Τι κρύβεται πίσω από την πρόσφατη διακήρυξη αποστρατιωτικοποίησης των Αλβανών αυτονομιστών στη Νότια Σερβία; Γιατί το θερμόμετρο των συγκρούσεων πέφτει στην κοιλάδα του Πρέσεβο και ανεβαίνει ανησυχητικά στην ΠΓΔΜ; Τι ανάγκασε τον πρόεδρο του Μαυροβουνίου να προχωρήσει σε κυβέρνηση μειοψηφίας; Θα ψηφιστεί το νομοσχέδιο των γιουγκοσλαβικών αρχών με στόχο τη διαβόητη «συνεργασία» του Βελιγραδίου με το δικαστήριο της Χάγης και την έκδοση όσων Γιουγκοσλάβων πολιτών κατηγορούνται για εγκλήματα πολέμου; Απαντήσεις σε μερικά από τα πιο σημαντικά, για τις εξελίξεις στα Βαλκάνια, ζητήματα επιχείρησε να δώσει, μιλώντας προ ημερών στο «Ρ», ο υπεύθυνος Διεθνών Σχέσεων του Σοσιαλιστικού Κόμματος Σερβίας, Βλαντιμίρ Κρίσλιανιν.

-- Δεν είναι πολλές μέρες αφότου ανακοινώθηκε η αποστρατιωτικοποίηση του λεγόμενου «Απελευθερωτικού Στρατού Πρέσεβο, Μεντβέγια, Μπουγιάνοβατς» (UCPMB) στη Νότια Σερβία. Αναρωτιόμαστε τι κρύβεται πίσω από τη διακήρυξη αποστρατιωτικοποίησής του. Μήπως για να σιωπήσουν οι νέες σερβικές αρχές, με αντάλλαγμα την αποδοχή του συνταγματικού πλαισίου για το Κοσσυφοπέδιο;

-- Πρώτα απ' όλα, κάποιος πρέπει να γνωρίζει πως το ΝΑΤΟ ή Δυτικοί στρατιωτικοί ειδικοί εξακολουθούν ακόμη να βοηθούν και να εκπαιδεύουν τους τρομοκράτες του ΟΥΤΣΕΚΑ στο Κοσσυφοπέδιο. Ποτέ δε σταμάτησαν. Εκπαιδεύουν ακόμη και εκείνους που άρχισαν τις τρομοκρατικές ενέργειες στην ΠΓΔΜ και στη νότιες επαρχίες της Σερβίας. Στέλνουν εκεί δυνάμεις διά του αμερικανικού τομέα στο Κοσσυφοπέδιο και προφανώς το κάνουν αυτό με σκοπό τη δημιουργία νέας εστίας έντασης και κρίσης, ώστε μετά από μία συγκεκριμένη περίοδο οι νέες αρχές στο Βελιγράδι να φανούν υπάκουες και συνεργάσιμες με το ΝΑΤΟ, και να «επανακτήσουν» (οι σερβικές αρχές) με ικανοποίηση τους τρεις δήμους της Νότιας Σερβίας και να ξεχάσουν οτιδήποτε έχει σχέση με το Κοσσυφοπέδιο. Ετσι, πίσω από αυτή τη στρατιωτική συμφωνία - διακήρυξη στη Νότια Σερβία κρύβεται το λεγόμενο συνταγματικό πλαίσιο για το Κοσσυφοπέδιο, το οποίο δεν αποτελεί μόνον παραβίαση της απόφασης 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για τη Γιουγκοσλαβία, αλλά αποτελεί εκμηδένισή της, γιατί αυτή εγγυόταν την παραμονή του Κοσσυφοπεδίου στην εδαφική κυριότητα της Γιουγκοσλαβίας. Ετσι, το συνταγματικό πλαίσιο του Χάνκεραπ συνιστά ένα ημι-ανεξάρτητο κράτος, προβλέποντας, όπως γνωρίζετε, και τη διεξαγωγή γενικών εκλογών τον ερχόμενο Νοέμβρη. Και αυτή η εξέλιξη είναι απαράδεκτη, μιας που παραμένουν μακριά από τις εστίες τους στο -υπό το κράτος του τρόμου- Κοσσυφοπέδιο πάνω από 350.000 Σέρβοι πρόσφυγες, όπως και πολίτες άλλων μειονοτήτων.

