Πέμπτη 19 Ιούλη 2012
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 22
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
ΛΑΡΙ ΤΣΑΡΛΣ
Ο Δικτάτορας

Ακραία προβλέψιμο και μπαγιάτικο χιούμορ, χωρίς πνευματώδεις ατάκες, χωρίς απρόβλεπτα γυρίσματα και τομές και χωρίς υποκριτική «δαντέλα» η αφιερωμένη - άμα τη ενάρξει της - στον αποθανόντα ηγέτη της Βόρειας Κορέας ταινία του Βρετανού Σάσα Μπάρον Κόεν. Αφηγηματική, χωρίς διάθεση αυτοσχεδιασμού και (χωρίς) φόρμα «mokumentary» (μυθοπλασία δοσμένη σε μορφή ντοκιμαντέρ και «candid camera» - όπως οι προγενέστερες ταινίες του, «BORAT» και «BRUNO»), η νεοαφιχθείσα ταινία του κωμικού, υπήρξε αντικείμενο πολύμηνης, ένθερμης promotion παρούσας σε όλους τους διαδικτυακούς τόπους που αποτελούν και την κύρια πηγή πληροφόρησης (και δυστυχώς γνώσης) ενός νεαρού κοινού. Μέρος της promotion και η εμφάνιση του κωμικού, στο γκαλά των Οσκαρ, μασκαρεμένος δικτάτορας, κίνηση που έθρεψε τις όποιες προσδοκίες για μια ταινία που δικαιολογεί την έκφραση «άνθρακας ο θησαυρός»...

Ο τίτλος της ταινίας ενδεικτικότατος του περιεχομένου. Μια λέξη, μια και μόνο έννοια με υποδήλωση απεχθή, «Ο ΔΙΚΤΑΤΟΡΑΣ». Η κινηματογραφική ωστόσο χρήση της έννοιας δεν μπορεί παρά να κατευθύνει ευθέως τους συνειρμούς στην αντιπολεμική, προοδευτική, ταινία του Τσάπλιν «Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΔΙΚΤΑΤΩΡ» και δεν μπορεί παρά να προϊδεάζει τον αδαή αποδέκτη για ύπαρξη μιας κάποιας σχέσης εκλεκτικής συγγένειας ανάμεσα στις δύο παραγωγές. Βέβαια αυτό, σαν στοιχείο, αποδεικνύεται προσοδοφόρο, εμπορικά και ιδεολογικά, αποκλειστικά για τη μεταγενέστερη ταινία, αυτή του Κόεν. Για τους παραγωγούς λοιπόν, μ' ένα σμπάρο δυο τρυγόνια!

Ο κωμικός Σάσα Μπάρον Κόεν, ένας απ' όλους αυτούς που προσπαθούν να πείσουν ότι «λένε αυτά που δεν θα 'πρεπε να λένε», αφηγείται στην ταινία του την «ηρωική ιστορία ενός δικτάτορα που διακινδυνεύει τη ζωή του ώστε η δημοκρατία να μην έρθει ποτέ στη χώρα που αυτός, με τόση αγάπη καταπιέζει»... Κάθε ταινία κρίνεται ως προς το είδος και τους αποδέκτες της... όμως η αλλαγή από πλευράς Κόεν και η υιοθέτηση - σε αντίθεση με το παρελθόν - μιας συμβατικής παραγωγής, με γνωστούς και δημοφιλείς ηθοποιούς σε ασήμαντους ρόλους, στη βάση ενός «πραγματικού» σεναρίου, δεν μπορεί παρά να σηματοδοτεί έναν και μοναδικό στόχο: εκείνον της όσο γίνεται μεγαλύτερης εισπρακτικής επιτυχίας. Η εισπρακτική επιτυχία βέβαια καθορίζεται από τα ποσοστά θέασης... άσχετα αν η επίπεδη και κακόγουστη αυτή πολιτική σάτιρα, αφήνει στο στόμα γεύση χαμένου χρόνου...

