Αποψη του αναπλασμένου εργαστηρίου του Γκίκα

Η πρωτότυπη «βιογράφηση» της ιστορίας του κτιρίου και η υψηλής αισθητικής αποτύπωσή του (με φωτογραφίες, σχέδια και άλλα τεκμήρια) καθιστά το βιβλίο και «αισθητικό αντικείμενο». Η συγγραφέας παρακολουθεί την καθημερινή βιωματική και δημιουργική «ζωή» του σπιτιού, ιδιαιτέρως, από τη δεκαετία του 1950 και μετά. Από τότε που ο μεγάλος ζωγράφος, μαζί με την πρώτη σύζυγό του, Τίγκη, επιστρέφοντας από το Παρίσι, εγκαταστάθηκαν μόνιμα στην Κριεζώτου 3. Οι ουσιαστικές και πολυεπίπεδες αλλαγές που έκανε το ζευγάρι «σφράγισαν» την αισθητική του σπιτιού, που με την πάροδο του χρόνου μετατρεπόταν - όλο και περισσότερο - σε εργαστήρι του ζωγράφου και παράλληλα σε τόπο συνάντησης και προβληματισμού Ελλήνων και ξένων πνευματικών ανθρώπων και αισθητικών τάσεων.

Το 1987 ο Νίκος Χατζηκυριάκος - Γκίκας, με παρότρυνση της δεύτερης γυναίκας του, Μπάρμπαρα, αποφασίζει να δωρίσει στο Μουσείο Μπενάκη, όχι μόνο τα έργα του, αλλά και το σπίτι-εργαστήρι του, στην Κριεζώτου. Μόνη επιθυμία του ήταν να δημιουργηθεί στον 4ο όροφο Πινακοθήκη έργων του. Επιθυμία που πραγματοποιήθηκε μετά από μερικές άμεσες αλλαγές στο κτίριο. Η Πινακοθήκη πρωτολειτούργησε τον Απρίλη του 1991. Παράλληλα άρχισαν και άλλες εργασίες ανάπλασης των εσωτερικών χώρων, με τρόπο που να μην αλλοιώνεται η «ατμόσφαιρα» του εργαστηριακού χώρου του καλλιτέχνη, αλλά και να ανταποκρίνονται στο ρόλο τους ως Πινακοθήκης. Πινακοθήκη, στο σχεδιασμό της οποίας συμμετείχε ενεργά, μέχρι το θάνατό του (Σεπτέμβρης 1994) και ο Ν. Χατζηκυριάκος - Γκίκας.

Η συγγραφέας του βιβλίου παρακολουθεί τη σταδιακή συνέχιση των εργασιών, την εντατικοποίησή τους, μετά το 2001, μέχρι και την πρόσφατη ολοκλήρωσή τους, για την αναμόρφωση, αφ' ενός της «Πινακοθήκης Νίκου Χατζηκυριάκου - Γκίκα» και, αφ' εταίρου, τη λειτουργία μόνιμης έκθεσης με εκθέματα για καλλιτέχνες και πνευματικούς ανθρώπους του 20ού αιώνα. Εκθεση που επιχειρεί τη μουσειολογική αποτύπωση του πνευματικού και καλλιτεχνικού κόσμου της Ελλάδας, με τον οποίο συναντιόταν και «διαλεγόταν» πνευματικά και αισθητικά ο Γκίκας. Η έκθεση αυτή «αφηγείται» την ελληνική πολιτισμική και πολιτιστική πραγματικότητα στο κρίσιμο, ιστορικά, διάστημα από τη Μικρασιατική Καταστροφή (1922) έως τις παραμονές της χουντικής δικτατορίας (1967).

Μετά την περιγραφή των εργασιών ανάπλασης του κτιρίου, στον τόμο παρατίθεται ο κατάλογος όλων των ζωγραφικών και γλυπτών έργων (310) που δώρησε ο δημιουργός στο Μουσείο Μπενάκη και τα οποία εκτίθενται στην Πινακοθήκη που φέρει το όνομά του.

Το βιβλίο εκδόθηκε από το Μουσείο Μπενάκη, με την υποστήριξη των ιδρυμάτων Α. Γ. Λεβέντη και Αντ. Εμμ. Κομνηνός.