-- Νομίζετε, πως στη Νότια Σερβία θα δούμε μια επανάληψη του ρόλου που «ανέλαβε» ο ΟΥΤΣΕΚΑ στο Κοσσυφοπέδιο, διά του μετασχηματισμού του σε «Σώματα Κοσσυφοπεδίου»;

-- H εμπειρία μ' αυτούς τους τρομοκράτες δείχνει πως δεν μπορείς να πιστέψεις στις υποσχέσεις που δίνουν. Επιπροσθέτως, μεταξύ των τρομοκρατών του ΟΥΤΣΕΚΑ υπάρχουν ακόμη αρκετοί που δεν αποδέχονται αυτή τη συμφωνία αποστρατιωτικοποίησης και έτσι δεν πιστεύω ότι θα σταματήσουν από το να προσπαθούν να ελέγξουν μια στρατηγικής σημασίας περιοχή, η οποία μπορεί εύκολα να κόψει τον ευρωπαϊκό διάδρομο που συνδέει την Ελλάδα με τη Βόρεια Ευρώπη, επομένως θα υπάρχει μια μόνιμη απειλή στην περιοχή, παρά εκτός και εάν οι ΗΠΑ, υπό την πίεση άλλων δυνάμεων στον κόσμο, σταματήσουν την πολιτική υποστήριξης των Αλβανών τρομοκρατών και αποσχιστών και των σχεδίων τους για Μεγάλη Αλβανία. Διότι, βρήκαν στον αλβανικό παράγοντα ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για διαρκή αποσταθεροποίηση στα Βαλκάνια, που δεν είναι μόνον απειλή για την ΟΔ Γιουγκοσλαβίας, αλλά και για άλλες χώρες της περιοχής, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας.

-- Αντιδρούν, και με ποιον τρόπο, οι Σέρβοι πολίτες στην πολιτική των νέων σερβικών και γιουγκοσλαβικών αρχών έναντι του Κοσσυφοπεδίου και της Κοιλάδας του Πρέσεβο;

-- Υπάρχουν έντονες αντιδράσεις για το Κοσσυφοπέδιο, εννοείται. Αλλά δε νομίζω πως όλοι οι πολίτες καταλαμβάνουν το υπόβαθρο των γεγονότων στη Νότια Σερβία και αυτό εξαιτίας της ισχυρής προπαγάνδας και του ελέγχου των περισσότερων ΜΜΕ υπό την παρούσα κυβέρνηση. Εντούτοις, πιστεύω πως η απογοήτευση του λαού από τις πολιτικές της παρούσας κυβέρνησης εντείνεται χρόνο με το χρόνο, γιατί η κοινωνική κατάσταση επιδεινώνεται. Διαδηλώσεις και εκδηλώσεις διαμαρτυρίας εκδηλώνονται κάθε βδομάδα σε διαφορετική πόλη της Σερβίας κάθε φορά και αυτές δυναμώνουν και συναντούν με τον καιρό ολοένα και μεγαλύτερη συμμετοχή.

-- Φαίνεται πως, αντίθετα μ' ό,τι διαδραματίζεται αυτή τη στιγμή στο Πρέσεβο, στην ΠΓΔΜ έχουμε έξαρση των σφοδρών συγκρούσεων μεταξύ των Αλβανών αυτονομιστών και του στρατού. Πώς σχολιάζετε αυτή την «αντίθεση»;

