ΛΟΥΖΑΚΑ.-

Ιστορική χαρακτηρίζεται από διπλωμάτες και παρατηρητές η τριήμερη σύνοδος του Οργανισμού Αφρικανικής Ενότητας, που άρχισε, χτες, στην πρωτεύουσα της Ζάμπια, καθώς θα είναι και η τελευταία του Οργανισμού που μετατρέπεται, πλέον, μετά από 38 χρόνια ζωής, σε Αφρικανική Ενωση.

Η πρόταση, που είχε πρωτοκατατεθεί από τον Λίβυο ηγέτη Μoαμάρ Καντάφι ο οποίος ανέλαβε και το μεγαλύτερο μέρος της πολιτικής της στήριξης και προώθησης, προβλέπει τη μετατροπή του Οργανισμού σε μια Ενωση στα πρότυπα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η οποία στοχεύει στη μεγαλύτερη εμπορική και οικονομική συνεργασία των αφρικανικών χωρών. Επίσης, προβλέπει την ίδρυση ενιαίας Αφρικανικής Κεντρικής Τράπεζας, την υιοθέτηση κοινού νομίσματος, τη δημιουργία ενός παναφρικανικού δικαστηρίου που θα ασχολείται με υποθέσεις παραβιάσεων συμφωνιών ειρήνης και διακρατικού δικαίου και τη σύσταση ενός κοινού κοινοβουλίου.

Οπως δήλωνε, χτες, ο ΓΓ του Οργανισμού Αφρικανικής Ενότητας, Σαλίμ Αχμέντ Σαλίμ, ο καταστατικός χάρτης μετατροπής του ΟΑΕ σε Αφρικανική Ενωση έχει, ήδη, επικυρωθεί από τα 50 εκ των 53 μελών του Οργανισμού. Την παρθενική ηγεσία της Αφρικανικής Ενωσης διεκδικούν η Ακτή του Ελεφαντοστού, η Γουινέα και η Ναμίμπια ενώ δεν έχει αποφασιστεί, ακόμη, πού θα εδρεύει το κοινοβούλιό της. Αντίθετα, έχει εγκριθεί η εγκατάσταση της Εκτελεστικής Επιτροπής της Αφρικανικής Ενωσης στην πρωτεύουσα της Αιθιοπίας, Αντίς Αμπέμπα, όπου και είχε ιδρυθεί ο ΟΑΕ.

Την αισιόδοξη και πανηγυρική ατμόσφαιρα που επικράτησε στη Λουζάκα σκίασε, όπως αναμενόταν πάντως, η τραγική πραγματικότητα που βιώνει το μεγαλύτερο μέρος της αφρικανικής ηπείρου. Χαρακτηριστικός ήταν ο χαιρετισμός που απηύθυνε στη σύνοδο ο ΓΓ του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν, ο οποίος επεσήμανε ότι «η Αφρικανική Ενωση έχει να αντιμετωπίσει πολλές και μεγάλες προκλήσεις: οι μεγαλύτερες, ίσως, είναι η αντιμετώπιση της καλπάζουσας εξάπλωσης του ιού του AIDS, γεγονός που έχει σοβαρότατες συνέπειες και στην οικονομική ανάπτυξη της ηπείρου, αλλά και η προσπάθεια τερματισμού των εμφύλιων συγκρούσεων, των πολέμων και των ενόπλων συρράξεων».

«Η Αφρική, μέχρι σήμερα, μέσα από συγκρούσεις, εθνικές διαμάχες, εμφύλιες συρράξεις και αντισυνταγματικές αυταρχικές ηγεσίες, μοιάζει να είναι καταδικασμένη σε μια μόνιμη αυτο-ακύρωση. Σήμερα, όμως, βρίσκεται μπροστά σε μια μεγάλη επιλογή: ή να συνεχίσει αυτόν τον καταστροφικό δρόμο, ή να επιλέξει την ειρήνη, τη σταθερότητα, την ενότητα, την ανεκτικότητα και τη συμφιλίωση». Με αυτά τα λόγια άνοιξε τις εργασίες της συνόδου ο Πρόεδρος της Ζάμπια, Φρεντερίκ Τσιλούμπα, ο οποίος ήταν και μεταβατικός Πρόεδρος του Οργανισμού Αφρικανικής Ενότητας.

Εντούτοις, οι ανησυχίες είναι ιδιαίτερα βάσιμες. Κατ' αρχάς, η δημιουργία της Αφρικανικής Ενωσης απαιτεί μεγάλες χρηματικές υποδομές, που, προς το παρόν τουλάχιστον, ο Οργανισμός Αφρικανικής Ενότητας δεν είναι ικανός να καλύψει, ούτε έχει γνωστοποιηθεί με ποιο τρόπο θα καλυφθούν. Εξίσου σοβαρές είναι οι αμφιβολίες για την ικανότητα αντιμετώπισης των συρράξεων και των πολεμικών συγκρούσεων που μαστίζουν την αφρικανική ήπειρο.

Ενδεικτικό, ίσως, της επικρατούσας έντασης είναι τα μικροεπεισόδια που σημειώθηκαν, χτες, ανάμεσα σε διαδηλωτές και σε αστυνομικούς, στη Λουζάκα. Οι διαδηλωτές διαμαρτύρονταν για τη δολοφονία του όψιμου ηγετικού στελέχους της αντιπολίτευσης, Πoλ Τέμπο, λίγες ώρες πριν την κατάθεσή του στο πλαίσιο δικαστικής διαδικασίας σε βάρος 3 υπουργών που κατηγορούνται για διαφθορά.