Επομένως η όποια συζήτηση για την αναγκαιότητα αλλαγών, μεταρρυθμίσεων, προσαρμογών κλπ. της ελληνικής ανώτατης εκπαίδευσης, δεν μπορεί να είναι ουσιαστική αν απομονωθεί από το κύριο αυτό ζήτημα, δηλαδή την ενσωμάτωσή της στην πιο αποτελεσματική εξυπηρέτηση των στόχων του καπιταλιστικού συστήματος στην Ελλάδα.
Το αξιοπερίεργο είναι να διαβάζεις απόψεις - αναλύσεις - προτάσεις Πανεπιστημιακών παραγόντων, αλλά και άλλων «δημοσιολόγων» που τους ξεφεύγει η βασική αρχή, ότι η όποια ανάλυση ενός «συστήματος» και οι σχετικές προτάσεις δεν μπορούν παρά μόνο να βασίζονται στα πλαίσια λειτουργίας του γενικότερου πλαισίου που κυριαρχεί από πολιτική - οικονομική - κοινωνική άποψη.
Φωτεινή εξαίρεση είναι το άρθρο του συνάδελφου Γ. Μαργαρίτη («Ριζοσπάστης» 29/7/11).
Και ενώ η όποια γενίκευση ενέχει πολλές πιθανές παρερμηνείες, κάποια χαρακτηριστικά του «νέου Πανεπιστημίου» είναι δηλωτικά της ενσωμάτωσής του στους κύριους μηχανισμούς κυριαρχίας και προπαγάνδας του καπιταλιστικού συστήματος στη σημερινή του εκδοχή.
Ετσι, οι φοιτητές μετονομάζονται σε «πελάτες», οι διδάσκοντες διαχωρίζονται σε ανταγωνιστικές ομάδες, με «καθεδρικούς» και «απλά διδάσκοντες και συμβουλάτορες των πελατών», η διοίκηση γίνεται με κανόνες της αγοράς, επιστημονικά αντικείμενα μετασχηματίζονται, μπερδεύονται και καταλήγουν σε χρησιμοθηρικά όργανα εξυπηρέτησης των συχνά εναλλασσόμενων αναγκών των αδηφάγων αγορών. Συγχρόνως η «αριστεία», αφού κερδηθεί, συγχωνεύεται με την αγορά με μια τεράστια ποικιλία τρόπων και μηχανισμών, για να ενισχύει τους μηχανισμούς διατήρησης του συστήματος σε ερευνητικό, τεχνολογικό, και βεβαίως, ιδεολογικό επίπεδο.
Δεν αρκεί όμως αυτό. Η ιστορική εξέλιξη της τελευταίας 30ετίας μπορεί να μας δώσει αρκετά μαθήματα για το πώς χρησιμοποιήθηκαν οι διάφοροι σχετικοί νόμοι και οι σχετικές πιστώσεις για να φτάσουμε στη σημερινή κατάσταση. Είναι λοιπόν δυνατόν να περιμένει κάποιος ότι οι ίδιες πολιτικές που οδήγησαν την ανώτατη εκπαίδευση στη σημερινή κατάσταση, συνειδητά και με προγραμματισμό, να θέλουν να την «καλυτερεύσουν» με «αντικειμενικά» κριτήρια; Είναι δυνατόν ακόμα να υπάρχουν αυταπάτες ότι μπορεί ένα σύστημα, με τα χαρακτηριστικά τα σημερινά, που ανάλγητα και με πρόγραμμα κατεδαφίζει ό,τι έχει απομείνει από κοινωνικές κατακτήσεις της εργατικής τάξης και των μικρομεσαίων στρωμάτων, να ενδιαφερθεί για μια παιδεία - εκπαίδευση προς όφελος του λαού;
Υπάρχουν ασφαλώς μοντέλα οργάνωσης και λειτουργίας της Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης με σύγχρονα επιστημονικά κριτήρια, τόσο όσον αφορά στα προγράμματα σπουδών αλλά και στην αναπαραγωγή και παραγωγή νέας γνώσης. Και οι ειδικοί «τεχνοκράτες», οι επαΐοντες, ασφαλώς έχουν άποψη, και είναι χρήσιμες όλες οι σχετικές απόψεις. Ομως θα είναι μεγάλη η αυταπάτη να πιστεύουν ότι μπορεί το σημερινό καπιταλιστικό σύστημα να ενδιαφερθεί για αυτά τα μοντέλα, όταν πλέον δεν το εξυπηρετούν! Οχι μόνο θα τα πετάξει στο καλάθι των αχρήστων, αλλά θα επιδιώξει να επιβάλει το δικό του, ενσωματώνοντας και τους αντίστοιχους «τεχνοκράτες» στη δούλεψή του, με τους γνωστούς του τρόπους.
Αλλη λύση δεν υπάρχει.