-- Μπορεί κάποιος να δει τα γεγονότα από πολλές πλευρές. Από την έναρξη της γιουγκοσλαβικής κρίσης, έγινε γνωστό πως θεωρητικά η ΠΓΔΜ ήταν εν δυνάμει η πιο αδύναμη από τα νεοσύστατα κράτη. Ιδιαίτερα, όταν η αλβανική τρομοκρατία άρχισε να χρησιμοποιείται από τους Αμερικανούς, αυτή η απειλή έγινε εμφανής. Ετσι, το πρόβλημα είναι πως πρόκειται για την πιο αδύναμη περιοχή των Βαλκανίων και εάν δεν υπάρξει ειρηνική διευθέτηση σ' αυτή τη χώρα, θα μπορούσε να ανοίξει βαθύτερες κρίσεις στα Βαλκάνια. Από την άλλη πλευρά, μ' ό,τι συμβαίνει σήμερα στην ΠΓΔΜ, ακόμη και κάποιοι σκεπτικιστές της Δύσης άνοιξαν τα μάτια τους σε σχέση μ' ό,τι συνέβη στην ΟΔ Γιουγκοσλαβίας δύο χρόνια νωρίτερα. Γινόμαστε μάρτυρες παρόμοιων γεγονότων. Επομένως, ενόψει της αύξησης της αλβανικής τρομοκρατίας, οι εκεί αρχές και κυβέρνηση χρησιμοποιούν βία για να καταστείλουν τους αυτονομιστές, για να προστατεύσουν το κράτος και τη χώρα. Η ΟΔ Γιουγκοσλαβίας έκανε ακριβώς το ίδιο, αλλά κατηγορήθηκε με κάθε δυνατό τρόπο, για κάθε είδους εγκλήματα, ενώ γι' αυτήν ακριβώς την τακτική της και τιμωρήθηκε με περίπου τρίμηνους σφοδρούς ΝΑΤΟικούς βομβαρδισμούς. Και τώρα κανείς δε σκοπεύει να βομβαρδίσει τη «Μακεδονία» για τους ίδιους λόγους. Βέβαια, μπορούμε να ακούσουμε τις φωνές κάποιων ΝΑΤΟικών ηγετών προς τα Σκόπια, πως δε θα πρέπει, δηλαδή να ασκήσουν πάρα πολύ βία έναντι των εξτρεμιστών, αλλά είναι σαφές πως δεν πρόκειται να χρησιμοποιήσουν εναντίον τους την ίδια ακριβώς μέθοδο που χρησιμοποίησαν στην περίπτωση της Γιουγκοσλαβίας. Υπάρχουν λοιπόν δύο βασικά σημεία που θα πρέπει να κατανοηθούν για να λυθεί αυτή και άλλες κρίσεις στην περιοχή. Το πρώτο, πως η πηγή της τρομοκρατίας βρίσκεται στο Κοσσυφοπέδιο και πως δε γίνεται εφαρμογή και πιστή τήρηση της απόφασης 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας και γνωρίζουμε ποιοι είναι υπεύθυνοι γι' αυτό. Και δεύτερον, η βασική αιτία που ενδυναμώνει τις κρίσεις είναι η υποστήριξη των Αμερικανών στις βάσεις της αλβανικής τρομοκρατίας.

-- Εχουν περάσει βδομάδες από τις εκλογές της 22ης Απρίλη στο Μαυροβούνιο, δίχως να σχηματιστεί κυβέρνηση. Ποιοι είναι οι λόγοι της «δυστοκίας»;

-- Είναι δύσκολο μάλλον να κάνει κανείς προβλέψεις. Υπάρχουν σαφείς πιέσεις και τάσεις, ενισχυμένες από τους Αμερικανούς, με στόχο το διαμελισμό της Γιουγκοσλαβίας και υπ' αυτή την έννοια όλα σχετίζονται. Πρώτα από όλα φαίνεται πως θέλουν να τελειώνουν με το διαμελισμό της Γιουγκοσλαβίας. Ισως, εν τέλει, να «επιτρέψουν» τη συνέχιση μιας σχέσης ένωσης ανάμεσα στη Σερβία και το Μαυροβούνιο υπό τη μορφή μιας πολύ αδύναμης ομοσπονδίας, η οποία σε καμία περίπτωση δεν προβλέπεται να έχει το όνομα «Γιουγκοσλαβία». Ακόμη και η ιδέα του ονόματος είναι κάτι που θέλουν να καταστρέψουν, λόγω των συνειρμών που προκαλεί η ιδέα της ιστορικής συγκρότησης της Γιουγκοσλαβίας, αλλά και το γεγονός πως η Γιουγκοσλαβία αντιστάθηκε στα σχέδια που υπαγορεύει το ΝΑΤΟ. Η προσπάθεια να αποσπάσουν το Κοσσυφοπέδιο από τη Σερβία, που γίνεται πιο εμφανής με το πρόσφατο συνταγματικό πλαίσιο για το Κόσσοβο, είναι πολύ χαρακτηριστική για το όποιο «μέλλον» της ομοσπονδίας μεταξύ Σερβίας - Μαυροβουνίου... Οι συνομιλίες μεταξύ όλων των κομμάτων στο Μαυροβούνιο ολοκληρώθηκαν, αλλά ξαφνικά ο πρόεδρος του Μαυροβουνίου, Μίλο Τζουκάνοβιτς, αποφάσισε να μη φτιάξει μια κυβέρνηση ευρέος συνασπισμού, αλλά να φτιάξει μια κυβέρνηση μειοψηφίας με την υποστήριξη των Φιλελεύθερων, υπό κάποιο αντάλλαγμα, και με μόνη προοπτική την ανεξαρτησία. Οσον αφορά στο γιατί συνέβη ό,τι συνέβη (μετά τις εκλογές στο Μαυροβούνιο) υπάρχουν υποψίες ότι σχετίζεται με τις πιέσεις που ασκούνται στο «Σοσιαλιστικό Λαϊκό Κόμμα» του Πρέντραγκ Μπουλάτοβιτς σε σχέση με την «ανυπακοή» που έδειξε... Τι είδους «ανυπακοή» ήταν αυτή; Το γεγονός πως διακήρυξαν πως δεν πρόκειται να ψηφίσουν το νομοσχέδιο «συνεργασίας» με το Δικαστήριο της Χάγης, το οποίο θα επιτρέπει την έκδοση του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς. Η σύλληψή του, και ο,οτιδήποτε σχετίζεται με τον πρώην πρόεδρο, είναι επίσης συμβολικό. Με το να καταστραφεί ο Μιλόσεβιτς, αποσκοπούν στο να καταστρέψουν την ελπίδα του σερβικού λαού πως η πολιτική της χώρας μπορεί να επιστρέψει κάποτε σε πορεία ανεξαρτησίας! Θα υπάρξει σκληρός πολιτικός αγώνας με αιχμή το νομοσχέδιο. Η Κεντρική Επιτροπή του κόμματός μας έχει ήδη διακηρύξει πως το εν λόγω νομοσχέδιο αποτελεί τη μεγαλύτερη προδοσία για το σερβικό λαό και τη μεγαλύτερη ντροπή, διότι είναι νομοσχέδιο κατοχής.

