Η είδηση στις εφημερίδες της εποχής έλεγε: «Την 27.4.44 κομμουνιστικαί συμμορίαι παρά τους Μολάους κατόπιν μιας εξ ενέδρας επιθέσεως εδολοφόνησαν ανάνδρως έναν Γερμανόν στρατηγόν και 3 συνοδούς του. Πολλοί Γερμανοί στρατιώται ετραυματίσθησαν. Ως αντίποινα θα εκτελεσθούν: 1) Ο τυφεκισμός 200 κομμουνιστών την 1.5.1944. 2) Ο τυφεκισμός όλων των ανάνδρων τους οποίους θα συναντήσουν τα γερμανικά στρατεύματα επί της οδού Μολάοι προς την Σπάρτην έξωθεν των χωριών».

Με τέτοιες ηρωικές στιγμές και θυσίες του ΚΚΕ αντάμωσαν το απόγευμα του Σαββάτου, 20 αντιπροσωπείες απ' όλο τον κόσμο που παρακολούθησαν τις εργασίες του 11ου Συνεδρίου της ΚΝΕ. Στο «μικρό Στάλινγκραντ», στην Καισαριανή (όπως είχε ονομαστεί για τους αγώνες της στη διάρκεια της κατοχής) και συγκεκριμένα στο Θυσιαστήριο της λευτεριάς, στο Σκοπευτήριο, εκεί όπου συνολικά πάνω από 750 κομμουνιστές κι άλλοι αγωνιστές εκτελέστηκαν.

Δεν είναι μία και δύο οι Πρωτομαγιές που βάφτηκαν με αίμα αγωνιστών, όμως εκείνη του 1944 χαράχτηκε βαθιά στη μνήμη του λαού μας. Η «συνάντηση» μ' αυτήν τη ματωμένη Πρωτομαγιά και τους 200 επιλεγμένους Ακροναυπλιώτες κομμουνιστές από το στρατόπεδο Χαϊδαρίου γίνεται σε κλίμα βαθιάς συγκίνησης.

Στην είσοδο του Σκοπευτηρίου τούς υποδέχτηκε ο δήμαρχος της πόλης, Ηλίας Σταμέλος, καλώντας τους να βαδίσουν πάνω στα χνάρια των κομμουνιστών και αγωνιστών που πέρασαν τη μάντρα και εξηγώντας τους ότι η πόλη υπήρξε κάστρο αντίστασης.

Την ξενάγηση στο χώρο έκανε ο πρόεδρος του τοπικού παραρτήματος της ΠΕΑΕΑ Γιώργος Κατημερτζής: «Πρόκειται για ένα μνημείο, λέει, διεθνώς αναγνωρισμένο για τον αντιφασιστικό του αγώνα. Εσείς θα είστε αυτοί που θα μεταλαμπαδεύσετε την Ιστορία στη γενιά σας και τους επόμενους». Μια Ιστορία που αποτυπώνεται στις πλάκες με γραμμένα όλα τα ονόματα των εκτελεσμένων κατά ημερομηνία εκτέλεσης, ανάμεσά τους, Γερμανοί και Πολωνοί που αρνήθηκαν να υπηρετήσουν το ναζισμό. Οι δύο πλάκες των 200 κομμουνιστών ξεχωριστές. «Τονίζουμε το "κομμουνιστές", γιατί δεκαετίες τώρα προσπαθούν να παραχαράξουν την Ιστορία. Από το '44 μέχρι και πριν 5 χρόνια (!) χρειάστηκαν αγώνες ενάντια σε όλες τις καπιταλιστικές κυβερνήσεις, για να φτιάξουμε αυτό το μνημείο, καθώς δε θέλουν οι νέες γενιές να μαθαίνουν την Ιστορία αυτού του τόπου».

Η Ιστορία «δένεται» με προσωπικές μνήμες. «Ημουν 6 ετών τη ματωμένη Πρωτομαγιά, λέει ο Γ. Κατημερτζής. Οι γονείς μας, μας έστειλαν στο δρόμο τάχα για να παίξουμε, αλλά στην πραγματικότητα μαζεύαμε τα σημειώματα που πετούσαν οι προς εκτέλεση κομμουνιστές, στα οποία είχαν γράψει μερικά λόγια για τις οικογένειές τους».

Ο δρόμος από το Χαϊδάρι μέχρι την Καισαριανή γέμισε ρούχα, σημειώματα, περηφάνια. Τα σημειώματα γράφτηκαν με αίμα πάνω σε κομμάτια από ύφασμα ή χαρτί και ρίχτηκαν στο δρόμο. «Οταν ο άνθρωπος δίνει τη ζωή του για ανώτερα ιδανικά, δεν πεθαίνει ποτές». «Καλύτερα να πεθάνει κανείς στον αγώνα για τη λευτεριά παρά να ζει σκλάβος». «Χαίρετε φίλοι. Εκδίκηση. Μάνα μη λυπάσαι. Χαίρε μάνα»...

Η ξενάγηση διανύει τον τόπο της θυσίας. Στο στενό δρομάκι που βαδίζουν ανά 20, γιατί οι εκτελέσεις γίνονταν ανά εικοσάδες. (Εξού και τα 20 κυπαρίσσια που φύτεψαν μπροστά στη μάντρα οι κάτοικοι). Δέκα φορές. Οι μελλοθάνατοι βάζαν τους νεκρούς στα καμιόνια που θα τους μετέφεραν στο 3ο νεκροταφείο για μαζική ταφή. Τα γερμανικά καμιόνια κάνουν τη διαδρομή τους όσο γίνεται πιο νωρίς. Το αίμα στάζει από τα ξύλινα δάπεδα των καμιονιών και βάφει τους δρόμους της Καισαριανής. Κατάρες κι αναθέματα αντηχούν στην Καισαριανή. «...Οι άντρες βγάζανε στο πέρασμά τους τα καπέλα, οι γυναίκες τρέχανε και κουβαλούσανε λουλούδια κι όλοι ήταν θαρρείς σαν υπνωτισμένοι απάνω από τις σταγόνες το αίμα τους, που 'τρεχε κι έπηζε κι η γης δεν το έπινε και γινότανε αυλάκια... Μέσα στο χώρο της εκτέλεσης, οι εργάτες του δήμου κουβάλησαν από το δίπλα χωράφι με φτυάρια πολύ χώμα για να ρουφήξει το αίμα...» (Μέλπω Αξιώτη, «Πρωτομαγιές»).