρά από 25 σχέδια για την «Αντίσταση στην πόλη των Αθηνών», που όμως δε διασώθηκαν. Από αυτήν την περίοδο σώζονται λίγα σχέδια και έργα. Το 1944 πρωτοστάτησε στη συνδικαλιστική κίνηση των ΕΑΜιτών καλλιτεχνών για την ίδρυση του ΚΕΕ (Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας). Το 1949 ίδρυσε μαζί με τους Κ. Αντύπα, Γ. Γαΐτη, Γ. Μαλτέζο, Δ. Χυτήρη και Λ. Λαμέρα, την ομάδα «Οι Ακραίοι», τολμώντας για πρώτη φορά στην Ελλάδα να εκθέσουν έργα με ανεικονικές τάσεις. Το 1950 ταξίδεψε για ένα χρόνο στο Παρίσι, όπου ήρθε σε επαφή με τις εκεί εκδηλωνόμενες μεταπολεμικές αφαιρετικές τάσεις. Στην επιστροφή του συνέταξε το μανιφέστο της ομάδας το οποίο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Ο Αιώνας μας».

Στη διάρκεια της δεκαετίας του '50, ο Αλ. Κοντόπουλος κινήθηκε προς τον αφηρημένο εξπρεσιονισμό και πρωτοστάτησε στη διάδοση της αφηρημένης τέχνης στην Ελλάδα. Αλλοτε με αφαιρετικό και γενικευμένο τρόπο κι άλλοτε με συνθετική και εντελώς αφηρημένη αντίληψη, προσπαθούσε να αποδώσει κάθε φορά κάποιο συγκεκριμένο θέμα. Σύμβολα, αποσπασματικές και αινιγματικές μορφές, θρυμματισμένες όψεις της πραγματικότητας εμφανίζονται ιδιαίτερα συχνά στα έργα του. Η συμμετοχή του στην Μπιενάλε της Βενετίας το 1960, (μαζί με τους Γ. Σπυρόπουλο, Λ. Λαμέρα, Α. Μυλωνά και Ευθ. Παπαδημητρίου) γνώρισε μεγάλη καλλιτεχνική και εμπορική επιτυχία και συνέβαλε αποφασιστικά στην επιβολή των πρωτοποριακών τάσεων στην Ελλάδα. Μέχρι το 1967 - 1968 στις συνθέσεις του θα κυριαρχήσουν οι αρμονίες στα γαιώδη χρώματα. Η περίοδος αυτή είναι, ίσως, η πιο μεστή και άρτια εικαστικά του έργου του.

Τα τελευταία χρόνια της εικαστικής του ενασχόλησης, είναι εντυπωσιακή η επιστροφή της ανθρώπινης φιγούρας τόσο στα ρεαλιστικά αποδοσμένα πορτρέτα του, όσο και στις συμβολικού ή μυθολογικού χαρακτήρα συνθέσεις του.

Σημειώνουμε ότι το 1950 προτάθηκε από το Ελληνικό Τμήμα της ΑΙCΑ (Διεθνής Ενωση Κριτικών Τέχνης), υποψήφιος για το βραβείο Γκουγκενχάιμ. Το 1973 ο Αλ. Κοντόπουλος αρνήθηκε, σε ένδειξη διαμαρτυρίας, το Α' Κρατικό Βραβείο που του απένειμε το δικτατορικό καθεστώς. Επίσης, ο Αλ. Κοντόπουλος είχε και αξιόλογη θεωρητική κατάρτιση. Εδινε διαλέξεις και δημοσίευε συχνά κείμενα για ζητήματα τέχνης. Η έκθεση σχεδίων του στον «Αστρολάβο - Δεξαμενή» θα διαρκέσει έως τις 7 του Φλεβάρη.