Δεν είναι, όμως, μόνο θέμα της πιθανής έκδοσης του κ. Μιλόσεβιτς, αλλά είναι ζήτημα κύματος εκδίωξης και έκδοσης εκατοντάδων πρώην αξιωματούχων της κυβέρνησης, της αστυνομίας και του στρατού. Ετσι, το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της χώρας μας είναι αντίθετο μ' αυτό το νομοσχέδιο και επομένως θα είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για τη σημερινή κυβέρνηση, η οποία ήδη προσπαθεί να χειραγωγήσει τον κόσμο διεξάγοντας μια μεγάλη εκστρατεία, λέγοντας πως δίχως την ψήφιση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου, η χώρα δε θα λάβει κανένα δάνειο και καμία ξένη οικονομική βοήθεια και πως τάχα δε θα εκδοθεί στο εξωτερικό ο πρόεδρος Μιλόσεβιτς.

-- Θεωρείτε, λοιπόν, πως υπάρχουν βάσιμες ελπίδες να μην περάσει το συγκεκριμένο νομοσχέδιο από το ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο;

-- Θα συνεχίσουμε τη μεγαλύτερη δυνατή εκστρατεία κατά του νομοσχεδίου. Επιπλέον, υπολογίζουμε στην υποστήριξη του «Σοσιαλιστικού Λαϊκού Κόμματος» Μαυροβουνίου προκειμένου να μην ψηφιστεί αυτό το νομοσχέδιο στη Βουλή. Αυτό, βέβαια, δε σημαίνει πως οι βουλευτές του «Σοσιαλιστικού Λαϊκού Κόμματος» Μαυροβουνίου δε θα ψηφίσουν οποιοδήποτε νομοσχέδιο συνεργασίας με τη Χάγη, αλλά ότι τουλάχιστον σε καμία περίπτωση δε θα περάσει νομοσχέδιο που θα παρέχει τη δυνατότητα αυτόματης έκδοσης των Γιουγκοσλάβων πολιτών. Εντούτοις, θεωρώ, πως δε θα έπρεπε να στηριζόμαστε σ' αυτά, κυρίως εξαιτίας των ασφυκτικών πιέσεων που ασκούνται...

-- Δεν ανησυχείτε μήπως στηθεί η άλλη παγίδα, αυτή της συγκρότησης ειδικού δικαστηρίου του ΟΗΕ αντί της Χάγης στο Βελιγράδι, όπως είχε άλλωστε προτείνει επίμονα ο νυν πρόεδρος της Γιουγκοσλαβίας, Βόισλαβ Κοστούνιτσα;

