Με συγκεκριμένες δεσμεύσεις για επιτάχυνση της αντιλαϊκής κυβερνητικής πολιτικής, συνοδεύτηκε η απόφαση για τον προσδιορισμό νέας κεντρικής ισοτιμίας της δραχμής απέναντι στο ΕΥΡΩ, που ελήφθη το περασμένο Σάββατο στις Βρυξέλλες. Οι όροι και οι δεσμεύσεις που ανέλαβε η ελληνική κυβέρνηση προκύπτουν με απόλυτη σαφήνεια από το επίσημο ανακοινωθέν που εκδόθηκε από την Ευρωπαϊκή Ενωση, αμέσως μετά την απόφαση που έλαβαν οι υπουργοί των χωρών - μελών της ζώνης ΕΥΡΩ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και οι υπουργοί και διοικητές των κεντρικών τραπεζών της Δανίας και της Ελλάδας. Με την απόφαση ορίστηκε νέα κεντρική ισοτιμία της δραχμής στο μηχανισμό συναλλαγματικών ισοτιμιών (ΜΣΙ 2) στις 340,75 δρχ. ανά ΕΥΡΩ και η διατήρηση του περιθωρίου διακύμανσης (συν - πλην 15%) μέχρι το τέλος του χρόνου.

Να υπενθυμίσουμε ότι μέχρι το περασμένο Σάββατο η κεντρική ισοτιμία ήταν 353,1 δρχ. ανά ΕΥΡΩ. Η απόφαση του Σαββάτου σημαίνει ότι μέχρι την 1-1-2001 η δραχμή θα πρέπει ούτως ή άλλως να διολισθήσει από τα επίπεδα των 330 δρχ. ανά ΕΥΡΩ που είναι σήμερα στα επίπεδα των 340,75 δρχ. ανά ΕΥΡΩ. Και αυτό με τον όρο ότι δε θα υπάρξουν νεότερες εξελίξεις μέχρι τον ερχόμενο Ιούνιο, που θα «κλειδώσει» οριστικά η ισοτιμία ένταξης της δραχμής στο ΕΥΡΩ.

Ενδεικτική των δυσμενέστατων για τα λαϊκά στρώματα της χώρας δεσμεύσεων που ανέλαβε η ελληνική κυβέρνηση είναι η επισήμανση του επίσημου ανακοινωθέντος της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Σύμφωνα με αυτή: «Η ανατίμηση της κεντρικής ισοτιμίας της δραχμής κατά 3,5% (σ.σ. ανατίμηση σε σχέση με τα προ Σαββάτου επίπεδα της κεντρικής ισοτιμίας) θα στηρίξει τις αρχές στις προσπάθειές τους να κρατήσουν την οικονομία στο δρόμο της διατηρήσιμης ανάπτυξης με σταθερότητα των τιμών. Θα πρέπει να συνοδευτεί από συνεχιζόμενη ορθή δημοσιονομική πολιτική και από τη συνεχή προώθηση διαρθρωτικών αλλαγών, που αποβλέπουν στην ενδυνάμωση της διαδικασίας σύγκλισης, ιδιαίτερα της μάχης κατά του πληθωρισμού, για την οποία οι μισθολογικές εξελίξεις είναι επίσης ουσιώδεις».

Η παραπάνω αναφορά είναι ξεκάθαρη. Σύμφωνα με αυτή, η κυβέρνηση συμφώνησε με τις Βρυξέλλες τη νέα κεντρική ισοτιμία της δραχμής που θα ισχύει την 1-1-2001 απέναντι στο ΕΥΡΩ, αναλαμβάνοντας την υποχρέωση:

• Να συνεχίσει την εφαρμοζόμενη «σφιχτή» δημοσιονομική πολιτική. Ορος που με δυο λόγια σημαίνει περισσότεροι φόροι για τους εργαζομένους και παραπέρα μείωση των δαπανών του δημοσίου που έχουν κοινωνικό χαρακτήρα.
• Να διατηρήσει την εισοδηματική πολιτική σκληρής λιτότητας σε βάρος των εργαζομένων, αφού υπάρχει απροκάλυπτη αναφορά στο θέμα. Οι συντάκτες του κειμένου συσχετίζουν τη συνέχιση της πολιτικής λιτότητας στους μισθούς με τους όρους βάσει των οποίων θα μειωθεί ο πληθωρισμός, ο οποίος αποτελεί κριτήριο ένταξης στην ΟΝΕ.
• Να προωθήσει τις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις, που δεν είναι τίποτα άλλο από το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας, το ξερίζωμα του κοινωνικο-ασφαλιστικού συστήματος, το σάρωμα των εργασιακών σχέσεων κ. ο. κ.

Ολα αυτά όχι μόνο αποκαλύπτουν την υποκρισία και τον αποπροσανατολισμό που επιχειρούν οι κυβερνώντες, αλλά αποκαλύπτουν και το ποιος θα πληρώσει το... μάρμαρο για τις φερόμενες επιτυχίες της κυβέρνησης.