Υπάρχει όμως ακόμα ένα γεγονός που, σε συνδυασμό με το φτηνό και επιφανειακό περιεχόμενο της ταινίας, εγείρει καχυποψία ως προς τον προπαγανδιστικό της ρόλο κι έχει να κάνει με το χρόνο εμφάνισής της. Ενα εξάμηνο - ό,τι πρέπει για τη ζύμωση - πριν την ιμπεριαλιστική επίθεση στη Συρία (μετά τις αμερικανικές εκλογές, εικάζει πληθώρα αναλυτών)... Επίθεση που σύσσωμη η υπεράνω πάσης κριτικής διεθνής κοινότητα προετοιμάζει εντατικά, κάτι για το οποίο όλοι, γινόμαστε καθημερινά κοινωνοί, μέσα από το σύνολο όλων ανεξαιρέτως των «ελευθέρων» και πλουραλιστικών ΜΜΕ.

Ετσι έχουμε κάθε δικαίωμα να αμφισβητούμε τις προθέσεις της αγνής και ελεύθερης καλλιτεχνικής έκφρασης του Εβραίου κωμικού και των παραγωγών του, ιδιαίτερα ως προς τη χρονική, ιστορική συγκυρία που επέλεξαν για τη διακωμώδηση Αράβων δικτατόρων ειδικά όταν τα όρια ανάμεσα στο ρατσισμό και στο χτίσιμο μιας δουλειάς πάνω σε προκαταλήψεις και στερεότυπα σε παράταξη, δεν είναι πάντα αυτονόητα.

Ο Κόεν υποδύεται το δικτάτορα Χαφάζ Αλαντίν της βορειο-αφρικανικής Γουαντίγια, που βρίσκεται στη Νέα Υόρκη να μιλήσει στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Εκεί τον βρίσκει το πραξικόπημα του θείου του και αντικαθίσταται από έναν σωσία. Χωρίς γενειάδα, ο Αλαντίν δεν είναι παρά ένας ανώνυμος πρόσφυγας που συνωμοτεί για να ανακτήσει την εξουσία. Στην ανάγκη του αυτήν, θα τον βοηθήσει μια άχρωμη και άοσμη φεμινίστρια ονόματι Ζοέ και μεταξύ τους θα μπλεχτεί μια ερωτική ιστορία τόσο άτσαλα φτιαγμένη, που δεν έχει νόημα ή λογική σχέση με τα υπόλοιπα στοιχεία της ταινίας... Στη ροή της φθηνής φλέβας σάτιρας που διαπερνά το φιλμ, όσοι αναζητήσουν δραματουργική ανάπτυξη ρόλων/χαρακτήρων θα σηκώσουν τα χέρια ψηλά... Βέβαια, υπάρχουν, χωρίς άλλο, κωμικές σκηνές, όπως αυτή με τους τρομοκρατημένους τουρίστες στο ελικόπτερο...

Ακαλαίσθητοι αστεϊσμοί σε μια ξεδοντιασμένη ταινία. Ο ίδιος ο Κοέν που ξεσκέπαζε τις προκαταλήψεις έχει δυσκολίες να γίνει πιστευτός στη μυθοπλαστική του ιστορία, ενώ στο τέλος αναφέρεται στα προτερήματα τού να έχει κανείς δικτατορία, μια ακριβής περιγραφή της σημερινής Αμερικής...

Το χιούμορ δεν ταυτίζεται πάντα με το αστείο και το γέλιο δεν συνιστά πάντα τον καλύτερο τρόπο μέτρησης του καλού χιούμορ. Την ώρα της προβολής μπορεί να γελάς με οτιδήποτε... με σαχλαμάρες και μύριες όσες, άμορφης μάζας κακογουστιές. Μετά όμως, όταν αναρωτιέσαι για ποιο ακριβώς πράγμα γελούσες, δεν μπορείς να δώσεις απάντηση...

Παίζουν: Σάσα Μπάρον Κόεν, Μέγκαν Φοξ, Αννα Φάρις, Τζον Ράιλι, Μπεν Κίνγκσλεϊ, Μπ. Τζ. Νόβακ κ.ά.

Παραγωγή: ΗΠΑ (2012).


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