-- Ναι! Αλλά αυτή η πρόταση δεν προκάλεσε τον ενθουσιασμό της Δύσης, και πρακτικά αυτή η πρόταση δεν υποστηρίζεται από κανέναν... και δη από την Ουάσιγκτον. Ετσι, δε νομίζω πως αυτή η προοπτική υπάρχει πλέον στο τραπέζι, αλλά ακόμη και εάν ξαναπέσει, θα ήταν εξίσου απαράδεκτη, διότι έχουν ήδη επιχειρήσει να επιβάλλουν τη «δικαιοσύνη» της Χάγης στην ΟΔ Γιουγκοσλαβίας. Ηδη, πάνω από 35 άτομα, στελέχη της προηγούμενης κυβέρνησης και αξιωματούχοι του κόμματός μας, κρατούνται εδώ και τρεις μήνες στις φυλακές, δίχως απαγγελία συγκεκριμένης κατηγορίας. Οι περισσότεροι είναι στελέχη του κόμματός μας και όλοι τους ανώτερα και κατώτερα στελέχη της προηγούμενης κυβέρνησης που συνελήφθησαν υπό τις κατηγορίες της «κατάχρησης εξουσίας επίσημων θέσεων»... Με δεδομένο όμως το δεκάχρονο εμπάργκο της Δύσης και του ΟΗΕ κατά της χώρας μας, οποιοσδήποτε αξιωματούχος θα μπορούσε να κατηγορηθεί για κάτι τέτοιο...

Το χειρότερο, όσον αφορά την περίπτωση του Μιλόσεβιτς, είναι πως κατηγορείται μαζί με άλλα τρία άτομα, πρώην υπουργούς και τον επικεφαλής των τελωνειακών αρχών, για αναδιανομή κάποιων χρημάτων από τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό σε κάποιες άλλες δραστηριότητες που δεν προβλέπονταν από το νόμο που καλύπτει τον προϋπολογισμό της ομοσπονδίας. Οχι πως έβαλαν τα χρήματα στις τσέπες τους, αλλά πως έκαναν κάτι παράνομο. Η κατηγορία όσον αφορά τον Μιλόσεβιτς είναι πως τους επηρέασε να κάνουν ένα τέτοιο έγκλημα. Αυτοί, λοιπόν, δε συνελήφθησαν αλλά μόνον αυτός... που τους επηρέασε να προβούν σε τέτοιες ενέργειες... Δίχως κανένα στοιχείο και δίχως σχεδόν καθόλου έρευνα, ο Μιλόσεβιτς κρατείται εδώ και δύο μήνες. Η κατάσταση της υγείας του είναι δύσκολη. Χρειάζεται άμεσα ιατρική βοήθεια.

-- Δεν είναι γνωστές οι αντιδράσεις για την κράτηση του Μιλόσεβιτς στο εξωτερικό... Θα μπορούσατε να αναφερθείτε εκτενέστερα;

-- Ναι. Για παράδειγμα το Συμβούλιο Ομοσπονδίας, η Ανω Βουλή του ρωσικού Κοινοβουλίου, με 92 ψήφους υπέρ σε σύνολο 130 μελών, υπέγραψαν ανακοίνωση για την άμεση απελευθέρωση του Μιλόσεβιτς, ενώ ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία συλλογής υπογραφών. Ηδη, λοιπόν, την απελευθέρωση του Σλ. Μιλόσεβιτς ζητούν τα δύο τρίτα της Ανω Βουλής του ρωσικού Κοινοβουλίου, μεταξύ αυτών οι πιο σημαντικοί άνθρωποι της Ρωσίας, όπως δήμαρχοι μεγάλων πόλεων, διοικητές περιφερειών, αλλά και από βουλευτές διαφόρων κομμάτων, συμπεριλαμβανομένου και του Κόμματος «Ενότητα» του προέδρου Πούτιν... Βέβαια, η όλη είδηση πέρασε στα ψιλά του σερβικού Τύπου, ένα μεγάλο μέρος του οποίου προσπαθεί να κρύψει τις αντιδράσεις για την κράτηση Μιλόσεβιτς... Επιπλέον κρύβουν πως στη διάρκεια 15ήμερων εκδηλώσεων διαμαρτυρίας για την κράτηση του Μιλόσεβιτς, στην Ουκρανία συγκεντρώθηκαν πάνω από 500.000 υπογραφές. Προσπαθούν να κρύψουν πως υπάρχει η Διεθνής Επιτροπή Υπεράσπισης του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς με εκπροσώπους από 25 χώρες της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής, μεταξύ αυτών ο γνωστός θεατρικός συγγραφέας Χάρολντ Πίντερ... Ετσι, ελπίζουμε πως τέτοιες αντιδράσεις θα γίνουν μαζικότερες και θα επηρεάσουν τη γιουγκοσλαβική κυβέρνηση είτε άμεσα είτε διά των αντιδράσεων κάποιων άλλων κυβερνήσεων.