Με την ευκαιρία των 90 χρόνων από το θάνατο του μεγάλου διηγηματογράφου Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, οι εκδόσεις «Φιλιππότη» κυκλοφόρησαν στη σειρά Αρχείο Παπαδιαμαντικών Μελετών αρ. 5, το βιβλίο της Μαρίας Μιχαήλ-Δέδε «Διαβάζοντας Παπαδιαμάντη». Πρόκειται για μια εμπεριστατωμένη μελέτη της συγγραφέως, η οποία ασχολείται με την αισθητική του Παπαδιαμάντη για τη γυναίκα και τη φορεσιά της και με την πολυγλωσσία του Παπαδιαμάντη.

Στη σελίδα 27, η Μαρία Μιχαήλ-Δέδε γράφει: «Στα κείμενά του ο Παπαδιαμάντης παρεμβάλλει με εντυπωσιακή συχνότητα ξενόγλωσσες φράσεις. Τις περισσότερες φορές γραμμένες με ελληνικούς χαρακτήρες χωρίς να απουσιάζουν και οι λατινικοί κάποτε. Ετσι έχουμε: Αραβικά, αρβανίτικα, βλάχικα (ντούνα), γαλλικά, εβραϊκά, ιταλικά, λατινικά, σλαβικά, τούρκικα. Κι ακόμα τα λεγόμενα ελληνοεβραϊστί. Ολες αυτές τις γλώσσες τις παρεμβάλλει για τρεις κυρίως λόγους», εξηγεί η συγγραφέας: 1) Για να δώσει καθαρή και ζωντανή την ταυτότητα του ήρωα στο διάλογο με την ίδια ακριβώς έκφραση, τον τόνο του, την πνευματικότητα στο σωστό της βαθμό. Αυτός είναι ο συχνότερος λόγος.

2) Για έναν άμεσο ή έμμεσο χαρακτηρισμό κάποιου ξένου ή ακριβέστερα ξενόγλωσσου κάποτε, και 3) αν είναι Ελληνας φυλετικά και κυρίως αν είναι απόλυτα αφομοιωμένος με τον ελληνισμό.

Δε χωρά αμφιβολία, πως τούτο το βιβλίο είναι πολύ χρήσιμο για να κατανοήσουμε καλύτερα τον Παπαδιαμάντη και το εξαιρετικό του έργο. Τα προηγούμενα βιβλία είναι: Στρατή Μολίνου «Με τους ήρωες του Παπαδιαμάντη». Μαρίας Γκασούκα «Η κοινωνική θέση των γυναικών στο έργο του Παπαδιαμάντη». «Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης και η λεσβιακή άνοιξη» του Στρατή Μολίνου.