Σε συνέντευξη Τύπου που παρέθεσε το Σάββατο το απόγευμα, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας χαρακτήρισε «ιστορικό γεγονός» την απόφαση για «ανατίμηση» της δραχμής κατά 3,5%, αποσιωπώντας το γεγονός ότι: Πρώτον η δραχμή θα υποτιμηθεί ούτως ή άλλως κατά 3,3% σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα μέχρι το τέλος του χρόνου. Δεύτερον ότι τις όποιες συνέπειες δημιουργεί η εκάστοτε εφαρμοζόμενη πολιτική «σκληρής» ή «μαλακής» δραχμής τις πληρώνουν οι εργαζόμενοι, οι συνταξιούχοι και τα ευρύτερα λαϊκά στρώματα της χώρας.

Πάντως από τη σκοπιά της κυβέρνησης, η απόφαση των Βρυξελλών είναι συγκυριακά «βολική», καθώς διευκολύνει τη μείωση των επιτοκίων της Τράπεζας της Ελλάδας στα επίπεδα της τάξης του 4% μέχρι το τέλος του χρόνου, προκειμένου να ικανοποιηθεί και το συγκεκριμένο κριτήριο «σύγκλισης». Η μείωση των επιτοκίων, σε συνδυασμό με την υποτίμηση της δραχμής στα προηγούμενα επίπεδα των 353,1 δρχ. ανά ΕΥΡΩ μέχρι το τέλος του χρόνου, θα ασκούσε εντονότερες πληθωριστικές πιέσεις σε σχέση με τις συνθήκες που δημιουργεί η απόφαση του Σαββάτου.

Ο Γ. Παπαντωνίου στις δηλώσεις του υποστήριξε ότι η «ανατίμηση» της δραχμής δεν έχει καμία επίπτωση στην προσδοκώμενη περαιτέρω πτώση του πληθωρισμού μέχρι το τέλος Φλεβάρη, διότι αφορά την κεντρική ισοτιμία με την οποία θα κλειδωθεί η δραχμή στο ΕΥΡΩ και όχι την τρέχουσα ισοτιμία. Διευκρίνισε ωστόσο ότι θα έχει μία επίπτωση στον πληθωρισμό από τη στιγμή που η Ελλάδα θα ενταχθεί στην ΟΝΕ, οπότε θα είναι ευχερέστερο για την Ελλάδα να διατηρήσει ένα χαμηλότερο πληθωρισμό.

Αναφερόμενος στην πορεία των επιτοκίων, ο υπουργός υπενθύμισε ότι τα διατραπεζικά θα πρέπει να πέσουν μέχρι το τέλος του χρόνου ενόψει της ένταξης της Ελλάδας στην ΟΝΕ στο επίπεδο του 4%-4,5% από περίπου 9,5% σήμερα. Είπε ακόμη ότι η νέα κεντρική ισοτιμία «διευκολύνει τους χειρισμούς της κεντρικής τράπεζας», επισημαίνοντας ωστόσο ότι ο χρόνος και το ύψος μείωσης των επιτοκίων «είναι αποκλειστική επιλογή της Τράπεζας της Ελλάδας». Η Τράπεζα της Ελλάδος απ' την πλευρά της δεν αποκλείεται μέσα στις επόμενες βδομάδες να προχωρήσει σε μικρή αποκλιμάκωση των διατραπεζικών επιτοκίων της τάξης του 0,75 της ποσοστιαίας μονάδας. Κάτι τέτοιο θα δώσει το σήμα για ανάλογες μικρές μειώσεις των επιτοκίων στις εμπορικές τράπεζες (αφήνοντας για τις παραμονές των εκλογών τις κινήσεις ταχύτερης μείωσης των επιτοκίων), καθώς και σε ανάκαμψη του τζόγου στο Χρηματιστήριο. Ειδικά για το Χρηματιστήριο, ο Γ. Παπαντωνίου ανέφερε ότι η πορεία του συναρτάται με την απόφαση για νέα κεντρική ισοτιμία «στο μέτρο που αφ' ενός θα διευκολύνει τους μεγάλους ξένους θεσμικούς επενδυτές να επανέλθουν στην ελληνική αγορά, με τη γνωστή πλέον καινούρια ισοτιμία».

Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά για το αν η απόφαση για «ανατίμηση» της δραχμής διευκολύνει ή όχι την ενταξιακή διαδικασία της Ελλάδας στην ΟΝΕ, ο υπουργός υποστήριξε κατηγορηματικά ότι η συγκεκριμένη απόφαση «δε συνδέεται με κανέναν τρόπο με την ενταξιακή διαδικασία», προσθέτοντας ότι «η ένταξη στην ΟΝΕ θα κριθεί από την εκπλήρωση των πέντε κριτηρίων, τα οποία ελπίζουμε να έχουμε εκπληρώσει μέχρι τέλους Φεβρουαρίου».

Τέλος, ο Γ. Παπαντωνίου, απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών μετά την παραπάνω απόφαση, δήλωσε ότι «το θέμα των εκλογών δεν τίθεται με κανέναν τρόπο από την ανατίμηση της δραχμής» παραπέμποντας στις πρωθυπουργικές δηλώσεις, σύμφωνα με τις οποίες «η εκλογολογία δεν απασχολεί το ΠΑΣΟΚ».